¹ Y mae calon brenin yn llaw'r ARGLWYDD fel ffrwd o ddu373?r; fe'i try i ble bynnag y dymuna.

¹The king's heart is in the hand of the LORD, as the rivers of water: he turneth it whithersoever he will.

² Y mae ffyrdd pob un i gyd yn uniawn yn ei olwg ei hun, ond y mae'r ARGLWYDD yn cloriannu'r galon.

²Every way of a man is right in his own eyes: but the LORD pondereth the hearts.

³ Y mae gwneud cyfiawnder a barn yn fwy derbyniol gan yr ARGLWYDD nag aberth.

³To do justice and judgment is more acceptable to the LORD than sacrifice.

⁴ Llygaid balch a chalon ymffrostgar, dyma nodau'r drygionus, ac y maent yn bechod.

⁴An high look, and a proud heart, and the plowing of the wicked, is sin.

⁵ Y mae cynlluniau'r diwyd yn sicr o arwain i ddigonedd, ond daw angen ar bob un sydd mewn brys.

⁵The thoughts of the diligent tend only to plenteousness; but of every one that is hasty only to want.

⁶ Y mae trysorau wedi eu hennill trwy gelwydd fel tarth yn diflannu neu fagl marwolaeth.

⁶The getting of treasures by a lying tongue is a vanity tossed to and fro of them that seek death.

⁷ Rhwydir y rhai drygionus gan eu trais, am iddynt wrthod gwneud yr hyn sydd uniawn.

⁷The robbery of the wicked shall destroy them; because they refuse to do judgment.

⁸ Troellog yw ffordd y troseddwr, ond uniawn yw gweithred y didwyll.

⁸The way of man is froward and strange: but as for the pure, his work is right.

⁹ Gwell yw byw mewn congl ar ben tu375? na rhannu cartref gyda gwraig gecrus.

⁹It is better to dwell in a corner of the housetop, than with a brawling woman in a wide house.

¹⁰ Y mae'r drygionus yn awchu am wneud drwg; nid yw'n edrych yn drugarog ar ei gymydog.

¹⁰The soul of the wicked desireth evil: his neighbour findeth no favour in his eyes.

¹¹ Pan gosbir gwatwarwr, daw'r gwirion yn ddoeth; ond pan ddysgir gwers i'r doeth, daw ef ei hun i ddeall.

¹¹When the scorner is punished, the simple is made wise: and when the wise is instructed, he receiveth knowledge.

¹² Y mae'r Un Cyfiawn yn sylwi ar du375?'r drygionus; y mae'n bwrw'r rhai drwg i ddinistr.

¹²The righteous man wisely considereth the house of the wicked: but God overthroweth the wicked for their wickedness.

¹³ Os bydd rhywun yn fyddar i gri'r tlawd, ni chaiff ei ateb pan fydd yntau'n galw.

¹³Whoso stoppeth his ears at the cry of the poor, he also shall cry himself, but shall not be heard.

¹⁴ Y mae rhodd ddirgel yn lliniaru dig, a chil-dwrn dan glogyn yn tawelu llid mawr.

¹⁴A gift in secret pacifieth anger: and a reward in the bosom strong wrath.

¹⁵ Caiff y cyfiawn lawenydd wrth wneud cyfiawnder, ond daw dinistr ar y rhai sy'n gwneud drwg.

¹⁵It is joy to the just to do judgment: but destruction shall be to the workers of iniquity.

¹⁶ Bydd rhywun sy'n troi oddi ar ffordd deall yn gorffwys yng nghwmni'r meirw.

¹⁶The man that wandereth out of the way of understanding shall remain in the congregation of the dead.

¹⁷ Mewn angen y bydd y sawl sy'n caru pleser, ac ni ddaw'r sawl sy'n hoffi gwin ac olew yn gyfoethog.

¹⁷He that loveth pleasure shall be a poor man: he that loveth wine and oil shall not be rich.

¹⁸ Y mae'r drygionus yn bridwerth dros y cyfiawn, a'r twyllwr dros y rhai uniawn.

¹⁸The wicked shall be a ransom for the righteous, and the transgressor for the upright.

¹⁹ Gwell byw mewn anialwch na chyda gwraig gecrus a dicllon.

¹⁹It is better to dwell in the wilderness, than with a contentious and an angry woman.

²⁰ Yn nhu375?'r doeth y mae trysor dymunol ac olew, ond y mae'r ff�l yn eu difa.

²⁰There is treasure to be desired and oil in the dwelling of the wise; but a foolish man spendeth it up.

²¹ Y mae'r sawl sy'n dilyn cyfiawnder a theyrngarwch yn cael bywyd llwyddiannus ac anrhydedd.

²¹He that followeth after righteousness and mercy findeth life, righteousness, and honour.

²² Y mae'r doeth yn gallu mynd i ddinas gadarn a bwrw i lawr y gaer yr ymddiriedir ynddi.

²²A wise man scaleth the city of the mighty, and casteth down the strength of the confidence thereof.

²³ Y sawl sy'n gwylio ei enau a'i dafod, fe'i ceidw ei hun rhag gofidiau.

²³Whoso keepeth his mouth and his tongue keepeth his soul from troubles.

²⁴ Y mae'r balch yn ffroenuchel; gwatwarwr yw ei enw, gweithreda yn gwbl drahaus.

²⁴Proud and haughty scorner is his name, who dealeth in proud wrath.

²⁵ Y mae blys y diog yn ei ladd, am fod ei ddwylo'n gwrthod gweithio.

²⁵The desire of the slothful killeth him; for his hands refuse to labour.

²⁶ Trachwantu y mae'r annuwiol bob amser, ond y mae'r cyfiawn yn rhoi heb arbed.

²⁶He coveteth greedily all the day long: but the righteous giveth and spareth not.

²⁷ Ffiaidd yw aberth y drygionus, yn enwedig pan offrymir ef mewn dichell.

²⁷The sacrifice of the wicked is abomination: how much more, when he bringeth it with a wicked mind?

²⁸ Difethir y tyst celwyddog, ond y mae'r tyst cywir yn cael llefaru.

²⁸A false witness shall perish: but the man that heareth speaketh constantly.

²⁹ Y mae'r drygionus yn caledu ei wyneb, ond yr uniawn yn trefnu ei ffyrdd.

²⁹A wicked man hardeneth his face: but as for the upright, he directeth his way.

³⁰ Nid yw doethineb na deall na chyngor yn ddim o flaen yr ARGLWYDD.

³⁰There is no wisdom nor understanding nor counsel against the LORD.

³¹ Er paratoi march ar gyfer dydd brwydr, eto eiddo'r ARGLWYDD yw'r fuddugoliaeth.

³¹The horse is prepared against the day of battle: but safety is of the LORD.