1Kong ikaw magalingkod sa pagkaon uban sa usa ka punoan, Paniira sa masingkamoton siya nga anaa sa imong atubangan;
1不可贪吃，当求智慧
2Ug ibutang ang usa ka cuchillo sa imong totonlan, Kong ikaw usa ka tawo nga ulipon sa kailibgon.
2你若是个贪吃的人，就当把刀子放在喉咙上。
3Ayaw pagtinguhaa ang iyang mga lamiang pagkaon; Sa nakita mo nga sila maoy malimbongon nga makaon.
3不可贪恋他的美食，因为那是骗人的食物。
4Ayaw paghago sa imong kaugalingon sa pagpakadato; Hunong gikan sa imong kaugalingong kaalam.
4不要劳碌求富，你要明智地放下这企图。
5Ibutang mo ba ang imong mga mata ibabaw nianang dili mao? Kay sa pagkatinuod ang mga bahandi magahimo ug mga pako sa ilang kaugalingon, Sama sa usa ka agila nga nagalupad paingon ngadto sa langit.
5你的眼睛注视在钱财上，钱财却不见了，因为钱财必长起翅膀，如鹰飞往天上。
6Ayaw pagkan-a ang tinapay niya nga may usa ka dautan nga mata, Ni kaibgan mo ang iyang mga lamiang makaon:
6不可吃吝啬人的饭，也不可贪恋他的美食。
7Kay maingon nga siya nagahunahuna sa sulod sa iyang kaugalingon, sa ingon niana mao man siya: Kumaon ka ug uminum, siya magaingon kanimo; Apan ang iyang kasingkasing wala iduyog kanimo.
7因为他心里怎样计算，他的为人就是怎样；他虽然对你说：“请吃，请喝！”他的心里却没有你。
8Ang usa ka hungit nga imong nakaon imong igasuka, Ug pagulaa ang imong mga q2 matam-is nga pulong.
8你所吃的那一点食物，必要吐出来，你道谢的美言，也都白费了。
9Ayaw pagsulti diha sa pagdungog sa usa ka buang; Kay siya magatamay sa kaalam sa imong mga pulong.
9不要说话给愚昧人听，因为他必藐视你明慧的言语。
10Ayaw pagbalhina ang karaang mohon sa yuta; Ug ayaw pagsulod sa kaumahan sa mga ilo:
10你不可迁移古时的地界；也不可侵占孤儿的田地。
11Kay ang ilang Mamamawi kusganon man; Siya magalaban sa ilang katungod batok kanimo.
11因为他们的救赎主大有能力，他必向你为他们的案件伸冤。
12Ibutang ang imong kasingkasing sa pahamatngon, Ug ang imong mga igdulungog sa mga pulong sa kahibalo.
12你要专心领受教训，留心听知识的言语。
13Ayaw pagpunggi ang pagbadlong gikan sa bata; Kay kong imong hampakon siya sa bunal, siya dili mamatay.
13要管教孩童，不可姑息，你虽然用杖打他，他也不会死；
14Imong pagahampakon gayud siya uban sa bunal, Ug maluwas ang iyang kalag gikan sa Sheol.
14你要用杖打他，就可以救他的灵魂免下阴间。
15Anak ko, kong ang imong kasingkasing magmaalamon, Ang akong kasingkasing magamalipayon, bisan ang akong kasingkasing :
15我儿，如果你的心有智慧，我的心也就欢喜；
16Oo, ang akong kasingkasing magamalipayon, Kong ang imong mga ngabil magapamulong sa mga butang nga matarung.
16你的嘴唇说正直话的时候，我的内心就欢乐。
17Ayaw itugot sa imong kasingkasing sa pagkasina sa mga makasasala; Apan himoa ang pagkahadlok kang Jehova sa tanang mga adlaw:
17你的心不要嫉妒罪人，只要时常敬畏耶和华。
18Kay sa pagkatinuod adunay usa ka balus; Ug ang imong paglaum dili pagaputlon.
