¹And Jesus was walking after these things in Galilee, for he did not wish to walk in Judea, because the Jews were seeking to kill him,

¹Eftir þetta fór Jesús um Galíleu. Hann vildi ekki fara um Júdeu, sökum þess að Gyðingar sátu um líf hans.

²and the feast of the Jews was nigh — that of tabernacles —

²Nú fór að hátíð Gyðinga, laufskálahátíðin.

³his brethren, therefore, said unto him, `Remove hence, and go away to Judea, that thy disciples also may behold thy works that thou dost;

³Þá sögðu bræður hans við hann: ,,Flyt þig héðan og farðu til Júdeu, til þess að lærisveinar þínir sjái líka verkin þín, sem þú gjörir.

⁴for no one in secret doth anything, and himself seeketh to be in public; if thou dost these things — manifest thyself to the world;`

⁴Því enginn starfar í leynum, ef hann vill verða alkunnur. Fyrst þú vinnur slík verk, þá opinbera sjálfan þig heiminum.``

⁵for not even were his brethren believing in him.

⁵Því jafnvel bræður hans trúðu ekki á hann.

⁶Jesus, therefore, saith to them, `My time is not yet present, but your time is always ready;

⁶Jesús sagði við þá: ,,Minn tími er ekki enn kominn, en yður hentar allur tími.

⁷the world is not able to hate you, but me it doth hate, because I testify concerning it that its works are evil.

⁷Heimurinn getur ekki hatað yður. Mig hatar hann, af því ég vitna um hann, að verk hans eru vond.

⁸Ye — go ye up to this feast; I do not yet go up to this feast, because my time hath not yet been fulfilled;`

⁸Þér skuluð fara upp eftir á hátíðina. Ég fer ekki til þessarar hátíðar, því minn tími er ekki enn kominn.``

⁹and saying these things to them, he remained in Galilee.

⁹Þetta sagði hann þeim og var kyrr í Galíleu.

¹⁰And when his brethren went up, then also he himself went up to the feast, not manifestly, but as in secret;

¹⁰Þegar bræður hans voru farnir upp eftir til hátíðarinnar, fór hann samt líka upp eftir, ekki svo menn vissu, heldur nánast á laun.

¹¹the Jews, therefore, were seeking him, in the feast, and said, `Where is that one?`

¹¹Gyðingar voru að leita að honum á hátíðinni og spurðu, hvar hann væri.

¹²and there was much murmuring about him among the multitudes, some indeed said — `He is good;` and others said, `No, but he leadeth astray the multitude;`

¹²Manna á meðal var margt um hann talað. Sumir sögðu: ,,Hann er góður,`` en aðrir sögðu: ,,Nei, hann leiðir fjöldann í villu.``

¹³no one, however, was speaking freely about him, through fear of the Jews.

¹³Þó talaði enginn opinskátt um hann af ótta við Gyðinga.

¹⁴And it being now the middle of the feast, Jesus went up to the temple, and he was teaching,

¹⁴Er hátíðin var þegar hálfnuð, fór Jesús upp í helgidóminn og tók að kenna.

¹⁵and the Jews were wondering, saying, `How hath this one known letters — not having learned?`

¹⁵Gyðingar urðu forviða og sögðu: ,,Hvernig hefur þessi maður orðið lærður og hefur þó ekki fræðslu notið?``

¹⁶Jesus answered them and said, `My teaching is not mine, but His who sent me;

¹⁶Jesús svaraði þeim: ,,Kenning mín er ekki mín, heldur hans, er sendi mig.

¹⁷if any one may will to do His will, he shall know concerning the teaching, whether it is of God, or — I do speak from myself.

¹⁷Sá sem vill gjöra vilja hans, mun komast að raun um, hvort kenningin er frá Guði eða ég tala af sjálfum mér.

¹⁸`He who is speaking from himself his own glory doth seek, but he who is seeking the glory of him who sent him, this one is true, and unrighteousness is not in him;

¹⁸Sá sem talar af sjálfum sér, leitar eigin heiðurs, en sá sem leitar heiðurs þess, er sendi hann, er sannorður og í honum ekkert ranglæti.

