1Dili ka masina sa mga dautang tawo; Ni magtinguha ka sa pagpakiguban kanila:
1得智慧必得善报和盼望
2Kay ang ilang kasingkasing magatoon sa pagdaugdaug, Ug ang ilang mga ngabil magapamulong sa dautang buhat.
2因为他们的心图谋强暴，他们的嘴唇讲论奸恶。
3Pinaagi sa kaalam natukod ang usa ka balay; Ug pinaagi sa salabutan kini nalig-on;
3房屋的建造是凭着智慧，又借着聪明得到坚立；
4Ug pinaagi sa kahibalo nangapuno ang mga lawak Sa tanang mga bililhon ug makalilipay nga mga bahandi.
4并且借着知识，各房间充满各样宝贵和美好的财物。
5Ang usa ka tawo nga manggialamon kusganon man; Oo, ang usa ka tawo sa kahibalo magauswag sa kagahum.
5智慧人大有能力，有知识的人力上加力。
6Kay pinaagi sa maalamon nga pagmando ikaw magahimo sa imong gubat; Ug diha sa panon sa mga magtatambag walay kapildihan.
6你要凭着智谋去作战；谋士众多，就可得胜。
7Ang kaalam hataas ra kaayo alang sa usa ka buang: Siya dili makabuka sa iyang baba diha sa ganghaan.
7智慧对愚妄人来说是太高超，因此他在城门口哑口无言。
8Siya nga magalalang sa pagbuhat ug dautan, Ang mga tawo magatawag kaniya nga usa ka mamumuhat sa kadautan.
8计划作恶的，必称为阴谋家。
9Ang hunahuna nga binuang sala man; Ug ang mayubiton maoy usa ka dulumtanan sa mga tawo.
9愚妄人的计谋，尽是罪恶；好讥笑人的是人所厌恶的。
10Kong ikaw punawan sa adlaw sa kalisdanan, Ang imong kusog diyutay ra.
10你在患难的日子若是懈怠，你的力量就微小。
11Luwason mo kadtong nangadala ngadto sa kamatayon, Ug kadtong mga naandam naaron pagapatyon tan-awa nga sila imong magunitan.
11被拉到死地的人，你要拯救；将要被杀戮的人，你要挽救。
12Kong ikaw moingon: Ania karon, wala kami manghibalo niini; Wala ba siya nga nagatimbang sa mga kasingkasing magahunahuna niini? Ug siya nga nagabantay sa imong kalag, wala ba siya mahibalo niini? Ug wala ba siya magabalus sa tagsatagsa ka tawo sumala sa iyang buhat?
12如果你说：“这事我不知道。”那衡量人心的不明白吗？那看顾你性命的不晓得吗？他不按照各人的行为报应各人吗？
13Anak ko, kumaon ka ug dugos, kay kini maayo; Ug ang mga tinulo sa udlan, nga mga matam-is sa imong pagtilaw:
13我儿，你要吃蜜，因为这是好的；吃蜂房下滴的蜜，就觉甘甜。
14Sa ingon niini ikaw mahibalo ug kaalam nga modangat sa imong kalag; Kong ikaw makakaplag niini, nan adunay usa ka balus, Ug ang imong paglaum dili makawang.
14要知道智慧对你的心也是这样，如果你得着智慧，就必有好结局，你的盼望也不会断绝。
15Ayaw pagbanhig, Oh dautan nga tawo, batok sa puloy-anan sa matarung; Ayaw paggun-oba ang iyang dapit nga pahulayan:
15恶人哪！不要埋伏攻击义人的住处，不要毁坏他的居所。
16Kay ang usa ka matarung nga tawo mapukan sa makapito, ug mobangon pag-usab; Apan ang dautan ginalaglag pinaagi sa pagkaalaut.
