¹And Jesus answering, again spake to them in similes, saying,

¹Þá tók Jesús enn að tala við þá í dæmisögum og mælti:

²`The reign of the heavens was likened to a man, a king, who made marriage-feasts for his son,

²,,Líkt er um himnaríki og konung einn, sem gjörði brúðkaup sonar síns.

³and he sent forth his servants to call those having been called to the marriage-feasts, and they were not willing to come.

³Hann sendi þjóna sína að kalla til brúðkaupsins þá, sem boðnir voru, en þeir vildu ekki koma.

⁴`Again he sent forth other servants, saying, Say to those who have been called: Lo, my dinner I prepared, my oxen and the fatlings have been killed, and all things [are] ready, come ye to the marriage-feasts;

⁴Aftur sendi hann aðra þjóna og mælti: ,Segið þeim, sem boðnir voru: Veislu mína hef ég búið, uxum mínum og alifé er slátrað, og allt er tilbúið, komið í brúðkaupið.`

⁵and they, having disregarded [it], went away, the one to his own field, and the other to his merchandise;

⁵En þeir skeyttu því ekki. Einn fór á akur sinn, annar til kaupskapar síns,

⁶and the rest, having laid hold on his servants, did insult and slay [them].

⁶en hinir tóku þjóna hans, misþyrmdu þeim og drápu.

⁷`And the king having heard, was wroth, and having sent forth his soldiers, he destroyed those murderers, and their city he set on fire;

⁷Konungur reiddist, sendi út her sinn og lét tortíma morðingjum þessum og brenna borg þeirra.

⁸then saith he to his servants, The marriage-feast indeed is ready, and those called were not worthy,

⁸Síðan segir hann við þjóna sína: ,Brúðkaupsveislan er tilbúin, en hinir boðnu voru ekki verðugir.

⁹be going, then, on to the cross-ways, and as many as ye may find, call ye to the marriage-feasts.

⁹Farið því út á vegamót, og bjóðið í brúðkaupið hverjum þeim sem þér finnið.`

¹⁰`And those servants, having gone forth to the ways, did gather all, as many as they found, both bad and good, and the marriage-feast apartment was filled with those reclining.

¹⁰Þjónarnir fóru út á vegina og söfnuðu öllum, sem þeir fundu, vondum og góðum, svo að brúðkaupssalurinn varð alskipaður gestum.

¹¹`And the king having come in to view those reclining, saw there a man not clothed with clothing of the marriage-feast,

¹¹Konungur gekk þá inn að sjá gestina og leit þar mann, sem var ekki búinn brúðkaupsklæðum.

¹²and he saith to him, Comrade, how didst thou come in hither, not having clothing of the marriage-feast? and he was speechless.

¹²Hann segir við hann: ,Vinur, hvernig ert þú hér kominn og ert ekki í brúðkaupsklæðum?` Maðurinn gat engu svarað.

¹³`Then said the king to the ministrants, Having bound his feet and hands, take him up and cast forth to the outer darkness, there shall be the weeping and the gnashing of the teeth;

¹³Konungur sagði þá við þjóna sína: ,Bindið hann á höndum og fótum og varpið honum í ystu myrkur. Þar verður grátur og gnístran tanna.`

¹⁴for many are called, and few chosen.`

¹⁴Því að margir eru kallaðir, en fáir útvaldir.``

¹⁵Then the Pharisees having gone, took counsel how they might ensnare him in words,

¹⁵Þá gengu farísearnir burt og tóku saman ráð sín, hvernig þeir gætu flækt hann í orðum.

¹⁶and they send to him their disciples with the Herodians, saying, `Teacher, we have known that thou art true, and the way of God in truth thou dost teach, and thou art not caring for any one, for thou dost not look to the face of men;

¹⁶Þeir senda til hans lærisveina sína ásamt Heródesarsinnum, og þeir segja: ,,Meistari, vér vitum, að þú ert sannorður og kennir Guðs veg í sannleika, þú hirðir ekki um álit neins, enda gjörir þú þér engan mannamun.

¹⁷tell us, therefore, what dost thou think? is it lawful to give tribute to Caesar or not?`

¹⁷Seg oss því, hvað þér líst? Leyfist að gjalda keisaranum skatt eða ekki?``

¹⁸And Jesus having known their wickedness, said, `Why me do ye tempt, hypocrites?

¹⁸Jesús þekkti illsku þeirra og sagði: ,,Hví freistið þér mín, hræsnarar?

¹⁹show me the tribute-coin?` and they brought to him a denary;

¹⁹Sýnið mér peninginn, sem goldinn er í skatt.`` Þeir fengu honum denar.

²⁰and he saith to them, `Whose [is] this image and the inscription?`

²⁰Hann spyr: ,,Hvers mynd og yfirskrift er þetta?``

²¹they say to him, `Caesar`s;` then saith he to them, `Render therefore the things of Caesar to Caesar, and the things of God to God;`

²¹Þeir svara: ,,Keisarans.`` Hann segir: ,,Gjaldið þá keisaranum það, sem keisarans er, og Guði það, sem Guðs er.``

²²and having heard they wondered, and having left him they went away.