¹⁹hath not Moses given you the law? and none of you doth the law; why me do ye seek to kill?`

¹⁹Gaf Móse yður ekki lögmálið? Samt heldur enginn yðar lögmálið. Hví sitjið þér um líf mitt?``

²⁰The multitude answered and said, `Thou hast a demon, who doth seek to kill thee?`

²⁰Fólkið ansaði: ,,Þú ert haldinn illum anda. Hver situr um líf þitt?``

²¹Jesus answered and said to them, `One work I did, and ye all wonder,

²¹Jesús svaraði þeim: ,,Eitt verk gjörði ég, og þér undrist það allir.

²²because of this, Moses hath given you the circumcision — not that it is of Moses, but of the fathers — and on a sabbath ye circumcise a man;

²²Móse gaf yður umskurnina _ hún er að vísu ekki frá Móse, heldur feðrunum _ og þér umskerið mann jafnvel á hvíldardegi.

²³if a man doth receive circumcision on a sabbath that the law of Moses may not be broken, are ye wroth with me that I made a man all whole on a sabbath?

²³Fyrst maður er umskorinn á hvíldardegi, til þess að lögmál Móse verði ekki brotið, hví reiðist þér mér, að ég gjörði manninn allan heilan á hvíldardegi?

²⁴judge not according to appearance, but the righteous judgment judge.`

²⁴Dæmið ekki eftir útliti, dæmið réttlátan dóm.``

²⁵Certain, therefore, of the Jerusalemites said, `Is not this he whom they are seeking to kill?

²⁵Þá sögðu nokkrir Jerúsalembúar: ,,Er þetta ekki sá, sem þeir sitja um að lífláta?

²⁶and, lo, he doth speak freely, and they say nothing to him; did the rulers at all know truly that this is truly the Christ?

²⁶Og nú er hann að tala á almannafæri, og þeir segja ekkert við hann. Skyldu nú höfðingjarnir hafa komist að raun um, að hann sé Kristur?

²⁷but this one — we have known whence he is; and the Christ, when he doth come, no one doth know whence he is.`

²⁷Nei, vér vitum, hvaðan þessi maður er. Þegar Kristur kemur, veit enginn, hvaðan hann er.``

²⁸Jesus cried, therefore, in the temple, teaching and saying, `Ye have both known me, and ye have known whence I am; and I have not come of myself, but He who sent me is true, whom ye have not known;

²⁸Jesús var að kenna í helgidóminum, og nú kallaði hann: ,,Bæði þekkið þér mig og vitið hvaðan ég er. Þó er ég ekki kominn af sjálfum mér. En sá er sannur, sem sendi mig, og hann þekkið þér ekki.

²⁹and I have known Him, because I am from Him, and He did send me.`

²⁹Ég þekki hann, því ég er frá honum og hann sendi mig.``

³⁰They were seeking, therefore, to seize him, and no one laid the hand on him, because his hour had not yet come,

³⁰Nú ætluðu þeir að grípa hann, en enginn lagði hendur á hann, því stund hans var enn ekki komin.

³¹and many out of the multitude did believe in him, and said — `The Christ — when he may come — will he do more signs than these that this one did?`

³¹En af alþýðu manna tóku margir að trúa á hann og sögðu: ,,Mun Kristur gjöra fleiri tákn, þegar hann kemur, en þessi maður hefur gjört?``

³²The Pharisees heard the multitude murmuring these things concerning him, and the Pharisees and the chief priests sent officers that they may take him;

³²Farísear heyrðu, að fólk var að skrafa þetta um hann, og æðstu prestar og farísear sendu þjóna að taka hann höndum.

³³Jesus, therefore, said to them, `Yet a little time I am with you, and I go away unto Him who sent me;

³³Þá sagði Jesús: ,,Enn verð ég hjá yður skamma stund, og þá fer ég aftur til þess, sem sendi mig.

³⁴ye will seek me, and ye shall not find; and where I am, ye are not able to come.`

³⁴Þér munuð leita mín og eigi finna. Þér getið ekki komist þangað sem ég er.``

³⁵The Jews, therefore, said among themselves, `Whither is this one about to go that we shall not find him? — to the dispersion of the Greeks is he about to go? and to teach the Greeks;

³⁵Þá sögðu Gyðingar sín á milli: ,,Hvert skyldi hann ætla að fara, svo að vér finnum hann ekki? Hann ætlar þó ekki að fara til Gyðinga, sem dreifðir eru meðal Grikkja og kenna Grikkjum?

