¹And at dawn he came again to the temple,

¹En Jesús fór til Olíufjallsins.

²and all the people were coming unto him, and having sat down, he was teaching them;

²Snemma morguns kom hann aftur í helgidóminn, og allur lýður kom til hans, en hann settist og tók að kenna þeim.

³and the scribes and the Pharisees bring unto him a woman having been taken in adultery, and having set her in the midst,

³Farísear og fræðimenn koma með konu, staðna að hórdómi, létu hana standa mitt á meðal þeirra

⁴they say to him, `Teacher, this woman was taken in the very crime — committing adultery,

⁴og sögðu við hann: ,,Meistari, kona þessi var staðin að verki, þar sem hún var að drýgja hór.

⁵and in the law, Moses did command us that such be stoned; thou, therefore, what dost thou say?`

⁵Móse bauð oss í lögmálinu að grýta slíkar konur. Hvað segir þú nú?``

⁶and this they said, trying him, that they might have to accuse him. And Jesus, having stooped down, with the finger he was writing on the ground,

⁶Þetta sögðu þeir til að reyna hann, svo þeir hefðu eitthvað að ákæra hann fyrir. En Jesús laut niður og skrifaði með fingrinum á jörðina.

⁷and when they continued asking him, having bent himself back, he said unto them, `The sinless of you — let him first cast the stone at her;`

⁷Og þegar þeir héldu áfram að spyrja hann, rétti hann sig upp og sagði við þá: ,,Sá yðar, sem syndlaus er, kasti fyrstur steini á hana.``

⁸and again having stooped down, he was writing on the ground,

⁸Og aftur laut hann niður og skrifaði á jörðina.

⁹and they having heard, and by the conscience being convicted, were going forth one by one, having begun from the elders — unto the last; and Jesus was left alone, and the woman standing in the midst.

⁹Þegar þeir heyrðu þetta, fóru þeir burt, einn af öðrum, öldungarnir fyrstir. Jesús var einn eftir, og konan stóð í sömu sporum.

¹⁰And Jesus having bent himself back, and having seen no one but the woman, said to her, `Woman, where are those — thine accusers? did no one pass sentence upon thee?`

¹⁰Hann rétti sig upp og sagði við hana: ,,Kona, hvað varð af þeim? Sakfelldi enginn þig?``

¹¹and she said, `No one, Sir;` and Jesus said to her, `Neither do I pass sentence on thee; be going on, and no more sin.`

¹¹En hún sagði: ,,Enginn, herra.`` Jesús mælti: ,,Ég sakfelli þig ekki heldur. Far þú. Syndga ekki framar.``]

¹²Again, therefore, Jesus spake to them, saying, `I am the light of the world; he who is following me shall not walk in the darkness, but he shall have the light of the life.`

¹²Nú talaði Jesús aftur til þeirra og sagði: ,,Ég er ljós heimsins. Sá sem fylgir mér, mun ekki ganga í myrkri, heldur hafa ljós lífsins.``

¹³The Pharisees, therefore, said to him, `Thou of thyself dost testify, thy testimony is not true;`

¹³Þá sögðu farísear við hann: ,,Þú vitnar um sjálfan þig. Vitnisburður þinn er ekki gildur.``

¹⁴Jesus answered and said to them, `And if I testify of myself — my testimony is true, because I have known whence I came, and whither I go, and ye — ye have not known whence I come, or whither I go.

¹⁴Jesús svaraði þeim: ,,Enda þótt ég vitni um sjálfan mig, er vitnisburður minn gildur, því ég veit hvaðan ég kom og hvert ég fer. En þér vitið ekki, hvaðan ég kem né hvert ég fer.

¹⁵`Ye according to the flesh do judge; I do not judge any one,

¹⁵Þér dæmið að hætti manna. Ég dæmi engan.

¹⁶and even if I do judge my judgment is true, because I am not alone, but I and the Father who sent me;

¹⁶En ef ég dæmi, er dómur minn réttur, því ég er ekki einn, með mér er faðirinn, sem sendi mig.

