1As snow in summer, and as rain in harvest, So honour [is] not comely for a fool.
1 Fel eira yn yr haf, neu law yn ystod y cynhaeaf, felly nid yw anrhydedd yn gweddu i'r ff�l.
2As a bird by wandering, as a swallow by flying, So reviling without cause doth not come.
2 Fel aderyn y to yn hedfan, neu wennol yn gwibio, felly ni chyflawnir melltith ddiachos.
3A whip is for a horse, a bridle for an ass, And a rod for the back of fools.
3 Chwip i geffyl, ffrwyn i asyn, a gwialen i gefn ffyliaid!
4Answer not a fool according to his folly, Lest thou be like to him — even thou.
4 Paid ag ateb y ffu373?l yn �l ei ffolineb, rhag i ti fynd yn debyg iddo.
5Answer a fool according to his folly, Lest he be wise in his own eyes.
5 Ateb y ffu373?l yn �l ei ffolineb, rhag iddo fynd yn ddoeth yn ei olwg ei hun.
6He is cutting off feet, he is drinking injury, Who is sending things by the hand of a fool.
6 Y mae'r sawl sy'n anfon neges yn llaw ffu373?l yn torri ymaith ei draed ei hun ac yn profi trais.
7Weak have been the two legs of the lame, And a parable in the mouth of fools.
7 Fel coesau'r cloff yn honcian, felly y mae dihareb yng ngenau ffyliaid.
8As one who is binding a stone in a sling, So [is] he who is giving honour to a fool.
8 Fel gosod carreg mewn ffon dafl, felly y mae rhoi anrhydedd i ffu373?l.
9A thorn hath gone up into the hand of a drunkard, And a parable in the mouth of fools.
9 Fel draenen yn mynd i law meddwyn, felly y mae dihareb yng ngenau ffyliaid.
10Great [is] the Former of all, And He is rewarding a fool, And is rewarding transgressors.
10 Fel saethwr yn clwyfo pawb sy'n mynd heibio, felly y mae'r un sy'n cyflogi ffu373?l neu feddwyn.
11As a dog hath returned to its vomit, A fool is repeating his folly.
11 Fel ci yn troi'n �l at ei gyfog, felly y mae'r ffu373?l sy'n ailadrodd ei ffolineb.
12Thou hast seen a man wise in his own eyes, More hope of a fool than of him!
12 Fe welaist un sy'n ddoeth yn ei olwg ei hun; y mae mwy o obaith i ffu373?l nag iddo ef.
13The slothful hath said, `A lion [is] in the way, A lion [is] in the broad places.`
13 Dywed y diog, "Y mae llew ar y ffordd, llew yn rhydd yn y strydoedd!"
14The door turneth round on its hinge, And the slothful on his bed.
14 Fel y mae drws yn troi ar ei golyn, felly y mae'r diog yn ei wely.
15The slothful hath hid his hand in a dish, He is weary of bringing it back to his mouth.
15 Y mae'r diog yn gwthio'i law i'r ddysgl, ond yn rhy ddiog i'w chodi i'w geg.
16Wiser [is] the slothful in his own eyes, Than seven [men] returning a reason.
16 Y mae'r diog yn ddoethach yn ei olwg ei hun na saith o rai sy'n ateb yn synhwyrol.
17Laying hold on the ears of a dog, [Is] a passer-by making himself wrath for strife not his own.
17 Fel cydio yng nghlustiau ci sy'n mynd heibio, felly y mae ymyrryd yng nghweryl rhywun arall.
18As [one] pretending to be feeble, Who is casting sparks, arrows, and death,
18 Fel rhywun gwallgof yn saethu pentewynion � saethau marwol,
19So hath a man deceived his neighbour, And hath said, `Am not I playing?`
19 felly y mae'r un sy'n twyllo'i gymydog, ac yn dweud, "Dim ond cellwair yr oeddwn."
20Without wood is fire going out, And without a tale-bearer, contention ceaseth,
20 Heb goed fe ddiffydd t�n, a heb y straegar fe dderfydd am gynnen.
21Coal to burning coals, and wood to fire, And a man of contentions to kindle strife.
21 Fel glo i farwor, a choed i d�n, felly y mae'r cwerylgar yn creu cynnen.
22The words of a tale-bearer [are] as self-inflicted wounds, And they have gone down [to] the inner parts of the heart.
22 Y mae geiriau'r straegar fel danteithion sy'n mynd i lawr i'r cylla.
23Silver of dross spread over potsherd, [Are] burning lips and an evil heart.
23 Fel golchiad arian ar lestr pridd, felly y mae geiriau esmwyth a chalon ddrygionus.
24By his lips doth a hater dissemble, And in his heart he placeth deceit,
24 Y mae gelyn yn rhagrithio �'i eiriau, ac yn cynllunio twyll yn ei galon;
25When his voice is gracious trust not in him, For seven abominations [are] in his heart.
25 pan yw'n llefaru'n deg, paid ag ymddiried ynddo, oherwydd y mae saith peth ffiaidd yn ei feddwl;
26Hatred is covered by deceit, Revealed is its wickedness in an assembly.
26 er iddo guddio'i gasineb � rhagrith, datguddir ei ddrygioni yn y gynulleidfa.
27Whoso is digging a pit falleth into it, And the roller of a stone, to him it turneth.
27 Y mae'r un sy'n cloddio pwll yn syrthio iddo, a daw carreg yn �l ar yr un sy'n ei threiglo.
28A lying tongue hateth its bruised ones, And a flattering mouth worketh an overthrow!
28 Y mae tafod celwyddog yn cas�u purdeb, a genau gwenieithus yn dwyn dinistr.