²²Þegar þeir heyrðu þetta, undruðust þeir, og þeir yfirgáfu hann og gengu burt.

²³In that day there came near to him Sadducees, who are saying there is not a rising again, and they questioned him, saying,

²³Sama dag komu til hans saddúkear, en þeir neita því, að upprisa sé til, og sögðu við hann:

²⁴`Teacher, Moses said, If any one may die not having children, his brother shall marry his wife, and shall raise up seed to his brother.

²⁴,,Meistari, Móse segir: ,Deyi maður barnlaus, þá skal bróðir hans ganga að eiga konu bróður síns og vekja honum niðja.`

²⁵`And there were with us seven brothers, and the first having married did die, and not having seed, he left his wife to his brother;

²⁵Hér voru með oss sjö bræður. Sá fyrsti kvæntist og dó. Hann átti engan niðja og eftirlét því bróður sínum konuna.

²⁶in like manner also the second, and the third, unto the seventh,

²⁶Eins varð um næsta og þriðja og þá alla sjö.

²⁷and last of all died also the woman;

²⁷Síðast allra dó konan.

²⁸therefore in the rising again, of which of the seven shall she be wife — for all had her?`

²⁸Kona hvers þeirra sjö verður hún í upprisunni? Allir höfðu þeir átt hana.``

²⁹And Jesus answering said to them, `Ye go astray, not knowing the Writings, nor the power of God;

²⁹En Jesús svaraði þeim: ,,Þér villist, því að þér þekkið ekki ritningarnar né mátt Guðs.

³⁰for in the rising again they do not marry, nor are they given in marriage, but are as messengers of God in heaven.

³⁰Í upprisunni kvænast menn hvorki né giftast. Þeir eru sem englar á himni.

³¹`And concerning the rising again of the dead, did ye not read that which was spoken to you by God, saying,

³¹En um upprisu dauðra hafið þér ekki lesið það sem Guð segir við yður:

³²I am the God of Abraham, and the God of Isaac, and the God of Jacob? God is not a God of dead men, but of living.`

³²,Ég er Guð Abrahams, Guð Ísaks og Guð Jakobs.` Ekki er hann Guð dauðra, heldur lifenda.``

³³And having heard, the multitudes were astonished at his teaching;

³³En mannfjöldinn hlýddi á og undraðist mjög kenningu hans.

³⁴and the Pharisees, having heard that he did silence the Sadducees, were gathered together unto him;

³⁴Þegar farísear heyrðu, að hann hafði gjört saddúkea orðlausa, komu þeir saman.

³⁵and one of them, a lawyer, did question, tempting him, and saying,

³⁵Og einn þeirra, sem var lögvitringur, vildi freista hans og spurði:

³⁶`Teacher, which [is] the great command in the Law?`

³⁶,,Meistari, hvert er hið æðsta boðorð í lögmálinu?``

³⁷And Jesus said to him, `Thou shalt love the Lord thy God with all thy heart, and with all thy soul, and with all thine understanding —

³⁷Hann svaraði honum: ,,,Elska skalt þú Drottin, Guð þinn, af öllu hjarta þínu, allri sálu þinni og öllum huga þínum.`

³⁸this is a first and great command;

³⁸Þetta er hið æðsta og fremsta boðorð.

³⁹and the second [is] like to it, Thou shalt love thy neighbor as thyself;

³⁹Annað er þessu líkt: ,Þú skalt elska náunga þinn eins og sjálfan þig.`

⁴⁰on these — the two commands — all the law and the prophets do hang.`

⁴⁰Á þessum tveimur boðorðum hvílir allt lögmálið og spámennirnir.``

⁴¹And the Pharisees having been gathered together, Jesus did question them,

⁴¹Meðan farísearnir voru saman komnir, spurði Jesús þá:

⁴²saying, `What do ye think concerning the Christ? of whom is he son?` They say to him, `Of David.`

⁴²,,Hvað virðist yður um Krist? Hvers son er hann?`` Þeir svara: ,,Davíðs.``

⁴³He saith to them, `How then doth David in the Spirit call him lord, saying,

⁴³Hann segir: ,,Hvernig getur þá Davíð, innblásinn andanum, kallað hann drottin? Hann segir:

⁴⁴The Lord said to my lord, Sit at my right hand, till I may make thine enemies thy footstool?

⁴⁴Drottinn sagði við minn drottin: Set þig mér til hægri handar, þangað til ég gjöri óvini þína að fótskör þinni.

⁴⁵If then David doth call him lord, how is he his son?`

⁴⁵Fyrst Davíð kallar hann drottin, hvernig getur hann þá verið sonur hans?``Enginn gat svarað honum einu orði, og frá þeim degi þorði enginn að spyrja hann neins framar.

⁴⁶And no one was able to answer him a word, nor durst any from that day question him any more.

⁴⁶Enginn gat svarað honum einu orði, og frá þeim degi þorði enginn að spyrja hann neins framar.