¹In those days the multitude being very great, and not having what they may eat, Jesus having called near his disciples, saith to them,

¹Um þessar mundir bar enn svo við, að mikill mannfjöldi var saman kominn og hafði ekkert til matar. Jesús kallar þá til sín lærisveinana og segir við þá:

²`I have compassion upon the multitude, because now three days they do continue with me, and they have not what they may eat;

²,,Ég kenni í brjósti um mannfjöldann. Þeir hafa nú hjá mér verið þrjá daga og hafa ekkert til matar.

³and if I shall let them away fasting to their home, they will faint in the way, for certain of them are come from far.`

³Láti ég þá fara fastandi heim til sín, örmagnast þeir á leiðinni, en sumir þeirra eru langt að.``

⁴And his disciples answered him, `Whence shall any one be able these here to feed with bread in a wilderness?`

⁴Þá svöruðu lærisveinarnir: ,,Hvar er hægt að fá brauð til að metta þetta fólk hér í óbyggðum?``

⁵And he was questioning them, `How many loaves have ye?` and they said, `Seven.`

⁵Hann spurði þá: ,,Hve mörg brauð hafið þér?`` Þeir sögðu: ,,Sjö.``

⁶And he commanded the multitude to sit down upon the ground, and having taken the seven loaves, having given thanks, he brake, and was giving to his disciples that they may set before [them]; and they did set before the multitude.

⁶Þá bauð hann fólkinu að setjast á jörðina, tók brauðin sjö, gjörði þakkir og braut þau og gaf lærisveinum sínum, að þeir bæru þau fram. En þeir báru þau fram fyrir fólkið.

⁷And they had a few small fishes, and having blessed, he said to set them also before [them];

⁷Þeir höfðu og fáeina smáfiska. Hann þakkaði Guði og bauð, að einnig þeir skyldu fram bornir.

⁸and they did eat and were filled, and they took up that which was over of broken pieces — seven baskets;

⁸Menn neyttu og urðu mettir. Síðan tóku þeir saman leifarnar, sjö körfur.

⁹and those eating were about four thousand. And he let them away,

⁹En þeir voru um fjórar þúsundir. Síðan lét hann þá fara.

¹⁰and immediately having entered into the boat with his disciples, he came to the parts of Dalmanutha,

¹⁰Og hann sté þegar í bátinn með lærisveinum sínum og kom í Dalmanútabyggðir.

¹¹and the Pharisees came forth, and began to dispute with him, seeking from him a sign from the heaven, tempting him;

¹¹Þangað komu farísear og tóku að þrátta við hann, þeir vildu freista hans og kröfðu hann um tákn af himni.

¹²and having sighed deeply in his spirit, he saith, `Why doth this generation seek after a sign? Verily I say to you, no sign shall be given to this generation.`

¹²Hann andvarpaði þungan innra með sér og mælti: ,,Hví heimtar þessi kynslóð tákn? Sannlega segi ég yður: Tákn verður alls ekki gefið þessari kynslóð.``

¹³And having left them, having entered again into the boat, he went away to the other side;

¹³Hann skildi síðan við þá, sté aftur í bátinn og fór yfir um.

¹⁴and they forgot to take loaves, and except one loaf they had nothing with them in the boat,

¹⁴Þeir höfðu gleymt að taka brauð, höfðu ekki nema eitt brauð með sér í bátnum.

¹⁵and he was charging them, saying, `Take heed, beware of the leaven of the Pharisees, and of the leaven of Herod,`

¹⁵Jesús áminnti þá og sagði: ,,Gætið yðar, varist súrdeig farísea og súrdeig Heródesar.``

¹⁶and they were reasoning with one another, saying — `Because we have no loaves.`

¹⁶En þeir ræddu sín á milli, að þeir hefðu ekki brauð.

¹⁷And Jesus having known, saith to them, `Why do ye reason, because ye have no loaves? do ye not yet perceive, nor understand, yet have ye your heart hardened?

¹⁷Hann varð þess vís og segir við þá: ,,Hvað eruð þér að tala um, að þér hafið ekki brauð? Skynjið þér ekki enn né skiljið? Eru hjörtu yðar forhert?

¹⁸Having eyes, do ye not see? and having ears, do ye not hear? and do ye not remember?

¹⁸Þér hafið augu, sjáið þér ekki? Þér hafið eyru, heyrið þér ekki? Eða munið þér ekki?

¹⁹When the five loaves I did brake to the five thousand, how many hand-baskets full of broken pieces took ye up?` they say to him, `Twelve.`

¹⁹Þegar ég braut brauðin fimm handa fimm þúsundum, hve margar körfur fullar af brauðbitum tókuð þér saman?`` Þeir svara honum: ,,Tólf.``

²⁰`And when the seven to the four thousand, how many hand-baskets full of broken pieces took ye up?` and they said, `Seven.`

²⁰,,Eða brauðin sjö handa fjórum þúsundunum, hve margar körfur fullar af brauðbitum tókuð þér þá saman?`` Þeir svara: ,,Sjö.``

²¹And he said to them, `How do ye not understand?`

²¹Og hann sagði við þá: ,,Skiljið þér ekki enn?``

²²And he cometh to Bethsaida, and they bring to him one blind, and call upon him that he may touch him,

²²Þeir koma nú til Betsaídu. Þar færa menn til Jesú blindan mann og biðja, að hann snerti hann.

