1Kadtong nagalain sa iyang kaugalingon nagapangita sa iyang kaugalingong tinguha, Ug nakiglantugi batok sa tanang halalum nga kaalam.
1He that separateth himself seeketh [his] pleasure, he is vehement against all sound wisdom.
2Ang usa ka buang walay kalipay diha sa pagsabut, Apan mao lamang nga ang iyang kasingkasing magabutyag sa iyang kaugalingon.
2A fool hath no delight in understanding, but only that his heart may reveal itself.
3Kong ang dautan moabut, modangat usab ang pagyubit, Ug uban sa pakaulaw , modangat ang pagtamay.
3When the wicked cometh, there cometh also contempt, and with ignominy reproach.
4Ang mga pulong sa baba sa usa ka tawo maingon sa halalum nga mga tubig; Ang tubod sa atabay sa kaalam maingon sa usa ka sapa nga nagaagay.
4The words of a man's mouth are deep waters, [and] the fountain of wisdom is a gushing brook.
5Ang pagtamud sa pagkatawo sa usa ka tawong dautan dili maayo, Ni ang pagsalikway sa matarung diha sa paghukom.
5It is not good to accept the person of the wicked, to wrong the righteous in judgment.
6Ang mga ngabil sa buang magadala kaniya ngadto sa pagkabingkil, Ug ang iyang baba magapanawag sa mga labud.
6A fool's lips enter into contention, and his mouth calleth for stripes.
7Ang baba sa usa ka buang maoy iyang kalaglagan, Ug ang iyang mga ngabil maoy lit-ag sa iyang kalag.
7A fool's mouth is destruction to him, and his lips are a snare to his soul.
8Ang mga pulong sa usa ka witwitan maingon sa usa ka malalim nga mga hungit nga kalan-on, Ug sila manganaug ngadto sa kinahiladmang mga dapit.
8The words of a talebearer are as dainty morsels, and they go down into the innermost parts of the belly.
9Siya usab nga tapulan sa iyang buhat Igsoon niadtong usa ka malaglagon.
9He also who is indolent in his work is brother of the destroyer.
10Ang ngalan ni Jehova maoy usa ka malig-ong torre; Ang matarung magadalagan nganha niana ug may kaluwasan.
10The name of Jehovah is a strong tower: the righteous runneth into it, and is safe.
11Ang bahandi sa usa ka adunahan nga tawo maoy iyang malig-on nga ciudad, Ug kini ingon sa usa ka hataas nga kuta sa iyang kaugalingong hunahuna.
11The rich man's wealth is his strong city, and as a high wall in his own imagination.
12Sa dili pa ang pagkalaglag mapahitas-on ang kasingkasing sa tawo; Ug sa dili pa ang kadungganan magauna ang pagkamapainubsanon.
12Before destruction the heart of man is haughty; and before honour [goeth] humility.
13Kadtong magahatag ug tubag sa wala pa niya madungog, Maoy usa ka binuang ug kaulawan alang kaniya.
13He that giveth answer before he heareth, it is folly and shame unto him.
14Ang espiritu sa usa ka tawo maoy modasig sa iyang kaluya; Apan sa usa ka masulub-on nga espiritu kinsa ang makaantus?
14The spirit of a man sustaineth his infirmity; but a broken spirit who can bear?
15Ang kasingkasing sa buotan magabaton sa kahibalo; Ug ang igdulungog sa manggialamon magapangita sa kahibalo.
15The heart of an intelligent [man] getteth knowledge, and the ear of the wise seeketh knowledge.
16Ang hatag sa usa ka tawo magahimo ug dapit alang kaniya, Ug magadala kaniya sa atubangan sa mga dagkung tawo.
16A man's gift maketh room for him, and bringeth him before great men.
17Kadtong magalaban sa iyang katungod sa sinugdan daw matarung; Apan ang iyang isigkatawo moabut ug magasusi kaniya.
17He that is first in his own cause [seemeth] just; but his neighbour cometh and searcheth him.
18Ang pagpapalad magapahunong sa mga pagkabingkil, Ug magapabulag sa taliwala sa mga gamhanan.
18The lot causeth contentions to cease, and parteth between the mighty.
19Ang usa ka igsoon nga mahiubos labi pang magahi nga dag-on kay sa usa ka malig-on nga ciudad; Ug ang maong mga pagkabingkil sama sa mga trangka sa usa ka castillo.
19A brother offended is [harder to be won] than a strong city; and contentions are as the bars of a palace.
20Ang tiyan sa usa ka tawo pagabusgon sa bunga sa iyang baba; Uban sa abut sa iyang mga ngabil siya pagatagbawon.
20A man's belly is satisfied with the fruit of his mouth; with the increase of his lips is he satisfied.
21Kamatayon ug kinabuhi maoy anaa sa gahum sa dila; Ug kadtong mahagugma niini magakaon sa bunga niana.
21Death and life are in the power of the tongue, and they that love it shall eat the fruit thereof.
22Bisan kinsa nga makakaplag ug usa ka asawa nakakaplag sa kaayohan. Ug makabaton sa kalooy ni Jehova.
22Whoso hath found a wife hath found a good thing, and hath obtained favour from Jehovah.
23Ang kabus magagamit sa mga pagpangaliyupo; Apan ang adunahan magatubag sa pagsingka.
23He that is poor speaketh with supplications, but the rich answereth roughly.
24Kadtong makahigala ug daghan magahimo niini alang sa iyang kaugalingong kadaut; Apan adunay usa ka higala nga mopabilin labaw pa kay sa usa ka igsoon.
24A man of [many] friends will come to ruin but there is a friend [that] sticketh closer than a brother.