¹ Y mae gwraig ddoeth yn adeiladu ei thu375?, ond y ff�l yn ei dynnu i lawr �'i dwylo'i hun.

¹Every wise woman buildeth her house: but the foolish plucketh it down with her hands.

² Y mae'r un sy'n rhodio'n gywir yn ofni'r ARGLWYDD, ond y cyfeiliornus ei ffyrdd yn ei ddirmygu.

²He that walketh in his uprightness feareth the LORD: but he that is perverse in his ways despiseth him.

³ Yng ngeiriau'r ff�l y mae gwialen i'w gefn, ond y mae ymadroddion y doeth yn ei amddiffyn.

³In the mouth of the foolish is a rod of pride: but the lips of the wise shall preserve them.

⁴ Heb ychen y mae'r preseb yn wag, ond trwy nerth ych ceir cynnyrch llawn.

⁴Where no oxen are, the crib is clean: but much increase is by the strength of the ox.

⁵ Nid yw tyst gonest yn dweud celwydd, ond y mae gau dyst yn pentyrru anwireddau.

⁵A faithful witness will not lie: but a false witness will utter lies.

⁶ Chwilia'r gwatwarwr am ddoethineb heb ei chael, ond daw gwybodaeth yn rhwydd i'r deallus.

⁶A scorner seeketh wisdom, and findeth it not: but knowledge is easy unto him that understandeth.

⁷ Cilia oddi wrth yr un ff�l, oherwydd ni chei eiriau deallus ganddo.

⁷Go from the presence of a foolish man, when thou perceivest not in him the lips of knowledge.

⁸ Y mae doethineb y call yn peri iddo ddeall ei ffordd, ond ffolineb y ffyliaid yn camarwain.

⁸The wisdom of the prudent is to understand his way: but the folly of fools is deceit.

⁹ Y mae ffyliaid yn gwawdio euogrwydd, ond yr uniawn yn deall beth sy'n dderbyniol.

⁹Fools make a mock at sin: but among the righteous there is favour.

¹⁰ Gu373?yr y galon am ei chwerwder ei hun, ac ni all dieithryn gyfranogi o'i llawenydd.

¹⁰The heart knoweth his own bitterness; and a stranger doth not intermeddle with his joy.

¹¹ Dinistrir tu375?'r drygionus, ond ffynna pabell yr uniawn.

¹¹The house of the wicked shall be overthrown: but the tabernacle of the upright shall flourish.

¹² Y mae ffordd sy'n ymddangos yn union, ond sy'n arwain i farwolaeth yn ei diwedd.

¹²There is a way which seemeth right unto a man, but the end thereof are the ways of death.

¹³ Hyd yn oed wrth chwerthin gall fod y galon yn ofidus, a llawenydd yn troi'n dristwch yn y diwedd.

¹³Even in laughter the heart is sorrowful; and the end of that mirth is heaviness.

¹⁴ Digonir y gwrthnysig gan ei ffyrdd ei hun, a'r daionus gan ei weithredoedd yntau.

¹⁴The backslider in heart shall be filled with his own ways: and a good man shall be satisfied from himself.

¹⁵ Y mae'r gwirion yn credu pob gair, ond y mae'r call yn ystyried pob cam.

¹⁵The simple believeth every word: but the prudent man looketh well to his going.

¹⁶ Y mae'r doeth yn ofalus ac yn cilio oddi wrth ddrwg, ond y mae'r ff�l yn ddiofal a gorhyderus.

¹⁶A wise man feareth, and departeth from evil: but the fool rageth, and is confident.

¹⁷ Y mae'r diamynedd yn gweithredu'n ff�l, a chaseir yr un dichellgar.

¹⁷He that is soon angry dealeth foolishly: and a man of wicked devices is hated.

¹⁸ Ffolineb yw rhan y rhai gwirion, ond gwybodaeth yw coron y rhai call.

¹⁸The simple inherit folly: but the prudent are crowned with knowledge.

¹⁹ Ymgryma'r rhai drwg o flaen pobl dda, a'r drygionus wrth byrth y cyfiawn.

¹⁹The evil bow before the good; and the wicked at the gates of the righteous.

²⁰ Caseir y tlawd hyd yn oed gan ei gydnabod, ond y mae digon o gyfeillion gan y cyfoethog.

²⁰The poor is hated even of his own neighbour: but the rich hath many friends.

²¹ Y mae'r un a ddirmyga'i gymydog yn pechu, ond dedwydd yw'r un sy'n garedig wrth yr anghenus.

²¹He that despiseth his neighbour sinneth: but he that hath mercy on the poor, happy is he.

²² Onid yw'r rhai sy'n cynllwynio drwg yn cyfeiliorni, ond y rhai sy'n cynllunio da yn deyrngar a ffyddlon?

²²Do they not err that devise evil? but mercy and truth shall be to them that devise good.

²³ Ym mhob llafur y mae elw, ond y mae gwag-siarad yn arwain i angen.

²³In all labour there is profit: but the talk of the lips tendeth only to penury.

²⁴ Eu craffter yw coron y doeth, ond ffolineb yw addurn y ffyliaid.

²⁴The crown of the wise is their riches: but the foolishness of fools is folly.

²⁵ Y mae tyst geirwir yn achub bywydau, ond y mae'r twyllwr yn pentyrru celwyddau.

²⁵A true witness delivereth souls: but a deceitful witness speaketh lies.

²⁶ Yn ofn yr ARGLWYDD y mae sicrwydd y cadarn, a bydd yn noddfa i'w blant.

²⁶In the fear of the LORD is strong confidence: and his children shall have a place of refuge.

²⁷ Y mae ofn yr ARGLWYDD yn ffynnon fywiol i arbed rhag maglau marwolaeth.

²⁷The fear of the LORD is a fountain of life, to depart from the snares of death.

²⁸ Yn amlder pobl y mae anrhydedd brenin; ond heb bobl, dinistrir llywodraethwr.

²⁸In the multitude of people is the king's honour: but in the want of people is the destruction of the prince.

²⁹ Y mae digon o ddeall gan yr amyneddgar, ond dyrchafu ffolineb a wna'r byr ei dymer.

²⁹He that is slow to wrath is of great understanding: but he that is hasty of spirit exalteth folly.

³⁰ Meddwl iach yw iechyd y corff, ond cancr i'r esgyrn yw cenfigen.

³⁰A sound heart is the life of the flesh: but envy the rottenness of the bones.

³¹ Y mae'r un sy'n gorthrymu'r tlawd yn amharchu ei Greawdwr, ond y sawl sy'n trugarhau wrth yr anghenus yn ei anrhydeddu.

³¹He that oppresseth the poor reproacheth his Maker: but he that honoureth him hath mercy on the poor.

³² Dymchwelir y drygionus gan ei ddrygioni ei hun, ond caiff y cyfiawn loches hyd yn oed wrth farw.

³²The wicked is driven away in his wickedness: but the righteous hath hope in his death.

³³ Trig doethineb ym meddwl y deallus, ond dirmygir hi ymysg ffyliaid.

³³Wisdom resteth in the heart of him that hath understanding: but that which is in the midst of fools is made known.

³⁴ Y mae cyfiawnder yn dyrchafu cenedl, ond pechod yn warth ar bobloedd.

³⁴Righteousness exalteth a nation: but sin is a reproach to any people.

³⁵ Rhydd brenin ffafr i was deallus, ond digia wrth yr un a'i sarha.

³⁵The king's favour is toward a wise servant: but his wrath is against him that causeth shame.