²³and having taken the hand of the blind man, he led him forth without the village, and having spit on his eyes, having put [his] hands on him, he was questioning him if he doth behold anything:

²³Hann tók í hönd hins blinda, leiddi hann út úr þorpinu, skyrpti í augu hans, lagði hendur yfir hann og spurði: ,,Sér þú nokkuð?``

²⁴and he, having looked up, said, `I behold men, as I see trees, walking.`

²⁴Hann leit upp og mælti: ,,Ég sé menn, ég greini þá líkt og tré, þeir ganga.``

²⁵Afterwards again he put [his] hands on his eyes, and made him look up, and he was restored, and discerned all things clearly,

²⁵Þá lagði hann aftur hendur yfir augu hans, og nú sá hann skýrt, varð albata og heilskyggn á allt.

²⁶and he sent him away to his house, saying, `Neither to the village mayest thou go, nor tell [it] to any in the village.`

²⁶Jesús sendi hann síðan heim til sín og sagði: ,,Inn í þorpið máttu ekki fara.``

²⁷And Jesus went forth, and his disciples, to the villages of Cesarea Philippi, and in the way he was questioning his disciples, saying to them, `Who do men say me to be?`

²⁷Jesús fór nú ásamt lærisveinum sínum til þorpanna hjá Sesareu Filippí. Á leiðinni spurði hann lærisveina sína: ,,Hvern segja menn mig vera?``

²⁸And they answered, `John the Baptist, and others Elijah, but others one of the prophets.`

²⁸Þeir svöruðu honum: ,,Jóhannes skírara, aðrir Elía og aðrir einn af spámönnunum.``

²⁹And he saith to them, `And ye — who do ye say me to be?` and Peter answering saith to him, `Thou art the Christ.`

²⁹Og hann spurði þá: ,,En þér, hvern segið þér mig vera?`` Pétur svaraði honum: ,,Þú ert Kristur.``

³⁰And he strictly charged them that they may tell no one about it,

³⁰Og hann lagði ríkt á við þá að segja engum frá sér.

³¹and began to teach them, that it behoveth the Son of Man to suffer many things, and to be rejected by the elders, and chief priests, and scribes, and to be killed, and after three days to rise again;

³¹Þá tók hann að kenna þeim: ,,Mannssonurinn á margt að líða, honum mun útskúfað verða af öldungum, æðstu prestum og fræðimönnum, hann mun líflátinn, en upp rísa eftir þrjá daga.``

³²and openly he was speaking the word. And Peter having taken him aside, began to rebuke him,

³²Þetta sagði hann berum orðum. En Pétur tók hann á einmæli og fór að átelja hann.

³³and he, having turned, and having looked on his disciples, rebuked Peter, saying, `Get behind me, Adversary, because thou dost not mind the things of God, but the things of men.`

³³Jesús sneri sér við, leit til lærisveina sinna, ávítaði Pétur og sagði: ,,Vík frá mér, Satan, eigi hugsar þú um það, sem Guðs er, heldur það, sem manna er.``

³⁴And having called near the multitude, with his disciples, he said to them, `Whoever doth will to come after me — let him disown himself, and take up his cross, and follow me;

³⁴Og hann kallaði til sín mannfjöldann ásamt lærisveinum sínum og sagði við þá: ,,Hver sem vill fylgja mér, afneiti sjálfum sér, taki kross sinn og fylgi mér.

³⁵for whoever may will to save his life shall lose it; and whoever may lose his life for my sake and for the good news` sake, he shall save it;

³⁵Því að hver sem vill bjarga lífi sínu, mun týna því, og hver sem týnir lífi sínu vegna mín og fagnaðarerindisins, mun bjarga því.

³⁶for what shall it profit a man, if he may gain the whole world, and forfeit his life?

³⁶Hvað stoðar það manninn að eignast allan heiminn, en fyrirgjöra sálu sinni?

³⁷Or what shall a man give as an exchange for his life?

³⁷Eða hvað gæti maður látið til endurgjalds fyrir sálu sína?En þann sem blygðast sín fyrir mig og mín orð hjá þessari ótrúu, syndugu kynslóð, mun Mannssonurinn blygðast sín fyrir, er hann kemur í dýrð föður síns með heilögum englum.``

³⁸for whoever may be ashamed of me, and of my words, in this adulterous and sinful generation, the Son of Man also shall be ashamed of him, when he may come in the glory of his Father, with the holy messengers.`

³⁸En þann sem blygðast sín fyrir mig og mín orð hjá þessari ótrúu, syndugu kynslóð, mun Mannssonurinn blygðast sín fyrir, er hann kemur í dýrð föður síns með heilögum englum.``