1Sa pagkatinuod adunay mina alang sa salapi, Ug usa ka dapit alang sa bulawan nga ilang pagaulayon.
1Surely there is for silver a source, And a place for the gold they refine;
2Ang puthaw pagakuhaon gikan sa yuta, Ug ang tumbaga pagatunawon gikan sa bato.
2Iron from the dust is taken, And [from] the firm stone brass.
3Ang tawo magapahunong sa kangitngit, Ug didto sa kahiladman magapangita, Sa mga bato nga atua sa mangitngit ug landong sa kamatayon.
3An end hath he set to darkness, And to all perfection he is searching, A stone of darkness and death-shade.
4Halayo sa pinuy-anan sa mga tawo siya magabugwal sa usa ka gahong; Sila hingkalimtan sa tiil nga moagi sa ibabaw, Sila nanagbitay halayo sa mga katawohan, sila nanagtabyog.
4A stream hath broken out from a sojourner, Those forgotten of the foot, They were low, from man they wandered.
5Mahitungod sa yuta, gikan niana magagula ang tinapay; Ug ang ilalum niana ingon ug gibali pinaagi sa kalayo.
5The earth! from it cometh forth bread, And its under-part is turned like fire.
6Ang mga bato niini maoy dapit sa mga zafiro, Ug kana may mga pulvos sa bulawan.
6A place of the sapphire [are] its stones, And it hath dust of gold.
7Nianang dalana walay langgam nga dumadagit nga nagpanghibalo, Ni makakita niana ang mata sa ananangkil:
7A path — not known it hath a ravenous fowl, Nor scorched it hath an eye of the kite,
8Ang mga mananap nga palabilabihon wala makatala niana, Ni makaagi dinha ang mabangis nga leon.
8Nor trodden it have the sons of pride, Not passed over it hath the fierce lion.
9Gibutang niya ang iyang kamot sa ibabaw sa batong santikan; Gilintuwad niya ang mga bukid hangtud sa mga gamut.
9Against the flint he sent forth his hand, He overturned from the root mountains.
10Siya nagahimo ug mga kanal sa taliwala sa mga bato; Ug ang iyang mata makakita sa tanang butang bililhon.
10Among rocks, brooks he hath cleaved, And every precious thing hath his eye seen.
11Siya magabugkos sa mga kasapaan aron dili na manaligdig; Ug ang butang nga tinago, iyang gibutyag sa kahayag.
11From overflowing floods he hath bound, And the hidden thing bringeth out [to] light.
12Apan asa ba ang kaalam igkita? Ug hain ba ang pinuy-anan sa salabutan?
12And the wisdom — whence is it found? And where [is] this, the place of understanding?
13Ang tawo wala masayud sa bili niana; Ni igkita kini sa yuta sa mga buhi.
13Man hath not known its arrangement, Nor is it found in the land of the living.
14Ang kahiladman nagaingon: Kini wala diri kanako; Ug ang dagat nagaingon: Kana wala diri kanako.
14The deep hath said, `It [is] not in me,` And the sea hath said, `It is not with me.`
15Kana dili mabatonan tungod sa bulawan, Ni ang salapi pagatimbangon tungod sa bili niini.
15Gold is not given for it, Nor is silver weighed — its price.
16Kini dili kabilhan sa bulawan sa Ophir, Sa malahalon nga onyx, kun sa zafiro.
16It is not valued with pure gold of Ophir, With precious onyx and sapphire,
17Ang bulawan ug bildo dili ikatanding niini, Ni kabayloan kini ug mga lunsay nga bulawan.
17Not equal it do gold and crystal, Nor [is] its exchange a vessel of fine gold.
18Ang guso ug ang salamin dili pagahisgutan: Oo, ang bili sa kaalam labaw pa kay sa mga mutya.
18Corals and pearl are not remembered, The acquisition of wisdom [is] above rubies.
19Ang topacio sa Ethiopia dili ikagtanding niini, Ni kabilhan kini sa bulawang lunsay.
19Not equal it doth the topaz of Cush, With pure gold it is not valued.
20Diin man diay magagikan ang kaalam? Ug hain man ang dapit sa salabutan?
20And the wisdom — whence doth it come? And where [is] this, the place of understanding?
21Sanglit tinago man gikan sa mga mata sa mga buhi, Ug sinalipdan gikan sa kalanggaman sa kalangitan.
21It hath been hid from the eyes of all living. And from the fowl of the heavens It hath been hidden.
22Ang Kagun-oban ug Kamatayon nanag-ingon: Ang kagahub niana nabatian namo sa among mga igdulungog.
22Destruction and death have said: `With our ears we have heard its fame.`
23Ang Dios nasayud sa dalan niini, Ug siya nahibalo sa dapit niana.
23God hath understood its way, And He hath known its place.
24Kay siya nagatan-aw ngadto sa mga kinatumyan sa yuta, Ug nagasud-ong sa ilalum sa tibook langit;
24For He to the ends of the earth doth look, Under the whole heavens He doth see,
25Sa iyang pagtimbang sa hangin: Oo, sa taksanan ang katubigan iyang gitakus.
25To make for the wind a weight, And the waters He meted out in measure.
26Sa diha nga siya nagbuhat ug balaod sa ulan, Ug alagianan alang sa kilat sa dalugdug;
26In His making for the rain a limit, And a way for the brightness of the voices,
27Unya siya nakakita niini, ug nagsaysay niini; Iyang gipahaluna kini, oo, ug kini gipangita.
27Then He hath seen and declareth it, He hath prepared it, and also searched it out,
28Ug miingon siya sa tawo: Ania karon, ang kahadlok sa Ginoo, nga mao ang kaalam; Ug ang paglikay sa dautan mao ang salabutan.
28And He saith to man: — `Lo, fear of the Lord, that [is] wisdom, And to turn from evil [is] understanding.`