1Ug may mga tawo nga nanagpanlugsong gikan sa Judea, ug nanagpanudlo sa mga igsoon nga nagaingon: Gawas kong kamo managpacircuncidar subay sa batasan ni Moises, dili kamo maluwas.
1And certain persons, having come down from Judaea, taught the brethren, If ye shall not have been circumcised according to the custom of Moses, ye cannot be saved.
2Ug diha nga si Pablo ug si Bernabe may usa ka pagtinubagay ug panaglantugi nga dili diyutay uban kanila, ang kaigsoonan nagtudlo kang Pablo ug kang Bernabe ug uban pa kanila nga manungas sila sa Jerusalem ngadto sa mga apostoles ug sa mga anciano mahatungod niini nga gikalantugian.
2A commotion therefore having taken place, and no small discussion on the part of Paul and Barnabas against them, they arranged that Paul and Barnabas, and certain others from amongst them, should go up to Jerusalem to the apostles and elders about this question.
3Busa, sa gihatud sila sa iglesia, sa ilang paggikan, gilatas nila ang Fenicia ug ang Samaria, nga nanugilon sa pagkakabig sa mga Gentil, ug nakahatag sila ug dakung kalipay sa tanang mga igsoon.
3They therefore, having been set on their way by the assembly, passed through Phoenicia and Samaria, relating the conversion of [those of] the nations. And they caused great joy to all the brethren.
4Ug sa pag-abut nila sa Jerusalem, gipanagdawat sila sa iglesia, ug sa mga apostoles, ug sa mga anciano; ug gisugilon nila ang daghang mga butang nga gibuhat sa Dios uban kanila.
4And being arrived at Jerusalem, they were received by the assembly, and the apostles, and the elders, and related all that God had wrought with them.
5Apan dihay uban nga sa pundok sa mga Fariseo, nga mingtoo, mitindog nga nanag-ingon: Kinahanglan nga pagcircuncidahan sila, ug sugoon nga managtuman sa Kasugoan ni Moises.
5And some of those who were of the sect of the Pharisees, who believed, rose up from among [them], saying that they ought to circumcise them and enjoin them to keep the law of Moses.
6Ug nanagtigum ang mga apostoles ug ang mga anciano sa pagsusi niining butanga.
6And the apostles and the elders were gathered together to see about this matter.
7Ug sa natapus ang dakung lantugi, mitindog si Pedro ug misulti kanila: Mga igsoon, nanghibalo kamo, dugay na karon nga kanato gipili ako sa Dios niadtong mga adlawa, aron nga sa akong baba pagapatalinghugan sa mga Gentil ang pulong sa Maayong Balita, ug pagatohoan.
7And much discussion having taken place, Peter, standing up, said to them, Brethren, *ye* know that from the earliest days God amongst you chose that the nations by my mouth should hear the word of the glad tidings and believe.
8Ug ang Dios nga nakaila sa mga kasingkasing naghatag kanila ug pagpamatuod, nga nagahatag usab kanila sa Espiritu Santo, sama sa iyang gihimo kanato.
8And the heart-knowing God bore them witness, giving [them] the Holy Spirit as to us also,
9Ug siya walay pinalabi kanato ug kanila, gihinloan niya ang ilang mga kasingkasing pinaagi sa pagtoo.
9and put no difference between us and them, having purified their hearts by faith.
10Busa karon, nganong ginatintal ninyo ang Dios, nga gisangunan ninyo ug yugo ang liog sa mga tinon-an, nga bisan ang atong mga ginikanan, bisan kita dili makahimo sa pagdala?
10Now therefore why tempt ye God, by putting a yoke upon the neck of the disciples, which neither our fathers nor we have been able to bear?
11Apan ginatohoan nato nga pinaagi sa gracia sa atong Ginoong Jesucristo maluwas kita, ingon usab sila sa mao nga paagi.
11But we believe that we shall be saved by the grace of the Lord Jesus, in the same manner as they also.
12Ug nangahilum ang tibook nga katilingban, ug nagapatalinghug kang Bernabe ug kang Pablo, nga nagasugilon sa dagkung mga ilhanan, ug mga katingalahan nga gibuhat sa Dios pinaagi kanila sa taliwala sa mga Gentil.