18因为万事必有结局，你的盼望也不会断绝。
19Mamati ka, anak ko, ug magmaalamon ka , Ug mandoi ang imong kasingkasing diha sa dalan.
19我儿，你要听，要有智慧，要引导你的心走在正路上。
20Ayaw pagtipon taliwala sa mga palainum sa vino, Taliwala sa mga ulitan nga komakaon sa unod:
20酗酒的人，不可与他们来往；暴食的人，不要与他们为友。
21Kay ang palahubog ug ang ulitan modangat sa kawalad-on; Ug ang pagkahingatulog magapasaput sa usa ka tawo sa mga nuog.
21因为酗酒暴食的人必致穷乏；贪睡的人必穿破衣。
22Pamati sa imong amahan nga nanganak kanimo, Ug ayaw pagtamaya ang imong inahan kong siya matigulang na.
22你要听从生你的父亲；也不可因为母亲老了，就藐视她。
23Palita ang kamatuoran, ug ayaw kini pag-ibaligya; Oo, ang kaalam, ug pahamatngon, ug ang salabutan.
23你要买真理，不可出卖；要得智慧、教训和哲理。
24Ang amahan sa matarung malipayon sa daku uyamut; Ug kadtong manganak sa usa ka manggialamon nga bata nagamalipayon tungod kaniya.
24义人的父亲必大有快乐；生下智慧的儿子的，必因儿子欢喜。
25Lipaya ang imong amahan ug ang imong inahan, Ug pasadyaa siya nga nanganak kanimo.
25要使你的父母欢喜，使生下你的快乐。
26Anak ko, ihatag kanako ang imong kasingkasing; Ug ipahimuot sa imong mga mata ang akong mga dalan.
26我儿，把你的心给我；你的眼目要关注我的道路。
27Kay ang usa ka bigaon maoy usa ka halalum nga kanal; Ug ang usa ka babaye nga dumuloong maoy usa ka masigpit nga gahong.
27因为妓女是深坑，淫妇是狭窄的井。
28Oo, siya magabanhig ingon sa usa ka kawatan, Ug magadugang sa mga maluibon sa taliwala sa mga tawo.
28她像强盗一样埋伏，使人间增添很多奸诈的人。
29Kinsa man ang may kasakit? kinsa man ang may kasubo? kinsa man ang may panagkabingkil? Kinsa man ang may pagbagulbol? kinsa man ang may mga samad sa walay gipasikaran? Kinsa man ang may kapula sa mga mata?
29谁有祸患？谁有愁苦？谁有纷争？谁有怨言？谁无故受伤？谁的眼睛赤红？
30Mao kadtong magapabilin sa pag-inum-inum ug vino; Kadtong magapanggula aron sa pagpangita sa sinakot nga vino.
30就是那些沉湎于酒，常去品尝调和美酒的人。
31Dili ka magtan-aw sa vino kong kini magapula, Kong kini magapangidlap sulod sa copa, Sa diha nga kini magaagay nga mahapsay:
31你不要看酒怎样发红，在杯中怎样闪烁诱人，喝下去怎样舒畅，
32Kay sa katapusan kini magapamaak sama sa bitin, Ug moikos sama sa udto-udto.
32最后它却像咬你的蛇、像刺你的毒蛇。
33Ang imong mga mata makasudong sa mga butang nga katingalahan, Ug ang imong kasingkasing magapamulong sa baliko nga mga butang.
33你的眼睛必看见怪异的事，你的心必说乖谬的话。
34Oo, ikaw maingon niadtong nagahigda sa kinataliwad-an sa dagat, Kun maingon niadtong nagahigda sa kinatumyan sa palo sa sakayan .
34你必好像躺在海中，又好像躺在桅杆顶上。
35Sila nagbunal kanako, moingon ka , ug ako wala maunsa; Sila naglatos kanako, ug kini wala ko batia: Anus-a ba ako magamata? Pangitaon ko pa kini pag-usab.
35你必说：“人打我，我不痛；人鞭打我，我不晓得；我什么时候清醒？我还要再去寻酒。”