¹And it came to pass, in his being in a certain place praying, as he ceased, a certain one of his disciples said unto him, `Sir, teach us to pray, as also John taught his disciples.`

¹Svo bar við, er Jesús var á stað einum að biðjast fyrir, að einn lærisveina hans sagði við hann, þá er hann lauk bæn sinni: ,,Herra, kenn þú oss að biðja, eins og Jóhannes kenndi lærisveinum sínum.``

²And he said to them, `When ye may pray, say ye: Our Father who art in the heavens; hallowed be Thy name: Thy reign come; Thy will come to pass, as in heaven also on earth;

²En hann sagði við þá: ,,Þegar þér biðjist fyrir, þá segið: Faðir, helgist þitt nafn, til komi þitt ríki,

³our appointed bread be giving us daily;

³gef oss hvern dag vort daglegt brauð.

⁴and forgive us our sins, for also we ourselves forgive every one indebted to us; and mayest Thou not bring us into temptation; but do Thou deliver us from the evil.`

⁴Fyrirgef oss vorar syndir, enda fyrirgefum vér öllum vorum skuldunautum. Og eigi leið þú oss í freistni.``

⁵And he said unto them, `Who of you shall have a friend, and shall go on unto him at midnight, and may say to him, Friend, lend me three loaves,

⁵Og hann sagði við þá: ,,Nú á einhver yðar vin og fer til hans um miðnætti og segir við hann: ,Vinur, lánaðu mér þrjú brauð,

⁶seeing a friend of mine came out of the way unto me, and I have not what I shall set before him,

⁶því að vinur minn er kominn til mín úr ferð og ég hef ekkert að bera á borð fyrir hann.`

⁷and he from within answering may say, Do not give me trouble, already the door hath been shut, and my children with me are in the bed, I am not able, having risen, to give to thee.

⁷Mundi hinn þá svara inni: ,Gjör mér ekki ónæði. Það er búið að loka dyrum og börn mín og ég komin í rúmið. Ég get ekki farið á fætur að fá þér brauð`?

⁸`I say to you, even if he will not give to him, having risen, because of his being his friend, yet because of his importunity, having risen, he will give him as many as he doth need;

⁸Ég segi yður, þótt hann fari ekki á fætur og fái honum brauð vegna vinfengis þeirra, þá fer hann samt fram úr sakir áleitni hans og fær honum eins mörg og hann þarf.

⁹and I say to you, Ask, and it shall be given to you; seek, and ye shall find; knock, and it shall be opened to you;

⁹Og ég segi yður: Biðjið, og yður mun gefast, leitið, og þér munuð finna, knýið á, og fyrir yður mun upp lokið verða.

¹⁰for every one who is asking doth receive; and he who is seeking doth find; and to him who is knocking it shall be opened.

¹⁰Því að hver sá öðlast, sem biður, sá finnur, sem leitar, og fyrir þeim, sem á knýr, mun upp lokið verða.

¹¹`And of which of you — the father — if the son shall ask a loaf, a stone will he present to him? and if a fish, will he instead of a fish, a serpent present to him?

¹¹Er nokkur sá faðir yðar á meðal, að hann gefi syni sínum, er biður um fisk, höggorm í staðinn,

¹²and if he may ask an egg, will he present to him a scorpion?

¹²eða sporðdreka, ef hann biður um egg?

¹³If, then, ye, being evil, have known good gifts to be giving to your children, how much more shall the Father who is from heaven give the Holy Spirit to those asking Him!`

¹³Fyrst þér, sem eruð vondir, hafið vit á að gefa börnum yðar góðar gjafir, hve miklu fremur mun þá faðirinn himneski gefa þeim heilagan anda, sem biðja hann.``

¹⁴And he was casting forth a demon, and it was dumb, and it came to pass, the demon having gone forth, the dumb man spake, and the multitudes wondered,

¹⁴Jesús var að reka út illan anda, og var sá mállaus. Þegar illi andinn var út farinn, tók málleysinginn að mæla, og undraðist mannfjöldinn.

¹⁵and certain of them said, `By Beelzeboul, ruler of the demons, he doth cast forth the demons;`

¹⁵En sumir þeirra sögðu: ,,Með fulltingi Beelsebúls, höfðingja illra anda, rekur hann út illu andana.``

¹⁶and others, tempting, a sign out of heaven from him were asking.

¹⁶En aðrir vildu freista hans og kröfðu hann um tákn af himni.

¹⁷And he, knowing their thoughts, said to them, `Every kingdom having been divided against itself is desolated; and house against house doth fall;

¹⁷En hann vissi hugrenningar þeirra og sagði við þá: ,,Hvert það ríki, sem er sjálfu sér sundurþykkt, leggst í auðn, og hús fellur á hús.

¹⁸and if also the Adversary against himself was divided, how shall his kingdom be made to stand? for ye say, by Beelzeboul is my casting forth the demons.

¹⁸Sé nú Satan sjálfum sér sundurþykkur, hvernig fær ríki hans þá staðist _ fyrst þér segið, að ég reki illu andana út með fulltingi Beelsebúls?