¹⁷and also in your law it hath been written, that the testimony of two men are true;

¹⁷Og í lögmáli yðar er ritað, að vitnisburður tveggja manna sé gildur.

¹⁸I am [one] who is testifying of myself, and the Father who sent me doth testify of me.`

¹⁸Ég er sá, sem vitna um sjálfan mig, og faðirinn, sem sendi mig, vitnar um mig.``

¹⁹They said, therefore, to him, `Where is thy father?` Jesus answered, `Ye have neither known me nor my Father: if me ye had known, my Father also ye had known.`

¹⁹Þeir sögðu við hann: ,,Hvar er faðir þinn?`` Jesús svaraði: ,,Hvorki þekkið þér mig né föður minn. Ef þér þekktuð mig, þá þekktuð þér líka föður minn.``

²⁰These sayings spake Jesus in the treasury, teaching in the temple, and no one seized him, because his hour had not yet come;

²⁰Þessi orð mælti Jesús hjá fjárhirslunni, þegar hann var að kenna í helgidóminum. Enginn lagði hendur á hann, því stund hans var ekki enn komin.

²¹therefore said Jesus again to them, `I go away, and ye will seek me, and in your sin ye shall die; whither I go away, ye are not able to come.`

²¹Enn sagði hann við þá: ,,Ég fer burt, og þér munuð leita mín, en þér munuð deyja í synd yðar. Þangað sem ég fer, getið þér ekki komist.``

²²The Jews, therefore, said, `Will he kill himself, because he saith, Whither I go away, ye are not able to come?`

²²Nú sögðu Gyðingar: ,,Mun hann ætla að fyrirfara sér, fyrst hann segir: ,Þangað sem ég fer, getið þér ekki komist`?``

²³and he said to them, `Ye are from beneath, I am from above; ye are of this world, I am not of this world;

²³En hann sagði við þá: ,,Þér eruð neðan að, ég er ofan að. Þér eruð af þessum heimi, ég er ekki af þessum heimi.

²⁴I said, therefore, to you, that ye shall die in your sins, for if ye may not believe that I am [he], ye shall die in your sins.`

²⁴Þess vegna sagði ég yður, að þér munduð deyja í syndum yðar. Því ef þér trúið ekki, að ég sé sá sem ég er, munuð þér deyja í syndum yðar.``

²⁵They said, therefore, to him, `Thou — who art thou?` and Jesus said to them, `Even what I did speak of to you at the beginning;

²⁵Þeir spurðu hann þá: ,,Hver ert þú?`` Jesús svaraði þeim: ,,Sá sem ég hef sagt yður frá upphafi.

²⁶many things I have to speak concerning you and to judge, but He who sent me is true, and I — what things I heard from Him — these I say to the world.`

²⁶Margt hef ég um yður að tala og fyrir margt að dæma. En sá sem sendi mig, er sannur, og það sem ég heyrði hjá honum, það tala ég til heimsins.``

²⁷They knew not that of the Father he spake to them;

²⁷Þeir skildu ekki, að hann var að tala við þá um föðurinn.

²⁸Jesus, therefore, said to them, `When ye may lift up the Son of Man then ye will know that I am [he]; and of myself I do nothing, but according as my Father did teach me, these things I speak;

²⁸Því sagði Jesús: ,,Þegar þér hefjið upp Mannssoninn, munuð þér skilja, að ég er sá sem ég er, og að ég gjöri ekkert af sjálfum mér, heldur tala ég það eitt, sem faðirinn hefur kennt mér.

²⁹and He who sent me is with me; the Father did not leave me alone, because I, the things pleasing to Him, do always.`

²⁹Og sá sem sendi mig, er með mér. Hann hefur ekki látið mig einan, því ég gjöri ætíð það sem honum þóknast.``

³⁰As he is speaking these things, many believed in him;

³⁰Þegar hann mælti þetta, fóru margir að trúa á hann.

