1Ug giyahat niya ang iyang mga mata, ug hingkit-an niya ang mga dato nga nagahulog sa ilang mga halad sa sudlanan sa salapi.
1And he looked up and saw the rich casting their gifts into the treasury;
2Ug hingkit-an usab niya ang usa ka kabus nga babayeng balo, nga nagahulog didto ug duha ka diyut.
2but he saw also a certain poor widow casting therein two mites.
3Ug siya miingon: Sa pagkamatuod, nagaingon ako kaninyo nga kining kabus nga babayeng balo nagahulog ug labaw kay kanilang tanan.
3And he said, Verily I say unto you, that this poor widow has cast in more than all;
4Kay kini silang tanan nanaghulog sa kapin sa ilang kaadunahan sa mga halad sa Dios, apan kini siya, sa iyang kakabus, nagahulog sa tibook niyang panginabuhi.
4for all these out of their abundance have cast into the gifts [of God]; but she out of her need has cast in all the living which she had.
5Ug sa nanaghisgut ang uban nahatungod sa templo nga nadayandayanan sa mga maanindot nga mga bato, ug sa mga butang nga hinalad sa Dios, siya miingon:
5And as some spoke of the temple, that it was adorned with goodly stones and consecrated offerings, he said,
6Mahitungod niining mga butanga nga ginatan-aw ninyo, moabut ang mga adlaw nga walay mahibilin dinhi; nga bato sa ibabaw sa usa ka bato, nga dili pagatumpagon.
6[As to] these things which ye are beholding, days are coming in which there shall not be left stone upon stone which shall not be thrown down.
7Ug sila nanagpangutana kaniya nga nagaingon: Magtutudlo, anus-a man diay kining mga butanga mahitabo? ug unsa man ang ilhanan kong magakahitabo na kining mga butanga?
7And they asked him saying, Teacher, when then shall these things be; and what [is] the sign when these things are going to take place?
8Ug siya miingon: Magmatngon kamo nga dili kamo pagpasalaagon, kay daghan ang moanhi sa akong ngalan sa pag-ingon: Ako mao si Cristo, ug ang panahon haduol na. Dili kamo magsunod kanila.
8And he said, See that ye be not led astray, for many shall come in my name, saying, *I* am [he], and the time is drawn nigh: go ye not [therefore] after them.
9Ug kong makadungog kamo mahatungod sa mga gubat ug mga kagubot, ayaw kamo kalisang; kay kinahanglan kining mga butanga mahitabo pag-una, apan dili moabut gilayon ang katapusan.
9And when ye shall hear of wars and tumults, be not terrified, for these things must first take place, but the end is not immediately.
10Unya siya miingon kanila: Ang nasud motindog batok sa nasud, ug ang gingharian batok sa gingharian.
10Then he said to them, Nation shall rise up against nation, and kingdom against kingdom;
11Ug moabut ang makusog nga mga linog, ug sa nagkalainlaing mga dapit mga gutom ug mga kamatay; ug may mga makalilisang talan-awon ug mga dagkung ilhanan gikan sa langit.
11there shall be both great earthquakes in different places, and famines and pestilences; and there shall be fearful sights and great signs from heaven.
12Apan sa dili pa kining mga butanga, kamo pagadakpon nila, ug pagalutoson kamo nga igatugyan sa mga sinagoga ug sa mga bilanggoan; ug pagadad-on kamo sa atubangan sa mga hari ug sa mga gobernador tungod sa akong ngalan.
12But before all these things they shall lay their hands upon you and persecute you, delivering [you] up to synagogues and prisons, bringing [you] before kings and governors on account of my name;
13Ug kini magapulos kaninyo ingon nga usa ka pagpamatuod.
13but it shall turn out to you for a testimony.
14Busa, ibutang ninyo kini sa inyong mga kasingkasing sa dili pagpalandung una kong unsa ang inyong igatubag.
14Settle therefore in your hearts not to meditate beforehand [your] defence,
15Kay ako magahatag kaninyo ug baba ug kaalam, nga ang tanan ninyong mga kaaway dili arang makasukol bisan makatubag.
15for *I* will give you a mouth and wisdom which all your opposers shall not be able to reply to or resist.
16Apan igatugyan kamo sa inyo gayud nga mga ginikanan, ug mga igsoon, ug mga kaubanan, ug mga abyan, ug igapapatay nila ang uban kaninyo.
16But ye will be delivered up even by parents and brethren and relations and friends, and they shall put to death [some] from among you,
17Ug pagadumtan kamo sa tanang mga tawo tungod sa akong ngalan.
17and ye will be hated of all for my name's sake.
18Ug walay usa ka buhok sa inyong ulo nga mawala.
18And a hair of your head shall in no wise perish.
19Sa inyong pagpailub, mabatonan ninyo ang inyong mga kalag.
19By your patient endurance gain your souls.
20Apan kong makita ninyo ang Jerusalem, nga malikusan sa mga kasundalohan, masabut ninyo nga haduol na ang iyang pagkalaglag.
20But when ye see Jerusalem encompassed with armies, then know that its desolation is drawn nigh.