³⁶what is this word that he said, Ye will seek me, and ye shall not find? and, Where I am, ye are not able to come?`

³⁶Hvað var hann að segja: ,Þér munuð leita mín og eigi finna, og þér getið ekki komist þangað sem ég er`?``

³⁷And in the last, the great day of the feast, Jesus stood and cried, saying, `If any one doth thirst, let him come unto me and drink;

³⁷Síðasta daginn, hátíðardaginn mikla, stóð Jesús þar og kallaði: ,,Ef nokkurn þyrstir, þá komi hann til mín og drekki.

³⁸he who is believing in me, according as the Writing said, Rivers out of his belly shall flow of living water;`

³⁸Sá sem trúir á mig, _ frá hjarta hans munu renna lækir lifandi vatns, eins og ritningin segir.``

³⁹and this he said of the Spirit, which those believing in him were about to receive; for not yet was the Holy Spirit, because Jesus was not yet glorified.

³⁹Þarna átti hann við andann, er þeir skyldu hljóta, sem á hann trúa. Því enn var andinn ekki gefinn, þar eð Jesús var ekki enn dýrlegur orðinn.

⁴⁰Many, therefore out of the multitude, having heard the word, said, `This is truly the Prophet;`

⁴⁰Þá sögðu nokkrir úr mannfjöldanum, sem hlýddu á þessi orð: ,,Þessi er sannarlega spámaðurinn.``

⁴¹others said, `This is the Christ;` and others said, `Why, out of Galilee doth the Christ come?

⁴¹Aðrir mæltu: ,,Hann er Kristur.`` En sumir sögðu: ,,Mundi Kristur þá koma frá Galíleu?

⁴²Did not the Writing say, that out of the seed of David, and from Bethlehem — the village where David was — the Christ doth come?`

⁴²Hefur ekki ritningin sagt, að Kristur komi af kyni Davíðs og frá Betlehem, þorpinu þar sem Davíð var?``

⁴³A division, therefore, arose among the multitude because of him.

⁴³Þannig greindi menn á um hann.

⁴⁴And certain of them were willing to seize him, but no one laid hands on him;

⁴⁴Nokkrir þeirra vildu grípa hann, en þó lagði enginn hendur á hann.

⁴⁵the officers came, therefore, unto the chief priests and Pharisees, and they said to them, `Wherefore did ye not bring him?`

⁴⁵Nú komu þjónarnir til æðstu prestanna og faríseanna, sem sögðu við þá: ,,Hvers vegna komuð þér ekki með hann?``

⁴⁶The officers answered, `Never so spake man — as this man.`

⁴⁶Þjónarnir svöruðu: ,,Aldrei hefur nokkur maður talað þannig.``

⁴⁷The Pharisees, therefore, answered them, `Have ye also been led astray?

⁴⁷Þá sögðu farísearnir: ,,Létuð þér þá einnig leiðast afvega?

⁴⁸did any one out of the rulers believe in him? or out of the Pharisees?

⁴⁸Ætli nokkur af höfðingjunum hafi farið að trúa á hann, eða þá af faríseum?

⁴⁹but this multitude, that is not knowing the law, is accursed.`

⁴⁹Þessi almúgi, sem veit ekkert í lögmálinu, hann er bölvaður!``

⁵⁰Nicodemus saith unto them — he who came by night unto him — being one of them,

⁵⁰Nikódemus, sem kom til hans fyrrum og var einn af þeim, segir við þá:

⁵¹`Doth our law judge the man, if it may not hear from him first, and know what he doth?`

⁵¹,,Mundi lögmál vort dæma mann, nema hann sé yfirheyrður áður og að því komist, hvað hann hefur aðhafst?``

⁵²They answered and said to him, `Art thou also out of Galilee? search and see, that a prophet out of Galilee hath not risen;`

⁵²Þeir svöruðu honum: ,,Ert þú nú líka frá Galíleu? Gáðu að og sjáðu, að enginn spámaður kemur úr Galíleu.``[Nú fór hver heim til sín.

⁵³and each one went on to his house, but Jesus went on to the mount of the Olives.

⁵³[Nú fór hver heim til sín.