¹⁹`But if I by Beelzeboul cast forth the demons — your sons, by whom do they cast forth? because of this your judges they shall be;

¹⁹En reki ég illu andana út með fulltingi Beelsebúls, með hverju reka þá yðar menn þá út? Því skulu þeir vera dómarar yðar.

²⁰but if by the finger of God I cast forth the demons, then come unawares upon you did the reign of God.

²⁰En ef ég rek illu andana út með fingri Guðs, þá er Guðs ríki þegar yfir yður komið.

²¹`When the strong man armed may keep his hall, in peace are his goods;

²¹Þegar sterkur maður, alvopnaður, varðveitir hús sitt, þá er allt í friði, sem hann á,

²²but when the stronger than he, having come upon [him], may overcome him, his whole-armour he doth take away in which he had trusted, and his spoils he distributeth;

²²en ráðist annar honum sterkari á hann og sigri hann, tekur sá alvæpni hans, er hann treysti á, og skiptir herfanginu.

²³he who is not with me is against me, and he who is not gathering with me doth scatter.

²³Hver sem er ekki með mér, er á móti mér, og hver sem safnar ekki saman með mér, hann sundurdreifir.

²⁴`When the unclean spirit may go forth from the man it walketh through waterless places seeking rest, and not finding, it saith, I will turn back to my house whence I came forth;

²⁴Þegar óhreinn andi fer út af manni, reikar hann um eyðihrjóstur og leitar hælis. Og er hann finnur það ekki, segir hann: ,Ég vil hverfa aftur í hús mitt, þaðan sem ég fór.`

²⁵and having come, it findeth [it] swept and adorned;

²⁵Og er hann kemur og finnur það sópað og prýtt,

²⁶then doth it go, and take to it seven other spirits more evil than itself, and having entered, they dwell there, and the last of that man becometh worst than the first.`

²⁶fer hann og tekur með sér sjö aðra anda sér verri, og þeir fara inn og setjast þar að, og verður svo hlutur þess manns verri eftir en áður.``

²⁷And it came to pass, in his saying these things, a certain woman having lifted up the voice out of the multitude, said to him, `Happy the womb that carried thee, and the paps that thou didst suck!`

²⁷Er hann mælti þetta, hóf kona ein í mannfjöldanum upp rödd sína og sagði við hann: ,,Sæll er sá kviður, er þig bar, og þau brjóst, er þú mylktir.``

²⁸And he said, `Yea, rather, happy those hearing the word of God, and keeping [it]!`

²⁸Hann sagði: ,,Já, því sælir eru þeir, sem heyra Guðs orð og varðveita það.``

²⁹And the multitudes crowding together upon him, he began to say, `This generation is evil, a sign it doth seek after, and a sign shall not be given to it, except the sign of Jonah the prophet,

²⁹Þegar fólkið þyrptist þar að, tók hann svo til orða: ,,Þessi kynslóð er vond kynslóð. Hún heimtar tákn, en eigi verður henni annað tákn gefið en tákn Jónasar.

³⁰for as Jonah became a sign to the Ninevites, so also shall the Son of Man be to this generation.

³⁰Því Jónas varð Ninívemönnum tákn, og eins mun Mannssonurinn verða þessari kynslóð.

³¹`A queen of the south shall rise up in the judgment with the men of this generation, and shall condemn them, because she came from the ends of the earth to hear the wisdom of Solomon; and lo, greater than Solomon here!

³¹Drottning Suðurlanda mun rísa upp í dóminum ásamt mönnum þessarar kynslóðar og sakfella þá, því að hún kom frá endimörkum jarðar að heyra speki Salómons, og hér er meira en Salómon.

³²`Men of Nineveh shall stand up in the judgment with this generation, and shall condemn it, because they reformed at the proclamation of Jonah; and lo, greater than Jonah here!

³²Ninívemenn munu koma fram í dóminum ásamt kynslóð þessari og sakfella hana, því að þeir gjörðu iðrun við prédikun Jónasar, og hér er meira en Jónas.

³³`And no one having lighted a lamp, doth put [it] in a secret place, nor under the measure, but on the lamp-stand, that those coming in may behold the light.

³³Enginn kveikir ljós og setur það í felur né undir mæliker, heldur á ljósastiku, svo að þeir, sem inn koma, sjái ljósið.

³⁴`The lamp of the body is the eye, when then thine eye may be simple, thy whole body also is lightened; and when it may be evil, thy body also is darkened;

³⁴Auga þitt er lampi líkamans. Þegar auga þitt er heilt, þá er og allur líkami þinn bjartur, en sé það spillt, þá er og líkami þinn dimmur.

³⁵take heed, then, lest the light that [is] in thee be darkness;

³⁵Gæt því þess, að ljósið í þér sé ekki myrkur.