16因为义人虽然七次跌倒，仍能再起来；但恶人必在祸患中绊倒。
17Ayaw pag-ikalipay kong ang imong kaaway mapukan, Ug ayaw papagmayaa ang imong kasingkasing kong siya mapukan,
17你的仇敌跌倒的时候，你不要欢喜；他绊倒的时候，你心里不可欢乐。
18Tingali unya si Jehova makakita niini, ug kini dili makapahimuot kaniya, Ug ipaiway niya ang iyang kasuko gikan kaniya.
18恐怕耶和华看见了，就不喜悦，把他的怒气从仇敌的身上，转到你的身上。
19Ayaw ikasubo sa imong kaugalingon tungod sa mga mamumuhat sa kadautan; Ni masina ka sa dautan:
19不要因作恶的人心怀不平，也不要嫉妒恶人。
20Kay walay igabalus sa dautan nga tawo; Ang lamparahan sa dautan pagapalongon.
20因为恶人必没有好结局，恶人的灯必要熄灭。
21Anak ko, kahadlokan mo si Jehova ug ang hari; Ug ayaw pagkuyog kanila nga mabalhin-balhinon:
21我儿，你要敬畏耶和华，也要尊敬君王；不要与叛逆的人结交。
22Kay ang ilang kagul-anan modangat sa hinanali; Ug ang pagkalaglag gikan kanilang duruha, kinsay mahibalo niini?
22因为他们的刑罚必忽然临到；耶和华与君王要施行的毁灭，谁能晓得呢？
23Kini usab maoy mga sanglitanan sa manggialamon. Ang may pagkapinalabi sa mga tawo diha sa paghukom dili maayo.
23当正直勤奋以下也是智慧人的话：审判的时候看人的情面是不对的。
24Siya nga magaingon sa dautan: Ikaw matarung, Ang mga katawohan magatunglo kaniya, ang mga nasud pagalud-on kaniya;
24对坏人说“你是好人”的，万民都要咒骂他，万族都必憎恶他。
25Apan kanila nga magabadlong kaniya magakalipay, Ug ang usa ka maayong panalangin moabut kanila.
25指责坏人的，必得欢悦；美福必临到他们。
26Siya magahalok sa mga ngabil Niadtong nagahatag ug usa ka q2 matarung nga tubag.
26应对诚实的，如同亲吻别人。
27Hikaya ang imong buhat sa gawas, Ug andama kini alang kanimo diha sa uma; Ug sa human niini tukora ang imong balay.
27你要在外面预备好你的工作，在田间为自己准备妥当，然后建造你的房屋。
28Dili ka magsaksi batok sa imong isigkatawo sa walay gipasikaran; Ug dili ka maglimbong uban sa imong mga ngabil.
28不可无故作证指控你的邻舍；不可诬告他人。
29Ayaw pag-ingon: Buhaton ko kaniya ingon sa iyang gibuhat kanako; Ako magahatag sa tawo sumala sa iyang buhat.
29你不可说：“人怎样待我，我也怎样待他；我要照他所行的报复他。”
30Ako miagi duol sa uma sa tapulan, Ug sa kaparrasan sa tawo nga walay salabutan;
30我经过懒惰人的田地，无知人的葡萄园；
31Ug, ania karon, kini gipanugkan sa ibabaw ug mga tunok, Ang nawong niana naputos sa mga nipay, Ug ang bato nga kuta niana nalumpag na.
31只见到处长满蒺藜，地面盖满刺草，石墙也倒塌了。
32Unya nasud-ong ko, ug naghunahuna pag-ayo; Nakita ko, ug nadawat ko ang pahamatngon:
32我看了，就用心思想；我见了，就领受了教训。
33Bisan pa niini diyutay nga katulog, usa ka diyutay nga hinanok, Usa ka diyutay nga pagkiyugpos sa mga kamot aron sa pagkatulog:
33再睡片时，打盹片时，抱着手躺卧片时，
34Busa ang imong pagkakabus moabut ingon sa usa ka tulisan, Ug ang imong kawalad-on ingon sa usa ka tawo nga sangkap sa hinagiban.
34你的贫穷就必像强盗来到，你的缺乏就必像拿兵器的人来到。