12And all the multitude kept silence and listened to Barnabas and Paul relating all the signs and wonders which God had wrought among the nations by them.
13Ug sa tapus sila mangahilum, mitubag si Jacobo, nga nagaingon: Mga igsoon, patalinghugi ninyo ako.
13And after they had held their peace, James answered, saying, Brethren, listen to me:
14Nagsugilon si Simon sa paagi nga ang Dios miduaw pag-una sa mga Gentil, aron pagakuhaon gikan kanila ang usa ka katawohan alang sa iyang ngalan.
14Simon has related how God first visited to take out of [the] nations a people for his name.
15Ug niini nahiuyon ang mga pulong sa mga manalagna, sumala sa nahisulat.
15And with this agree the words of the prophets; as it is written:
16Sa human niini magabalik ako, ug pagatukoron ko pag-usab ang tabernaculo ni David, nga napukan; ug pagatukoron ko pag-usab ang iyang nangatumpag, ug pagapatindugon ko kini.
16After these things I will return, and will rebuild the tabernacle of David which is fallen, and will rebuild its ruins, and will set it up,
17Aron nga ang nahabilin nga mga tawo, managpangita sa Ginoo, ug ang tanang mga Gentil nga sa ibabaw nila gitawag ang akong ngalan,
17so that the residue of men may seek out the Lord, and all the nations on whom my name is invoked, saith [the] Lord, who does these things
18Nagaingon ang Ginoo nga nagbuhat niining mga butanga: Sukad pa sa kanhi nga mga katuigan hingbaloan na sa Dios ang tanan niya nga mga buhat.
18known from eternity.
19Tungod niini ang akong hukom mao, nga dili ta pagsamokon sila nga gikan sa taliwala sa mga Gentil namalik sa Dios;
19Wherefore *I* judge, not to trouble those who from the nations turn to God;
20Kondili nga pagasulatan ta sila, nga maglikay sila gikan sa mga kahugaw sa mga larawan, ug gikan sa pagpakighilawas, ug gikan sa mga linuok, ug gikan sa dugo.
20but to write to them to abstain from pollutions of idols, and from fornication, and from what is strangled, and from blood.
21Kay si Moises, sukad pa sa mga kaliwatan sa daang mga katuigan may nanagmantala kaniya niini sa tagsatagsa ka lungsod, ingon nga gibasa sa mga sinagoga sa tanang mga adlaw nga igpapahulay.
21For Moses, from generations of old, has in every city those who preach him, being read in the synagogues every sabbath.
22Unya gipakaayo sa mga apostoles ug sa mga anciano uban ang tibook nga iglesia, nga magpili sila ug mga tawo gikan sa ilang pundok; ug pagapaadtoon nila sa Antioquia, uban kang Pablo ug kang Bernabe, si Judas nga ginganlan si Barsabas, ug si Silas, mga tawong halangdon sa mga igsoon;
22Then it seemed good to the apostles and to the elders, with the whole assembly, to send chosen men from among them with Paul and Barnabas to Antioch, Judas called Barsabas and Silas, leading men among the brethren,
23Ug sila nagsulat sa ingon pinaagi kanila: Ang mga apostoles ug ang mga anciano, ug ang mga igsoon, alang sa mga igsoon nga sa mga Gentil sa Antioquia, ug sa Siria, ug sa Cilicia: Ang among pangumosta.
23having by their hand written [thus]: The apostles, and the elders, and the brethren, to the brethren who are from among [the] nations at Antioch, and [in] Syria and Cilicia, greeting:
24Tungod kay among hidunggan nga ang uban nga migikan dinhi kanamo nagsamok kaninyo sa mga pulong, sa pagpalibug sa inyong mga kalag, nga kanila wala kami magsugo,
24Inasmuch as we have heard that some who went out from amongst us have troubled you by words, upsetting your souls, [saying that ye must be circumcised and keep the law]; to whom we gave no commandment;
25Gipakaayo namo, nga nanaghiusa, ang pagpili niining mga tawo, ug paanhaon kaninyo kinuyogan sa atong mga hinigugma nga si Bernabe ug si Pablo,
25it seemed good to us, having arrived at a common judgment, to send chosen men to you with our beloved Barnabas and Paul,
26Mga tawo, nga nagtugyan sa ilang kinabuhi tungod sa ngalan sa atong Ginoong Jesucristo.
