1Ayaw pagpagarbo sa imong kaugalingon mahitungod sa kaugmaon; Kay ikaw wala mahibalo kong unsay madala sa usa ka adlaw.
1当亲近忠诚的朋友
2Padayega ang laing tawo mahitungod kanimo, ug dili ang imong kaugalingon nga baba; Ang usa ka dumuloong, ug dili ang imong kaugalingong mga ngabil.
2让外人夸奖你，不可自己夸奖自己；让别人称赞你，不可自己称赞自己。
3Ang usa ka bato mabug-at, ug ang balas maugdang; Apan ang kagul-anan sa usa ka buang labing mabug-at pa kay sa duruha.
3石头重，沙土也重，愚妄人的怒气比这两样更重。
4Ang kasuko dagmalan, ug ang kaligutgut makapalumos; Apan kinsa ba ang makaasdang sa atubangan sa pangabugho?
4烈怒虽然凶残，暴怒又好像狂澜，人还可以抵受；但面对嫉妒，谁能站立得住呢？
5Maayo pa ang pagbadlong sa dayag Kay sa gugma nga tinago.
5坦白的责备，胜过暗中的爱。
6Matinumanon ang mga samad sa usa ka higala; Apan ang mga halok sa usa ka kaaway malimbongon.
6爱你的人加的创伤是出于忠诚；恨你的人却与你连连亲嘴。
7Ang busog nga kalag ginaluod sa udlan; Apan alang sa gigutom nga kalag ang tagsatagsa ka mapait nga butang maoy matam-is.
7吃饱的人连蜂房的蜜也厌恶；饥饿的人连一切苦的东西都觉得甘甜。
8Maingon sa usa ka langgam nga nagasaagsaag gikan sa iyang salag, Ingon niana ang usa ka tawo nga nagalibud-suroy gikan sa iyang dapit.
8离家的人到处飘泊，好像离巢的雀鸟到处游飞一样。
9Ang lana ug ang pahumot nagalipay sa kasingkasing; Ingon niana ang katam-is sa higala sa usa ka tawo nga nahiabut uban ang kinasingkasing nga pagtambag.
9膏油和香料使人心畅快，朋友真诚的劝勉也使人觉得甘甜。
10Ang imong kaugalingon nga higala, ug ang higala sa imong amahan, ayaw pagtalikdi; Ug ayaw pag-adto sa balay sa imong igsoon sa adlaw sa imong kalisdanan: Maayo pa ang usa ka isigkatawo nga haduol kay sa usa ka igsoon nga atua sa halayo.
10你的朋友和你父亲的朋友，你都不可离弃；在你遭遇患难的日子，不可进你兄弟的家。在附近的邻舍胜过在远方的兄弟。
11Anak ko, magmaalamon ka, ug lipaya ang akong kasingkasing, Aron matubag ko siya nga nagatamay kanako.
11我儿，你要作智慧人，使我的心快乐，我也可以回答那羞辱我的。
12Ang usa ka buotan nga tawo makakita sa dautan, ug magatago sa iyang kaugalingon; Apan ang walay-pagtagad nagapadayon, ug nagaantus tungod niini.
12精明人看见灾祸，就躲藏起来；愚蒙人反往前走，自取祸害。
13Kuhaa ang iyang panapton nga maoy pasalig sa usa ka dumuloong; Ug ibutang siya sa saad nga maoy pasalig alang sa usa ka lumalangyaw nga babaye.
13谁为陌生人作保证人，就拿去谁的衣服；谁替妓女作保证人，谁就要作担保。
14Siya nga manalangin sa usa ka higala uban sa usa ka makusog nga tingog, sa pagbangon sayo sa kabuntagon, Kini pagaisipon nga usa ka panghimaraut alang kaniya.
14清晨起来大声为邻舍祝福的，就等于是咒诅他。
15Ang kanunay nga pagtulo sa adlaw sa ting-ulan Ug ang usa ka makig-awayon nga babaye managsama:
15下大雨的时候不断滴漏；就像吵闹的妇人一样；
16Siya nga magapugong kaniya nagapugong sa hangin; Ug sa iyang toong kamot gikahibalag ang lana.
16谁要拦阻她，就像拦阻风，也像右手抓油。
17Ang puthaw magapahait sa puthaw; Ingon niana ang usa ka tawo magapahait sa panagway sa iyang higala.
17铁磨铁，磨得锋利；朋友互相切磋，才智（“才智”原文作“面”）也变得敏锐。
18Bisan kinsa nga magabantay sa higuera magakaon sa bunga niana; Ug kadtong magatahud sa iyang agalon pagapasidunggan.
18照料无花果树的，必吃树上的果子；事奉主人的，必得尊荣。
19Ingon nga ang tubign magapakita sa nawong ug nawong, Busa ang kasingkasing sa tawo ngadto sa tawo.
19水怎样映照人面，人的心思也怎样反映其人。
20Ang Sheol ug ang Abaddon dili gayud matagbaw; Ug ang mga mata sa tawo dili gayud matagbaw.
20阴间和灭亡不会满足，人的眼目也是一样。
21Ang tunawan nga kolon alang sa salapi, ug ang hasohasan alang sa bulawan; Ug ang usa ka tawo pagaulayon tungod sa iyang pagdayeg.
21用锅炼银，用炉炼金；人的称赞也试炼人。
22Bisan pa ikaw magadugmok sa usa ka buang sa usa ka lusong pinaagi sa usa ka alho lakip sa linubok nga trigo, Apan ang iyang binuang dili gayud mobiya gikan kaniya.
22你虽然用杵把愚妄人与碎谷一同捣在臼中，他的愚妄还是离不了他。
23Magmasingkamoton ka sa pagkahibalo sa kahimtang sa imong mga panon sa carnero, Ug tan-awa pag-ayo ang imong kahayupan:
23你要清楚知道你羊群的景况，专心照料你的牛群。
24Kay ang mga bahandi dili magapadayon; Ug ang purongpurong molungtad ba sa tibook mga kaliwatan?
24因为财富不是永恒的，冠冕也不能存到万代。
25Ang kumpay ginadala, ug ang udlot sa mga balili nanagpanggitib, Ug ang mga utanon sa kabukiran ginahipos.
25干草割去，嫩草又出现，山上的野草也都收集起来。
26Ang mga nating carnero alang sa imong saput, Ug ang mga kanding mao ang bili sa uma;
26羊羔的毛可以给你作衣服，山羊可以作买田地的价银。
27Ug adunay gatas sa kanding nga igo alang sa imong pagkaon, alang sa pagkaon sa imong panimalay, Ug kabuhian nga alang sa imong kadalagahan.
27山羊奶足够作你的食物，也足够作你一家的食物，并且足够维持你众婢女的生活。