¹ Dywedais wrthyf fy hun, "Tyrd yn awr, gad imi brofi pleser, a'm mwynhau fy hun,"

¹I said in mine heart, Go to now, I will prove thee with mirth, therefore enjoy pleasure: and, behold, this also is vanity.

² ond yr oedd hyn hefyd yn wagedd. Dywedais fod chwerthin yn ynfydrwydd, ac nad oedd pleser yn dda i ddim.

²I said of laughter, It is mad: and of mirth, What doeth it?

³ Ceisiais godi fy nghalon � gwin, gan ofalu fy mod yn ymddwyn yn ddoeth ac yn ffrwyno ffolineb, nes imi weld beth oedd yn dda i bobl ei wneud dan y nef yn ystod cyfnod byr eu hoes.

³I sought in mine heart to give myself unto wine, yet acquainting mine heart with wisdom; and to lay hold on folly, till I might see what was that good for the sons of men, which they should do under the heaven all the days of their life.

⁴ Gwneuthum bethau mawr: adeiledais dai i mi fy hun, a phlannu gwinllannoedd;

⁴I made me great works; I builded me houses; I planted me vineyards:

⁵ gwneuthum erddi a pherllannau, a phlannu pob math ar goed ffrwythau ynddynt;

⁵I made me gardens and orchards, and I planted trees in them of all kind of fruits:

⁶ gwneuthum hefyd lynnoedd i ddyfrhau ohonynt y llwyni coed oedd yn tyfu;

⁶I made me pools of water, to water therewith the wood that bringeth forth trees:

⁷ prynais gaethion, yn ddynion a merched, ac yr oedd gennyf weision wedi eu geni yn fy nhu375?; yr oedd gennyf fwy o wartheg a defaid nag unrhyw un a fu o'm blaen yn Jerwsalem;

⁷I got me servants and maidens, and had servants born in my house; also I had great possessions of great and small cattle above all that were in Jerusalem before me:

⁸ cesglais arian ac aur, trysorau brenhinoedd a thaleithiau; yr oedd gennyf hefyd gantorion a chantoresau, a digonedd o ferched gordderch i ddifyrru dynion.

⁸I gathered me also silver and gold, and the peculiar treasure of kings and of the provinces: I gat me men singers and women singers, and the delights of the sons of men, as musical instruments, and that of all sorts.

⁹ Deuthum yn enwog, ac yn fwy llwyddiannus nag unrhyw un a fu o'm blaen yn Jerwsalem; ac eto glynais wrth ddoethineb.

⁹So I was great, and increased more than all that were before me in Jerusalem: also my wisdom remained with me.

¹⁰ Nid oeddwn yn cadw draw oddi wrth unrhyw beth a chwenychai fy llygaid, nac yn troi ymaith oddi wrth unrhyw bleser. Yn wir yr oeddwn yn cael llawenydd yn fy holl lafur, a hyn oedd fy nh�l am fy holl waith.

¹⁰And whatsoever mine eyes desired I kept not from them, I withheld not my heart from any joy; for my heart rejoiced in all my labour: and this was my portion of all my labour.

¹¹ Yna, pan drois i edrych ar y cyfan a wnaeth fy nwylo a'r llafur yr ymdrechais i'w gyflawni, gwelwn nad oedd y cyfan ond gwagedd ac ymlid gwynt, heb unrhyw elw dan yr haul.

¹¹Then I looked on all the works that my hands had wrought, and on the labour that I had laboured to do: and, behold, all was vanity and vexation of spirit, and there was no profit under the sun.

¹² Yna trois i edrych ar ddoethineb, ac ar ynfydrwydd a ffolineb. Beth rhagor y gall y sawl a ddaw ar �l y brenin ei wneud nag sydd eisoes wedi ei wneud?

¹²And I turned myself to behold wisdom, and madness, and folly: for what can the man do that cometh after the king? even that which hath been already done.

¹³ Yna gwelais fod doethineb yn werthfawrocach nag ynfydrwydd, fel y mae goleuni yn werthfawrocach na thywyllwch.

¹³Then I saw that wisdom excelleth folly, as far as light excelleth darkness.

¹⁴ Y mae'r doeth �'i lygaid yn ei ben, ond y mae'r ff�l yn rhodio yn y tywyllwch; eto canf�m mai'r un peth yw tynged y ddau.