26men who have given up their lives for the name of our Lord Jesus Christ.
27Busa, ginasugo namo si Judas ug si Silas, nga magaasoy kaninyo sa pulong sa mao nga mga butang pinaagi sa pulong sa baba:
27We have therefore sent Judas and Silas, who themselves also will tell you by word [of mouth] the same things.
28Kay nahimut-an sa Espiritu Santo ug kanamo nga dili kamo pagdat-ugan sa labi pang dakung lulan kay niining mga butang kinahanglan,
28For it has seemed good to the Holy Spirit and to us to lay upon you no greater burden than these necessary things:
29Nga maglikay kamo gikan sa mga butang nga hinalad sa mga larawan, ug gikan sa dugo, ug gikan sa mga linuok ug gikan sa pagpakighilawas; nga kong kini pagamatngonan ninyo, makaayo kaninyo.
29to abstain from things sacrificed to idols, and from blood, and from what is strangled, and from fornication; keeping yourselves from which ye will do well. Farewell.
30Busa, sa gipalakaw na sila, miabut sa Antioquia; ug sa nagtigum ang panon sa katawohan, gihatag nila ang sulat.
30They therefore, being let go, came to Antioch, and having gathered the multitude delivered to [them] the epistle.
31Ug sa nakabasa sila niini nangalipay sila sa tambag.
31And having read it, they rejoiced at the consolation.
32Ug si Judas ug si Silas, nga mga manalagna usab, nanagtambag sa mga igsoon sa daghang mga pulong, ug nanagpalig-on kanila.
32And Judas and Silas, being themselves also prophets, exhorted the brethren with much discourse, and strengthened them.
33Ug sa nakapabilin sila didto sa may pila ka panahon, gipapauli sila uban ang pakigdait gikan sa mga igsoon, ngadto niadtong mga nagsugo kanila.
33And having passed some time [there], they were let go in peace from the brethren to those who sent them.
34Apan nakapahimuot kang Silas ang pagpabilin didto.
35And Paul and Barnabas stayed in Antioch, teaching and announcing the glad tidings, with many others also, of the word of the Lord.
35Apan si Pablo ug si Bernabe nagpabilin sa Antioquia, nga nagapanudlo ug nagamantala sa pulong sa Ginoo, tinabangan sa uban nga daghanan usab.
36But after certain days Paul said to Barnabas, Let us return now and visit the brethren in every city where we have announced the word of the Lord, [and see] how they are getting on.
36Ug sa miagi ang pila ka adlaw, nag-ingon si Pablo kang Bernabe: Balikon ug duawon ta karon ang mga igsoon sa tanan nga mga ciudad, nga atong gibalitaan sa pulong sa Ginoo, kong naunsa sila.
37And Barnabas proposed to take with [them] John also, called Mark;
37Ug gihunahuna ni Bernabe nga paubanon usab nila si Juan, nga may bansagon nga Marcos.
38but Paul thought it not well to take with them him who had abandoned them, [going back] from Pamphylia, and had not gone with them to the work.
38Apan gihunahuna ni Pablo, nga dili maayo ang pagdala uban kanila niadtong mibulag kanila sa Pamfilia, ug wala mouban kanila sa bulohaton.
39There arose therefore very warm feeling, so that they separated from one another; and Barnabas taking Mark sailed away to Cyprus;
39Unya sila may usa ka dakung paglinalisay, sa pagkaagi nga mibulag ang usa gikan sa usa; ug si Marcos giubanan ni Bernabe, ug milayag padulong sa Cipro.
40but Paul having chosen Silas went forth, committed by the brethren to the grace of God.
40Apan gipili ni Pablo si Silas, ug milakaw, nga gitugyan siya sa mga igsoon sa gracia sa Dios.
41And he passed through Syria and Cilicia, confirming the assemblies.
41Ug gihapit niya ang Siria ug ang Cilicia aron sa pagpalig-on sa mga iglesia.