¹ Dyma ddiarhebion Solomon: Y mae mab doeth yn gwneud ei dad yn llawen, ond mab ff�l yn dwyn gofid i'w fam.

¹The proverbs of Solomon. A wise son maketh a glad father: but a foolish son is the heaviness of his mother.

² Nid oes elw o drysorau a gaed mewn drygioni, ond y mae cyfiawnder yn amddiffyn rhag marwolaeth.

²Treasures of wickedness profit nothing: but righteousness delivereth from death.

³ Nid yw'r ARGLWYDD yn gadael i'r cyfiawn newynu, ond y mae'n siomi chwant y rhai drwg.

³The LORD will not suffer the soul of the righteous to famish: but he casteth away the substance of the wicked.

⁴ Y mae llaw segur yn dwyn tlodi, ond llaw ddiwyd yn peri cyfoeth.

⁴He becometh poor that dealeth with a slack hand: but the hand of the diligent maketh rich.

⁵ Y mae mab sy'n cywain yn yr haf yn ddeallus, ond un sy'n cysgu trwy'r cynhaeaf yn dod � chywilydd.

⁵He that gathereth in summer is a wise son: but he that sleepeth in harvest is a son that causeth shame.

⁶ Bendithion sy'n disgyn ar y cyfiawn, ond y mae genau'r drwg yn cuddio trais.

⁶Blessings are upon the head of the just: but violence covereth the mouth of the wicked.

⁷ Y mae cofio'r cyfiawn yn dwyn bendith, ond y mae enw'r drwg yn diflannu.

⁷The memory of the just is blessed: but the name of the wicked shall rot.

⁸ Y mae'r doeth yn derbyn gorchymyn, ond y ff�l ei siarad yn cael ei ddifetha.

⁸The wise in heart will receive commandments: but a prating fool shall fall.

⁹ Y mae'r un sy'n byw'n uniawn yn cerdded yn ddiogel, ond darostyngir yr un sy'n gwyrdroi ei ffyrdd.

⁹He that walketh uprightly walketh surely: but he that perverteth his ways shall be known.

¹⁰ Y mae wincio �'r llygad yn achosi helbul, ond cerydd agored yn peri heddwch.

¹⁰He that winketh with the eye causeth sorrow: but a prating fool shall fall.

¹¹ Ffynnon bywyd yw geiriau'r cyfiawn, ond y mae genau'r drwg yn cuddio trais.

¹¹The mouth of a righteous man is a well of life: but violence covereth the mouth of the wicked.

¹² Y mae casineb yn achosi cynnen, ond y mae cariad yn cuddio pob trosedd.

¹²Hatred stirreth up strifes: but love covereth all sins.

¹³ Ar wefusau'r deallus ceir doethineb, ond rhoddir gwialen ar gefn y disynnwyr.

¹³In the lips of him that hath understanding wisdom is found: but a rod is for the back of him that is void of understanding.

¹⁴ Y mae'r doeth yn trysori deall, ond dwyn dinistr yn agos a wna siarad ff�l.

¹⁴Wise men lay up knowledge: but the mouth of the foolish is near destruction.

¹⁵ Golud y cyfoethog yw ei ddinas gadarn, ond dinistr y tlawd yw ei dlodi.

¹⁵The rich man's wealth is his strong city: the destruction of the poor is their poverty.

¹⁶ Cyflog y cyfiawn yw bywyd, ond cynnyrch y drwg yw pechod.

¹⁶The labour of the righteous tendeth to life: the fruit of the wicked to sin.

¹⁷ Y mae derbyn disgyblaeth yn arwain i fywyd, ond gwrthod cerydd yn arwain ar ddisberod.

¹⁷He is in the way of life that keepeth instruction: but he that refuseth reproof erreth.

¹⁸ Y mae gwefusau twyllodrus yn anwesu casineb, a ff�l yw'r un sy'n enllibio.

¹⁸He that hideth hatred with lying lips, and he that uttereth a slander, is a fool.

¹⁹ Pan amlheir geiriau nid oes ball ar dramgwyddo, ond y mae'r deallus yn atal ei eiriau.

¹⁹In the multitude of words there wanteth not sin: but he that refraineth his lips is wise.

²⁰ Y mae tafod y cyfiawn fel arian dethol, ond diwerth yw calon yr un drwg.

²⁰The tongue of the just is as choice silver: the heart of the wicked is little worth.

²¹ Y mae geiriau'r cyfiawn yn cynnal llawer, ond y mae ffyliaid yn marw o ddiffyg synnwyr.

²¹The lips of the righteous feed many: but fools die for want of wisdom.

²² Bendith yr ARGLWYDD sy'n rhoi cyfoeth, ac nid yw'n ychwanegu gofid gyda hi.

²²The blessing of the LORD, it maketh rich, and he addeth no sorrow with it.

²³ Gwneud anlladrwydd sy'n ddifyrrwch i'r ff�l, ond doethineb yw hyfrydwch y deallus.

²³It is as sport to a fool to do mischief: but a man of understanding hath wisdom.

²⁴ Yr hyn a ofna a ddaw ar y drygionus, ond caiff y cyfiawn ei ddymuniad.

²⁴The fear of the wicked, it shall come upon him: but the desire of the righteous shall be granted.

²⁵ Ar �l y storm, ni bydd s�n am y drygionus, ond y mae sylfaen y cyfiawn yn dragwyddol.

²⁵As the whirlwind passeth, so is the wicked no more: but the righteous is an everlasting foundation.

²⁶ Fel finegr i'r dannedd, neu fwg i'r llygaid, felly y mae'r diogyn i'w feistr.

²⁶As vinegar to the teeth, and as smoke to the eyes, so is the sluggard to them that send him.

²⁷ Y mae ofn yr ARGLWYDD yn estyn dyddiau, ond mae blynyddoedd y rhai drygionus yn cael eu byrhau.

²⁷The fear of the LORD prolongeth days: but the years of the wicked shall be shortened.

²⁸ Y mae gobaith y cyfiawn yn troi'n llawenydd, ond derfydd gobaith y drygionus.

²⁸The hope of the righteous shall be gladness: but the expectation of the wicked shall perish.

²⁹ Y mae ffordd yr ARGLWYDD yn noddfa i'r uniawn, ond yn ddinistr i'r rhai a wna ddrwg.

²⁹The way of the LORD is strength to the upright: but destruction shall be to the workers of iniquity.

³⁰ Ni symudir y cyfiawn byth, ond nid erys y drygionus ar y ddaear.

³⁰The righteous shall never be removed: but the wicked shall not inhabit the earth.

³¹ Y mae genau'r cyfiawn yn llefaru doethineb, ond torrir ymaith y tafod twyllodrus.

³¹The mouth of the just bringeth forth wisdom: but the froward tongue shall be cut out.

³² Gu373?yr gwefusau'r cyfiawn beth sy'n gymeradwy, ond twyllodrus yw genau'r drygionus.

³²The lips of the righteous know what is acceptable: but the mouth of the wicked speaketh frowardness.