³¹Jesus, therefore, said unto the Jews who believed in him, `If ye may remain in my word, truly my disciples ye are, and ye shall know the truth,

³¹Þá sagði Jesús við Gyðingana, sem tekið höfðu trú á hann: ,,Ef þér eruð stöðugir í orði mínu, eruð þér sannir lærisveinar mínir

³²and the truth shall make you free.`

³²og munuð þekkja sannleikann, og sannleikurinn mun gjöra yður frjálsa.``

³³They answered him, `Seed of Abraham we are; and to no one have we been servants at any time; how dost thou say — Ye shall become free?`

³³Þeir svöruðu honum: ,,Vér erum niðjar Abrahams og höfum aldrei verið nokkurs manns þrælar. Hvernig getur þú þá sagt: ,Þér munuð verða frjálsir`?``

³⁴Jesus answered them, `Verily, verily, I say to you — Every one who is committing sin, is a servant of the sin,

³⁴Jesús svaraði þeim: ,,Sannlega, sannlega segi ég yður: Hver sem syndina drýgir, er þræll syndarinnar.

³⁵and the servant doth not remain in the house — to the age, the son doth remain — to the age;

³⁵En þrællinn dvelst ekki um aldur í húsinu, sonurinn dvelst þar um aldur og ævi.

³⁶if then the son may make you free, in reality ye shall be free.

³⁶Ef sonurinn gjörir yður frjálsa, munuð þér sannarlega verða frjálsir.

³⁷`I have known that ye are seed of Abraham, but ye seek to kill me, because my word hath no place in you;

³⁷Ég veit, að þér eruð niðjar Abrahams. Þó leitist þér við að lífláta mig, því að orð mitt fær ekki rúm hjá yður.

³⁸I — that which I have seen with my Father do speak, and ye, therefore, that which ye have seen with your father — ye do.`

³⁸Ég tala það, sem ég hef séð hjá föður mínum, og þér gjörið það, sem þér hafið heyrt hjá föður yðar.``

³⁹They answered and said to him, `Our father is Abraham;` Jesus saith to them, `If children of Abraham ye were, the works of Abraham ye were doing;

³⁹Þeir svöruðu honum: ,,Faðir vor er Abraham.`` Jesús segir við þá: ,,Ef þér væruð börn Abrahams, munduð þér vinna verk Abrahams.

⁴⁰and now, ye seek to kill me — a man who hath spoken to you the truth I heard from God; this Abraham did not;

⁴⁰En nú leitist þér við að lífláta mig, mann sem hefur sagt yður sannleikann, sem ég heyrði hjá Guði. Slíkt gjörði Abraham aldrei.

⁴¹ye do the works of your father.` They said, therefore, to him, `We of whoredom have not been born; one Father we have — God;`

⁴¹Þér vinnið verk föður yðar.`` Þeir sögðu við hann: ,,Vér erum ekki hórgetnir. Einn föður eigum vér, Guð.``

⁴²Jesus then said to them, `If God were your father, ye were loving me, for I came forth from God, and am come; for neither have I come of myself, but He sent me;

⁴²Jesús svaraði: ,,Ef Guð væri faðir yðar, munduð þér elska mig, því frá Guði er ég út genginn og kominn. Ekki er ég sendur af sjálfum mér. Það er hann, sem sendi mig.

⁴³wherefore do ye not know my speech? because ye are not able to hear my word.

⁴³Hví skiljið þér ekki mál mitt? Af því að þér getið ekki hlustað á orð mitt.

⁴⁴`Ye are of a father — the devil, and the desires of your father ye will to do; he was a man-slayer from the beginning, and in the truth he hath not stood, because there is no truth in him; when one may speak the falsehood, of his own he speaketh, because he is a liar — also his father.

⁴⁴Þér eigið djöfulinn að föður og viljið gjöra það, sem faðir yðar girnist. Hann var manndrápari frá upphafi og aldrei í sannleikanum, því í honum finnst enginn sannleikur. Þegar hann lýgur fer hann að eðli sínu, því hann er lygari og lyginnar faðir.

⁴⁵`And because I say the truth, ye do not believe me.