³⁶if then thy whole body is lightened, not having any part darkened, the whole shall be lightened, as when the lamp by the brightness may give thee light.`

³⁶Sé því líkami þinn allur bjartur og hvergi myrkur í honum, verður hann allur í birtu, eins og þegar lampi lýsir á þig með loga sínum.``

³⁷And in [his] speaking, a certain Pharisee was asking him that he might dine with him, and having gone in, he reclined (at meat),

³⁷Þá er hann hafði þetta mælt, bauð farísei nokkur honum til dagverðar hjá sér. Hann kom og settist til borðs.

³⁸and the Pharisee having seen, did wonder that he did not first baptize himself before the dinner.

³⁸Faríseinn sá, að hann tók ekki handlaugar á undan máltíðinni, og furðaði hann á því.

³⁹And the Lord said unto him, `Now do ye, the Pharisees, the outside of the cup and of the plate make clean, but your inward part is full of rapine and wickedness;

³⁹Drottinn sagði þá við hann: ,,Þér farísear, þér hreinsið bikarinn og fatið utan, en hið innra eruð þér fullir yfirgangs og illsku.

⁴⁰unthinking! did not He who made the outside also the inside make?

⁴⁰Þér heimskingjar, hefur sá, sem gjörði hið ytra, ekki einnig gjört hið innra?

⁴¹But what ye have give ye [as] alms, and, lo, all things are clean to you.

⁴¹En gefið fátækum það, sem í er látið, og þá er allt yður hreint.

⁴²`But wo to you, the Pharisees, because ye tithe the mint, and the rue, and every herb, and ye pass by the judgment, and the love of God; these things it behoveth to do, and those not to be neglecting.

⁴²En vei yður, þér farísear! Þér gjaldið tíund af myntu og rúðu og alls kyns matjurtum, en hirðið ekki um réttlæti og kærleika Guðs. Þetta ber að gjöra og hitt eigi ógjört að láta.

⁴³`Wo to you, the Pharisees, because ye love the first seats in the synagogues, and the salutations in the market-places.

⁴³Vei yður, þér farísear! Yður er ljúft að skipa æðsta bekk í samkundum og láta heilsa yður á torgum.

⁴⁴`Wo to you, scribes and Pharisees, hypocrites, because ye are as the unseen tombs, and the men walking above have not known.`

⁴⁴Vei yður, því þér eruð eins og duldar grafir, sem menn ganga yfir án þess að vita.``

⁴⁵And one of the lawyers answering, saith to him, `Teacher, these things saying, us also thou dost insult;`

⁴⁵Þá tók lögvitringur einn til orða: ,,Meistari, þú meiðir oss líka með því, sem þú segir.``

⁴⁶and he said, `And to you, the lawyers, wo! because ye burden men with burdens grievous to be borne, and ye yourselves with one of your fingers do not touch the burdens.

⁴⁶En Jesús mælti: ,,Vei yður líka, þér lögvitringar! Þér leggið á menn lítt bærar byrðar, og sjálfir snertið þér ekki byrðarnar einum fingri.

⁴⁷`Wo to you, because ye build the tombs of the prophets, and your fathers killed them.

⁴⁷Vei yður! Þér hlaðið upp grafir spámannanna, sem feður yðar líflétu.

⁴⁸Then do ye testify, and are well pleased with the works of your fathers, because they indeed killed them, and ye do build their tombs;

⁴⁸Þannig berið þér vitni um athafnir feðra yðar og samþykkið þær. Þeir líflétu þá, en þér hlaðið upp grafirnar.

⁴⁹because of this also the wisdom of God said: I will send to them prophets, and apostles, and some of them they shall kill and persecute,

⁴⁹Þess vegna hefur og speki Guðs sagt: ,Ég mun senda þeim spámenn og postula, og suma þeirra munu þeir lífláta og ofsækja.`

⁵⁰that the blood of all the prophets, that is being poured forth from the foundation of the world, may be required from this generation;

⁵⁰Þannig verður kynslóð þessi krafin um blóð allra spámannanna, er úthellt hefur verið frá grundvöllun heims,

⁵¹from the blood of Abel unto the blood of Zacharias, who perished between the altar and the house; yes, I say to you, It shall be required from this generation.

⁵¹frá blóði Abels til blóðs Sakaría, sem drepinn var milli altarisins og musterisins. Já, segi ég yður, þess mun krafist verða af þessari kynslóð.

⁵²`Wo to you, the lawyers, because ye took away the key of the knowledge; yourselves ye did not enter; and those coming in, ye did hinder.`

⁵²Vei yður, þér lögvitringar! Þér hafið tekið brott lykil þekkingarinnar. Sjálfir hafið þér ekki gengið inn, og þeim hafið þér varnað, sem inn vildu ganga.``

⁵³And in his speaking these things unto them, the scribes and the Pharisees began fearfully to urge and to press him to speak about many things,

⁵³Og er hann var farinn út þaðan, tóku fræðimenn og farísear að ganga hart að honum og spyrja hann í þaula um margtog sitja um að veiða eitthvað af vörum hans.

⁵⁴laying wait for him, and seeking to catch something out of his mouth, that they might accuse him.

⁵⁴og sitja um að veiða eitthvað af vörum hans.