1Nahibalo ka ba sa panahon nga ig-alanak sa kanding sa bato? Kun makatimaan ba ikaw ug mga lagsaw nga baye nga nanganak?
1Hast thou known the time of The bearing of the wild goats of the rock? The bringing forth of hinds thou dost mark!
2Naisip ba nimo ang gidaghanon sa bulan sa ilang pagpanamkon? Kun nasayud ka ba sa adlaw sa ilang pagpanganak?
2Thou dost number the months they fulfil? And thou hast known the time of their bringing forth!
3Sila modungo sa ilang kaugalingon, lanak nila ang ilang mga gagmay, Magahaw-as sila sa ilang mga kasakit.
3They bow down, Their young ones they bring forth safely, Their pangs they cast forth.
4Ang ilang mga anak mahimong kusgan, sila sa kalibonan nanagtubo; Sila manlakaw ug dili na mamalik pag-usab.
4Safe are their young ones, They grow up in the field, they have gone out, And have not returned to them.
5Kinsa ba ang nagbuhi sa asno nga ihalas? Kun kinsa ba ang nagbadbad sa pisi nga gigapusan sa asno nga matulin,
5Who hath sent forth the wild ass free? Yea, the bands of the wild ass who opened?
6Kang kansang pinuy-anan maoy gihimo ko nga kamingawan, Ug ang yuta nga asin maoy iyang puloy-anan?
6Whose house I have made the wilderness, And his dwellings the barren land,
7Siya nagayam-id sa kagahub sa ciudad, Ni mamati siya sa pagsinggit sa mag-aabog.
7He doth laugh at the multitude of a city, The cries of an exactor he heareth not.
8Ang lungbay sa kabukiran maoy iyang sibsibanan, Ug siya magapangita sa tanang butang nga lunhaw.
8The range of mountains [is] his pasture, And after every green thing he seeketh.
9Mahimuot ba ang vaca nga ihalas sa pag-alagad kanimo? Kun buot ka ba nga siya mopabilin sa imong pasungan?
9Is a Reem willing to serve thee? Doth he lodge by thy crib?
10Ikagakud ba nimo ang vaca nga ihalas sa iyang pisi diha sa tudling? Kun modaro ba siya sa mga walog sa imong likod?
10Dost thou bind a Reem in a furrow [with] his thick band? Doth he harrow valleys after thee?
11Mosalig ka ba kaniya tungod kay siya makusganon kaayo? Kun ibilin ba nimo kaniya ang imong bulohaton?
11Dost thou trust in him because great [is] his power? And dost thou leave unto him thy labour?
12Igasalig ba nimo kaniya, nga siya maoy magdala sa binhi ngadto sa imong balay, Ug tigumon ang trigo sa imong salug nga giukan?
12Dost thou trust in him That he doth bring back thy seed? And [to] thy threshing-floor doth gather [it]?
13Ang mga pako sa avestruz mokapakapa uban ang garbo; Apan maaghup ba ang iyang mga pako ug mga balhibo?
13The wing of the rattling ones exulteth, Whether the pinion of the ostrich or hawk.
14Tungod kay iya man nga biyaan ang iyang mga itlog sa yuta, Ug painitan sila diha sa balas,
14For she leaveth on the earth her eggs, And on the dust she doth warm them,
15Ug hikalimtan nila nga kini madabok sa tiil, Kun katumban ba sila sa mananap nga ihalas.
15And she forgetteth that a foot may press it, And a beast of the field tread it down.
16Mabangis siya sa iyang mga kuyabog, ingon nga daw sila dili iya: Bisan makawang ang iyang kabudlay, siya dili mahadlok;
16Her young ones it hath hardened without her, In vain [is] her labour without fear.
17Tungod kay gikuhaan siya sa Dios ug kaalam, Ni gihatagan siya ug salabutan.
17For God hath caused her to forget wisdom, And He hath not given a portion To her in understanding:
18Sa panahon nga siya molupad sa itaas, Siya magayam-id sa kabayo ug sa nagkabayo niini.
18At the time on high she lifteth herself up, She laugheth at the horse and at his rider.
19Nahatagan mo ba ang kabayo sa iyang kakusog? Gibistihan mo ba ang iyang liog sa lambungay nga nagakurogkurog?
19Dost thou give to the horse might? Dost thou clothe his neck [with] a mane?
20Ikaw ba ang naghimo kaniya nga makalukso sama sa dulon? Ang himaya sa iyang pagpangusmo makalilisang.
20Dost thou cause him to rush as a locust? The majesty of his snorting [is] terrible.
21Diha sa walog siya nagakakha, ug nalipay tungod sa iyang kusog: Siya mogula aron sa pagpakighibalag sa mga tawong sangkap sa hinagiban.
21They dig in a valley, and he rejoiceth in power, He goeth forth to meet the armour.
22Ang kalisang iyang ginatamay, ug dili siya kapugdawan; Ni motalikod siya sa pinuti.
22He laugheth at fear, and is not affrighted, And he turneth not back from the face of the sword.
23Ang baslayan nagkagalkal batok kaniya, Ang bangkaw nga nagpangidlap ug ang salapang.
23Against him rattle doth quiver, The flame of a spear, and a halbert.
24Iyang itulon ang yuta tungod sa kabangis ug kaligutgut; Ni motagad siya sa tingog sa trompeta.
24With trembling and rage he swalloweth the ground, And remaineth not stedfast Because of the sound of a trumpet.
25Sa masubsob nga ang trompeta patingogon, siya magaingon: Aha! Ug siya makabaho sa panag-away gikan sa halayo, Sa dalugdug sa mga punoan, ug sa singgitay.
25Among the trumpets he saith, Aha, And from afar he doth smell battle, Roaring of princes and shouting.
26Maglupad ba ang banog tungod sa iyang kaalam, Ug magtuy-od sa iyang mga pako padulong sa habagatan?
26By thine understanding flieth a hawk? Spreadeth he his wings to the south?
27Maglupad ba ang agila sa itaas tungod sa imong pagmando, Ug magbalay sa iyang salag sa kahitas-an?
27At thy command goeth an eagle up high? Or lifteth he up his nest?
28Siya sa ibabaw sa pangpang nagapuyo, ug tua didto ang iyang pinuy-anan: Sa kinatumyan sa pangpang, ug sa dapit nga malig-on.
28A rock he doth inhabit, Yea, he lodgeth on the tooth of a rock, and fortress.
29Gikan didto siya magalantaw sa iyang dalagiton; Ang iyang mga mata makatan-aw niana gikan sa halayo.
29From thence he hath sought food, To a far off place his eyes look attentively,
30Ang iya usab nga kuyabog mosupsop ug dugo: Ug hain gani ang mga patay, atua man siya.
30And his brood gulph up blood, And where the pierced [are] — there [is] he!