¹⁴The wise man's eyes are in his head; but the fool walketh in darkness: and I myself perceived also that one event happeneth to them all.

¹⁵ Yna dywedais wrthyf fy hun, "Yr un peth a ddigwydd i mi ac i'r ff�l. Pa elw a gaf o fod yn ddoeth?" Yna dywedais, "Y mae hyn hefyd yn wagedd."

¹⁵Then said I in my heart, As it happeneth to the fool, so it happeneth even to me; and why was I then more wise? Then I said in my heart, that this also is vanity.

¹⁶ Oherwydd ni chofir am byth am y doeth mwy na'r ff�l, ond fe anghofir am y naill a'r llall fel yr �'r dyddiau heibio; yn wir, marw y mae'r doeth fel y ff�l.

¹⁶For there is no remembrance of the wise more than of the fool for ever; seeing that which now is in the days to come shall all be forgotten. And how dieth the wise man? as the fool.

¹⁷ Yna deuthum i gas�u bywyd, gan fod y cyfan sy'n digwydd dan yr haul yn achosi blinder imi; yn wir y mae'r cyfan yn wagedd ac yn ymlid gwynt.

¹⁷Therefore I hated life; because the work that is wrought under the sun is grievous unto me: for all is vanity and vexation of spirit.

¹⁸ Yr oeddwn yn cas�u'r holl lafur a gyflawnais dan yr haul, gan y bydd yn rhaid imi ei adael i'r un a ddaw ar fy �l;

¹⁸Yea, I hated all my labour which I had taken under the sun: because I should leave it unto the man that shall be after me.

¹⁹ a phwy sy'n gwybod ai doeth ynteu ff�l fydd hwnnw? Ac eto, ef fydd yn rheoli'r holl lafur a gyflawnais mewn doethineb dan yr haul. Y mae hyn hefyd yn wagedd.

¹⁹And who knoweth whether he shall be a wise man or a fool? yet shall he have rule over all my labour wherein I have laboured, and wherein I have shewed myself wise under the sun. This is also vanity.

²⁰ Yna euthum i anobeithio'n llwyr am yr holl lafur a gyflawnais dan yr haul.

²⁰Therefore I went about to cause my heart to despair of all the labour which I took under the sun.

²¹ Oherwydd y mae'r sawl a lafuriodd yn ddoeth a deallus a chyda medr yn gadael ei eiddo i un na lafuriodd amdano. Y mae hyn hefyd yn wagedd ac yn flinder mawr.

²¹For there is a man whose labour is in wisdom, and in knowledge, and in equity; yet to a man that hath not laboured therein shall he leave it for his portion. This also is vanity and a great evil.

²² Beth a gaiff neb am yr holl lafur a'r ymdrech a gyflawnodd dan yr haul?

²²For what hath man of all his labour, and of the vexation of his heart, wherein he hath laboured under the sun?

²³ Oherwydd y mae ei holl ddyddiau yn ofidus, a'i orchwyl yn boenus; a hyd yn oed yn y nos nid oes gorffwys i'w feddwl. Y mae hyn hefyd yn wagedd.

²³For all his days are sorrows, and his travail grief; yea, his heart taketh not rest in the night. This is also vanity.

²⁴ Nid oes dim yn well i neb na bwyta ac yfed a chael mwynhad o'i lafur. Yn wir gwelais fod hyn yn dod oddi wrth Dduw;

²⁴There is nothing better for a man, than that he should eat and drink, and that he should make his soul enjoy good in his labour. This also I saw, that it was from the hand of God.

²⁵ oherwydd pwy all fwyta a chael mwynhad hebddo ef?

²⁵For who can eat, or who else can hasten hereunto, more than I?

²⁶ Yn wir, y mae Duw yn rhoi doethineb, deall a llawenydd i'r sawl sy'n dda yn ei olwg, ond i'r un sy'n pechu fe roddir y dasg o gasglu a chronni ar gyfer yr un sy'n dda yng ngolwg Duw. Y mae hyn hefyd yn wagedd ac yn ymlid gwynt.

²⁶For God giveth to a man that is good in his sight wisdom, and knowledge, and joy: but to the sinner he giveth travail, to gather and to heap up, that he may give to him that is good before God. This also is vanity and vexation of spirit.