21Unya pasagdi nga ang mga atua sa Judea mangalagiw ngadto sa mga bukid, ug pasagdi nga ang mga atua sa mga kinataliwad-an niya, manggula; ug ang mga atua sa kapatagan ayaw tugoti nga manulod didto.
21Then let those who are in Judaea flee to the mountains, and those who are in the midst of it depart out, and those who are in the country not enter into it;
22Kay kini mga adlaw sa pagpanimalus, aron ang tanang mga butang nga nahasulat mangatuman.
22for these are days of avenging, that all the things that are written may be accomplished.
23Alaut sila nga magamabdos ug sila nga magapasuso niadtong mga adlawa! kay moabut ang dakung kagul-anan sa ibabaw sa yuta ug ang kaligutgut niining katawohan.
23But woe to them that are with child and to them who give suck in those days, for there shall be great distress upon the land and wrath upon this people.
24Ug sila mangahulog sa sulab sa hinagiban, ug sila pagadad-on nga mga bihag ngadto sa tanang mga nasud; ug ang Jerusalem pagatamakan sa mga Gentil, hangtud nga matuman ang mga panahon sa mga Gentil.
24And they shall fall by the edge of the sword, and be led captive into all the nations; and Jerusalem shall be trodden down of [the] nations until [the] times of [the] nations be fulfilled.
25Ug aduna unyay mga ilhanan sa adlaw, ug sa bulan, ug sa mga bitoon, ug sa ibabaw sa yuta, kagul-anan sa mga nasud, ug kalibug tungod sa dinaguok sa dagat ug sa mga balud;
25And there shall be signs in sun and moon and stars, and upon the earth distress of nations in perplexity [at] the roar of the sea and rolling waves,
26Mga tawo mangaluya tungod sa kahadlok, ug tungod sa pagpaabut sa mga butang nga magakahitabo sa kalibutan, kay ang mga kagamhanan sa mga langit pagauyogon.
26men ready to die through fear and expectation of what is coming on the habitable earth, for the powers of the heavens shall be shaken.
27Ug unya makita nila ang Anak sa tawo nga moanhi sa usa ka panganod nga adunay dakung gahum ug himaya.
27And then shall they see the Son of man coming in a cloud with power and great glory.
28Apan kong kining mga butanga mosugod na sa pagkahitabo, humangad kamo, ug ituboy ang inyong mga ulo; kay ang inyong kaluwasan nagakahaduol na.
28But when these things begin to come to pass, look up and lift up your heads, because your redemption draws nigh.
29Ug siya nagsulti kanila sa usa ka sambingay: Tan-awa ninyo ang higuera ug ang tanang mga kahoy:
29And he spoke a parable to them: Behold the fig-tree and all the trees;
30Kong sila mosalingsing na, makita ninyo ug mahibaloan ninyo sa inyong kaugalingon nga haduol na ang tinghulaw.
30when they already sprout, ye know of your own selves, [on] looking [at them], that already the summer is near.
31Ingon man usab kamo, kong inyong makita nga nagakahatabo kining mga butanga, hibaloi ninyo nga haduol na ang gingharian sa Dios.
31So also *ye*, when ye see these things take place, know that the kingdom of God is near.
32Sa pagkamatuod, nagaingon ako kaninyo, nga dili moagi kini nga kaliwatan hangtud nga ang tanang mga butang mahitabo.
32Verily I say unto you, that this generation shall in no wise pass away until all come to pass.
33Ang langit ug ang yuta mahanaw, apan ang akong mga pulong dili mahanaw.
33The heaven and the earth shall pass away, but my words shall in no wise pass away.
34Apan magmatngon kamo sa inyong kaugalingon, tingali ang inyong mga kasingkasing matugob sa kaulit ug kahubog, ug sa mga pag-atiman niini nga kinabuhi, ug kadtong adlawa moabut kaninyo sa hinanali ingon sa usa ka lit-ag.
34But take heed to yourselves lest possibly your hearts be laden with surfeiting and drinking and cares of life, and that day come upon you suddenly unawares;
35Kay sa ingon niini moabut kini sa tanan nga nagapuyo sa ibabaw sa tibook nga yuta.
35for as a snare shall it come upon all them that dwell upon the face of the whole earth.
36Apan managtukaw kamo sa tanang panahon, nga magapangamuyo, aron modaug kamo sa paglikay niining tanang mga butang nga mahitabo, ug sa pagtindog sa atubangan sa Anak sa tawo.
36Watch therefore, praying at every season, that ye may be accounted worthy to escape all these things which are about to come to pass, and to stand before the Son of man.
37Ug sa matag-adlaw nagapanudlo siya sa templo; ug sa matag-gabii mogula siya ug nagapahulay sa bukid nga ginganlan Olivo.
37And by day he was teaching in the temple, and by night, going out, he remained abroad on the mountain called [the mount] of Olives;
38Ug ang tanang katawohan midugok kaniya sa templo sayo sa kabuntagon aron sa pagpatalinghug kaniya.
38and all the people came early in the morning to him in the temple to hear him.