1For [an object of] desire he who is separated doth seek, With all wisdom he intermeddleth.
1 Y mae'r un sy'n cadw ar wah�n yn ceisio cweryl, ac yn ymosod ar bob cynllun.
2A fool delighteth not in understanding, But — in uncovering his heart.
2 Nid yw'r ynfyd yn ymhyfrydu mewn deall, dim ond mewn mynegi ei feddwl ei hun.
3With the coming of the wicked come also hath contempt, And with shame — reproach.
3 Yn dilyn drygioni fe ddaw dirmyg, a gwarth ar �l amarch.
4Deep waters [are] the words of a man`s mouth, The fountain of wisdom [is] a flowing brook.
4 Y mae geiriau yn ddyfroedd dyfnion, yn ffrwd yn byrlymu, yn ffynnon doethineb.
5Acceptance of the face of the wicked [is] not good, To turn aside the righteous in judgment.
5 Nid da yw dangos ffafr tuag at y drygionus, i amddifadu'r cyfiawn o farn.
6The lips of a fool enter into strife, And his mouth for stripes calleth.
6 Y mae genau'r ynfyd yn arwain at gynnen, a'i eiriau yn gofyn am gurfa.
7The mouth of a fool [is] ruin to him, And his lips [are] the snare of his soul.
7 Genau'r ynfyd yw ei ddinistr, ac y mae ei eiriau yn fagl iddo'i hun.
8The words of a tale-bearer [are] as self-inflicted wounds, And they have gone down [to] the inner parts of the heart.
8 Y mae geiriau'r straegar fel danteithion sy'n mynd i lawr i'r cylla.
9He also that is remiss in his work, A brother he [is] to a destroyer.
9 Y mae'r diog yn ei waith yn frawd i'r un sy'n dwyn dinistr.
10A tower of strength [is] the name of Jehovah, Into it the righteous runneth, and is set on high.
10 Y mae enw'r ARGLWYDD yn du373?r cadarn; rhed y cyfiawn ato ac y mae'n ddiogel.
11The wealth of the rich [is] the city of his strength, And as a wall set on high in his own imagination.
11 Golud y cyfoethog yw ei ddinas gadarn, ac y mae fel mur cryf yn ei dyb ei hun.
12Before destruction the heart of man is high, And before honour [is] humility.
12 Cyn dyfod dinistr, y mae'r galon yn falch, ond daw gostyngeiddrwydd o flaen anrhydedd.
13Whoso is answering a matter before he heareth, Folly it is to him and shame.
13 Y mae'r un sy'n ateb cyn gwrando yn dangos ffolineb ac amarch.
14The spirit of a man sustaineth his sickness, And a smitten spirit who doth bear?
14 Gall ysbryd rhywun ei gynnal yn ei afiechyd, ond os yw'r ysbryd yn isel, pwy a'i cwyd?
15The heart of the intelligent getteth knowledge, And the ear of the wise seeketh knowledge.
15 Y mae meddwl deallus yn ennill gwybodaeth, a chlust y doeth yn chwilio am ddeall.
16The gift of a man maketh room for him, And before the great it leadeth him.
16 Y mae rhodd rhywun yn agor drysau iddo, ac yn ei arwain at y mawrion.
17Righteous [is] the first in his own cause, His neighbour cometh and hath searched him.
17 Y mae'r cyntaf i ddadlau ei achos yn ymddangos yn gyfiawn, nes y daw ei wrthwynebwr a'i groesholi.
18The lot causeth contentions to cease, And between the mighty it separateth.
18 Rhydd y coelbren derfyn ar gwerylon, ac y mae'n dyfarnu rhwng y cedyrn.
19A brother transgressed against is as a strong city, And contentions as the bar of a palace.
19 Y mae brawd a dramgwyddwyd fel caer gadarn, a chwerylon fel bollt castell.
20From the fruit of a man`s mouth is his belly satisfied, [From the] increase of his lips he is satisfied.
20 O ffrwyth ei enau y digonir cylla pob un, a chynnyrch ei wefusau sy'n ei ddiwallu.
21Death and life [are] in the power of the tongue, And those loving it eat its fruit.
21 Y mae'r tafod yn gallu rhoi marwolaeth neu fywyd, ac y mae'r rhai sy'n ei hoffi yn bwyta'i ffrwyth.
22[Whoso] hath found a wife hath found good, And bringeth out good-will from Jehovah.
22 Y sawl sy'n cael gwraig sy'n cael daioni ac yn ennill ffafr gan yr ARGLWYDD.
23[With] supplications doth the poor speak, And the rich answereth fierce things.
23 Y mae'r tlawd yn siarad yn ymbilgar, ond y cyfoethog yn ateb yn arw.
24A man with friends [is] to show himself friendly, And there is a lover adhering more than a brother!
24 Honni eu bod yn gyfeillion a wna rhai; ond ceir hefyd gyfaill sy'n glynu'n well na brawd.