1Doth not wisdom call? And understanding give forth her voice?
1 Onid yw doethineb yn galw, a deall yn codi ei lais?
2At the head of high places by the way, Between the paths she hath stood,
2 Y mae'n sefyll ar y mannau uchel ar fin y ffordd, ac yn ymyl y croesffyrdd;
3At the side of the gates, at the mouth of the city, The entrance of the openings, she crieth aloud,
3 Y mae'n galw gerllaw'r pyrth sy'n arwain i'r dref, wrth y fynedfa at y pyrth:
4`Unto you, O men, I call, And my voice [is] unto the sons of men.
4 "Arnoch chwi, bobl, yr wyf yn galw, ac atoch chwi, ddynolryw, y daw fy llais.
5Understand, ye simple ones, prudence, And ye fools, understand the heart,
5 Chwi, y rhai gwirion, dysgwch graffter, a chwithau, ffyliaid, ceisiwch synnwyr.
6Hearken, for noble things I speak, And the opening of my lips [is] uprightness.
6 Gwrandewch, oherwydd traethaf bethau gwerthfawr, a daw geiriau gonest o'm genau.
7For truth doth my mouth utter, And an abomination to my lips [is] wickedness.
7 Traetha fy nhafod y gwir, ac y mae anwiredd yn ffiaidd gan fy ngenau.
8In righteousness [are] all the sayings of my mouth, Nothing in them is froward and perverse.
8 Y mae fy holl eiriau yn gywir; nid yw'r un ohonynt yn u373?yr na thraws.
9All of them [are] plain to the intelligent, And upright to those finding knowledge.
9 Y mae'r cyfan yn eglur i'r deallus, ac yn uniawn i'r un sy'n ceisio gwybodaeth.
10Receive my instruction, and not silver, And knowledge rather than choice gold.
10 Derbyniwch fy nghyfarwyddyd yn hytrach nag arian, oherwydd gwell yw nag aur.
11For better [is] wisdom than rubies, Yea, all delights are not comparable with it.
11 Yn wir, y mae doethineb yn well na gemau, ac ni all yr holl bethau dymunol gystadlu � hi.
12I, wisdom, have dwelt with prudence, And a knowledge of devices I find out.
12 Yr wyf fi, doethineb, yn byw gyda chraffter, ac wedi cael gwybodaeth a synnwyr.
13The fear of Jehovah [is] to hate evil; Pride, and arrogance, and an evil way, And a froward mouth, I have hated.
13 Ofn yr ARGLWYDD yw cas�u drygioni; yr wyf yn ffieiddio balchder ac uchelgais, ffordd drygioni a geiriau traws.
14Mine [is] counsel and substance, I [am] understanding, I have might.
14 Fy eiddo i yw cyngor a chraffter, a chennyf fi y mae deall a gallu.
15By me kings reign, and princes decree righteousness,
15 Trwof fi y teyrnasa brenhinoedd, ac y llunia llywodraethwyr ddeddfau cyfiawn.
16By me do chiefs rule, and nobles, All judges of the earth.
16 Trwof fi y caiff tywysogion awdurdod, ac y barna penaethiaid yn gyfiawn.
17I love those loving me, And those seeking me earnestly do find me.
17 Yr wyf yn caru pob un sy'n fy ngharu i, ac y mae'r rhai sy'n fy ngheisio'n ddyfal yn fy nghael.
18Wealth and honour [are] with me, Lasting substance and righteousness.
18 Gennyf fi y mae cyfoeth ac anrhydedd, digonedd o olud a chyfiawnder.
19Better [is] my fruit than gold, even fine gold, And mine increase than choice silver.
19 Y mae fy ffrwythau'n well nag aur, aur coeth, a'm cynnyrch yn well nag arian pur.
20In a path of righteousness I cause to walk, In midst of paths of judgment,
20 Rhodiaf ar hyd ffordd cyfiawnder, ar ganol llwybrau barn,
21To cause my lovers to inherit substance, Yea, their treasures I fill.
21 a rhoddaf gyfoeth i'r rhai a'm c�r, a llenwi eu trysordai.
22Jehovah possessed me — the beginning of His way, Before His works since then.
22 "Lluniodd yr ARGLWYDD fi ar ddechrau ei waith, yn gyntaf o'i weithredoedd gynt.
23From the age I was anointed, from the first, From former states of the earth.
23 Fe'm sefydlwyd yn y gorffennol pell, yn y dechrau, cyn bod daear.
24In there being no depths, I was brought forth, In there being no fountains heavy [with] waters,
24 Ganwyd fi cyn bod dyfnderau, cyn bod ffynhonnau yn llawn du373?r.
25Before mountains were sunk, Before heights, I was brought forth.
25 Cyn gosod sylfeini'r mynyddoedd, cyn bod y bryniau, y ganwyd fi,
26While He had not made the earth, and out-places, And the top of the dusts of the world.
26 cyn iddo greu tir a meysydd, ac o flaen pridd y ddaear.
27In His preparing the heavens I [am] there, In His decreeing a circle on the face of the deep,
27 Yr oeddwn i yno pan oedd yn gosod y nefoedd yn ei lle ac yn rhoi cylch dros y dyfnder,
28In His strengthening clouds above, In His making strong fountains of the deep,
28 pan oedd yn cadarnhau'r cymylau uwchben ac yn sicrhau ffynhonnau'r dyfnder,
29In His setting for the sea its limit, And the waters transgress not His command, In His decreeing the foundations of earth,
29 pan oedd yn gosod terfyn i'r m�r, rhag i'r dyfroedd anufuddhau i'w air, a phan oedd yn cynllunio sylfeini'r ddaear.
30Then I am near Him, a workman, And I am a delight — day by day. Rejoicing before Him at all times,
30 Yr oeddwn i wrth ei ochr yn gyson, yn hyfrydwch iddo beunydd, yn ddifyrrwch o'i flaen yn wastad,
31Rejoicing in the habitable part of His earth, And my delights [are] with the sons of men.
31 yn ymddifyrru yn y byd a greodd, ac yn ymhyfrydu mewn pobl.
32And now, ye sons, hearken to me, Yea, happy are they who keep my ways.
32 "Yn awr, blant, gwrandewch arnaf; gwyn eu byd y rhai sy'n cadw fy ffyrdd.
33Hear instruction, and be wise, and slight not.
33 Gwrandewch ar gyfarwyddyd, a byddwch ddoeth; peidiwch �'i anwybyddu.
34O the happiness of the man hearkening to me, To watch at my doors day by day, To watch at the door-posts of my entrance.
34 Gwyn ei fyd y sawl sy'n gwrando arnaf, sy'n disgwyl yn wastad wrth fy nrws, ac yn gwylio wrth fynedfa fy nhu375?.
35For whoso is finding me, hath found life, And bringeth out good-will from Jehovah.
35 Yn wir, y mae'r un sy'n fy nghael i yn cael bywyd, ac yn ennill ffafr yr ARGLWYDD;
36And whoso is missing me, is wronging his soul, All hating me have loved death!
36 ond y mae'r un sy'n methu fy nghael yn ei ddinistrio'i hun, a phawb sy'n fy nghas�u yn caru marwolaeth."