⁴⁵En af því að ég segi sannleikann, trúið þér mér ekki.

⁴⁶Who of you doth convict me of sin? and if I speak truth, wherefore do ye not believe me?

⁴⁶Hver yðar getur sannað á mig synd? Ef ég segi sannleikann, hví trúið þér mér ekki?

⁴⁷he who is of God, the sayings of God he doth hear; because of this ye do not hear, because of God ye are not.`

⁴⁷Sá sem er af Guði, heyrir Guðs orð. Þér heyrið ekki, vegna þess að þér eruð ekki af Guði.``

⁴⁸The Jews, therefore, answered and said to him, `Do we not say well, that thou art a Samaritan, and hast a demon?`

⁴⁸Gyðingar svöruðu honum: ,,Er það ekki rétt, sem vér segjum, að þú sért Samverji og hafir illan anda?``

⁴⁹Jesus answered, `I have not a demon, but I honour my Father, and ye dishonour me;

⁴⁹Jesús ansaði: ,,Ekki hef ég illan anda. Ég heiðra föður minn, en þér smánið mig.

⁵⁰and I do not seek my own glory; there is who is seeking and is judging;

⁵⁰Ég leita ekki míns heiðurs. Sá er til, sem leitar hans og dæmir.

⁵¹verily, verily, I say to you, If any one may keep my word, death he may not see — to the age.`

⁵¹Sannlega, sannlega segi ég yður: Sá sem varðveitir mitt orð, skal aldrei að eilífu deyja.``

⁵²The Jews, therefore, said to him, `Now we have known that thou hast a demon; Abraham did die, and the prophets, and thou dost say, If any one may keep my word, he shall not taste of death — to the age!

⁵²Þá sögðu Gyðingar við hann: ,,Nú vitum vér, að þú hefur illan anda. Abraham dó og spámennirnir, og þú segir, að sá sem varðveitir orð þitt, skuli aldrei að eilífu deyja.

⁵³Art thou greater than our father Abraham, who died? and the prophets died; whom dost thou make thyself?`

⁵³Ert þú meiri en faðir vor, Abraham? Hann dó, og spámennirnir dóu. Hver þykist þú vera?``

⁵⁴Jesus answered, `If I glorify myself, my glory is nothing; it is my Father who is glorifying me, of whom ye say that He is your God;

⁵⁴Jesús svaraði: ,,Ef ég vegsama sjálfan mig, er vegsemd mín engin. Faðir minn er sá, sem vegsamar mig, hann sem þér segið vera Guð yðar.

⁵⁵and ye have not known Him, and I have known Him, and if I say that I have not known Him, I shall be like you — speaking falsely; but I have known Him, and His word I keep;

⁵⁵Og þér þekkið hann ekki, en ég þekki hann. Ef ég segðist ekki þekkja hann, væri ég lygari eins og þér. En ég þekki hann og varðveiti orð hans.

⁵⁶Abraham, your father, was glad that he might see my day; and he saw, and did rejoice.`

⁵⁶Abraham faðir yðar vænti þess með fögnuði að sjá dag minn, og hann sá hann og gladdist.``

⁵⁷The Jews, therefore, said unto him, `Thou art not yet fifty years old, and Abraham hast thou seen?`

⁵⁷Nú sögðu Gyðingar við hann: ,,Þú ert ekki enn orðinn fimmtugur, og hefur séð Abraham!``

⁵⁸Jesus said to them, `Verily, verily, I say to you, Before Abraham`s coming — I am;`

⁵⁸Jesús sagði við þá: ,,Sannlega, sannlega segi ég yður: Áður en Abraham fæddist, er ég.``Þá tóku þeir upp steina til að grýta Jesú. En hann duldist og fór út úr helgidóminum.

⁵⁹they took up, therefore, stones that they may cast at him, but Jesus hid himself, and went forth out of the temple, going through the midst of them, and so passed by.

⁵⁹Þá tóku þeir upp steina til að grýta Jesú. En hann duldist og fór út úr helgidóminum.