1The wicked have fled and there is no pursuer. And the righteous as a young lion is confident.
1 Y mae'r drygionus yn ffoi heb i neb ei erlid, ond fe saif y cyfiawn yn gadarn fel llew.
2By the transgression of a land many [are] its heads. And by an intelligent man, Who knoweth right — it is prolonged.
2 Pan fydd gwlad mewn gwrthryfel bydd nifer o arweinwyr, ond trwy bobl synhwyrol a deallus y sefydlir trefn.
3A man — poor and oppressing the weak, [Is] a sweeping rain, and there is no bread.
3 Y mae un tlawd yn gorthrymu tlodion, fel glaw yn curo cnwd heb adael cynnyrch.
4Those forsaking the law praise the wicked, Those keeping the law plead against them.
4 Y mae'r rhai sy'n cefnu ar y gyfraith yn canmol y drygionus, ond y mae'r rhai sy'n cadw'r gyfraith yn ymladd yn eu herbyn.
5Evil men understand not judgment, And those seeking Jehovah understand all.
5 Nid yw pobl ddrwg yn deall beth yw cyfiawnder, ond y mae'r rhai sy'n ceisio'r ARGLWYDD yn deall y cyfan.
6Better [is] the poor walking in his integrity, Than the perverse of ways who is rich.
6 Y mae'n well bod yn dlawd, a rhodio'n gywir, na bod yn gyfoethog ac yn droellog ei ffyrdd.
7Whoso is keeping the law is an intelligent son, And a friend of gluttons, Doth cause his father to blush.
7 Y mae plentyn deallus yn cadw'r gyfraith, ond y mae'r un sy'n cyfeillachu �'r glwth yn dwyn anfri ar ei rieni.
8Whoso is multiplying his wealth by biting and usury, For one favouring the poor doth gather it.
8 Y mae'r un sy'n cynyddu ei gyfoeth trwy log ac usuriaeth yn ei gasglu i'r un sy'n garedig wrth y tlawd.
9Whoso is turning his ear from hearing the law, Even his prayer [is] an abomination.
9 Pwy bynnag sy'n gwrthod gwrando ar y gyfraith, bydd ei weddi ef yn ffieidd-dra.
10Whoso is causing the upright to err in an evil way, Into his own pit he doth fall, And the perfect do inherit good.
10 Bydd yr un sy'n camarwain yr uniawn i ffordd ddrwg yn syrthio ei hun i'r pwll a wnaeth; ond caiff y cywir etifeddiaeth dda.
11A rich man is wise in his own eyes, And the intelligent poor searcheth him.
11 Y mae'r cyfoethog yn ddoeth yn ei olwg ei hun, ond y mae'r tlawd deallus yn gweld trwyddo.
12In the exulting of the righteous the glory [is] abundant, And in the rising of the wicked man is apprehensive.
12 Pan yw'r cyfiawn yn llywodraethu, ceir urddas mawr; ond pan ddaw'r drygionus i awdurdod, bydd pobl yn ymguddio.
13Whoso is covering his transgressions prospereth not, And he who is confessing and forsaking hath mercy.
13 Ni lwydda'r un sy'n cuddio'i droseddau, ond y mae'r un sy'n eu cyffesu ac yn cefnu arnynt yn cael trugaredd.
14O the happiness of a man fearing continually, And whoso is hardening his heart falleth into evil.
14 Gwyn ei fyd y sawl sy'n ofni'r ARGLWYDD yn wastad; ond y mae'r un sy'n caledu ei galon yn disgyn i ddinistr.
15A growling lion, and a ranging bear, [Is] the wicked ruler over a poor people.
15 Fel llew yn rhuo, neu arth yn rhuthro, felly y mae un drygionus yn llywodraethu pobl dlawd.
16A leader lacking understanding multiplieth oppressions, Whoso is hating dishonest gain prolongeth days.
16 Y mae llywodraethwr heb ddeall yn pentyrru trawster, ond y mae'r un sy'n cas�u llwgrwobr yn estyn ei ddyddiau.
17A man oppressed with the blood of a soul, Unto the pit fleeth, none taketh hold on him.
17 Y mae un sy'n euog o dywallt gwaed yn ffoi i gyfeiriad y pwll; peidied neb �'i atal.
18Whoso is walking uprightly is saved, And the perverted of ways falleth at once.
18 Y mae'r un sy'n rhodio'n gywir yn ddiogel, ond y mae'r sawl sy'n droellog ei ffyrdd yn syrthio i'r pwll.
19Whoso is tilling his ground is satisfied [with] bread, And whoso is pursuing vanity, Is filled [with] poverty.
19 Y mae'r un sy'n trin ei dir yn cael digon o fwyd, ond y mae'r sawl sy'n dilyn oferedd yn llawn tlodi.
20A stedfast man hath multiplied blessings, And whoso is hasting to be rich is not acquitted.
20 Caiff y ffyddlon lawer o fendithion, ond ni fydd yr un sydd ar frys i ymgyfoethogi heb ei gosb.
21To discern faces is not good, And for a piece of bread doth a man transgress.
21 Nid yw'n iawn dangos ffafr, ac eto fe drosedda rhywun am damaid o fara.
22Troubled for wealth [is] the man [with] an evil eye, And he knoweth not that want doth meet him.
22 Y mae un cybyddlyd yn rhuthro am gyfoeth; nid yw'n ystyried y daw arno angen.
23Whoso is reproving a man afterwards findeth grace, More than a flatterer with the tongue.
23 Caiff y sawl sy'n ceryddu fwy o barch yn y diwedd na'r un sy'n gwenieithio.
24Whoso is robbing his father, or his mother, And is saying, `It is not transgression,` A companion he is to a destroyer.
24 Y mae'r un sy'n lladrata oddi ar ei dad neu ei fam, ac yn dweud nad yw'n drosedd, yn gymar i'r un sy'n dinistrio.
25Whoso is proud in soul stirreth up contention, And whoso is trusting on Jehovah is made fat.
25 Y mae'r trachwantus yn creu cynnen, ond y mae'r un sy'n ymddiried yn yr ARGLWYDD yn cael llawnder.
26Whoso is trusting in his heart is a fool, And whoso is walking in wisdom is delivered.
26 Y mae'r un sy'n ymddiried ynddo'i hun yn ynfyd, ond fe waredir y sawl sy'n dilyn doethineb.
27Whoso is giving to the poor hath no lack, And whoso is hiding his eyes multiplied curses.
27 Ni ddaw angen ar yr un sy'n rhoi i'r tlawd, ond daw llawer o felltithion ar yr un sy'n cau ei lygaid.
28In the rising of the wicked a man is hidden, And in their destruction the righteous multiply!
28 Pan ddaw'r drygionus i awdurdod, bydd pobl yn ymguddio, ond ar �l eu difa, bydd y cyfiawn yn amlhau.