1 Y mae'r drygionus yn ffoi heb i neb ei erlid, ond fe saif y cyfiawn yn gadarn fel llew.
1The wicked have fled and there is no pursuer. And the righteous as a young lion is confident.
2 Pan fydd gwlad mewn gwrthryfel bydd nifer o arweinwyr, ond trwy bobl synhwyrol a deallus y sefydlir trefn.
2By the transgression of a land many [are] its heads. And by an intelligent man, Who knoweth right — it is prolonged.
3 Y mae un tlawd yn gorthrymu tlodion, fel glaw yn curo cnwd heb adael cynnyrch.
3A man — poor and oppressing the weak, [Is] a sweeping rain, and there is no bread.
4 Y mae'r rhai sy'n cefnu ar y gyfraith yn canmol y drygionus, ond y mae'r rhai sy'n cadw'r gyfraith yn ymladd yn eu herbyn.
4Those forsaking the law praise the wicked, Those keeping the law plead against them.
5 Nid yw pobl ddrwg yn deall beth yw cyfiawnder, ond y mae'r rhai sy'n ceisio'r ARGLWYDD yn deall y cyfan.
5Evil men understand not judgment, And those seeking Jehovah understand all.
6 Y mae'n well bod yn dlawd, a rhodio'n gywir, na bod yn gyfoethog ac yn droellog ei ffyrdd.
6Better [is] the poor walking in his integrity, Than the perverse of ways who is rich.
7 Y mae plentyn deallus yn cadw'r gyfraith, ond y mae'r un sy'n cyfeillachu �'r glwth yn dwyn anfri ar ei rieni.
7Whoso is keeping the law is an intelligent son, And a friend of gluttons, Doth cause his father to blush.
8 Y mae'r un sy'n cynyddu ei gyfoeth trwy log ac usuriaeth yn ei gasglu i'r un sy'n garedig wrth y tlawd.
8Whoso is multiplying his wealth by biting and usury, For one favouring the poor doth gather it.
9 Pwy bynnag sy'n gwrthod gwrando ar y gyfraith, bydd ei weddi ef yn ffieidd-dra.
9Whoso is turning his ear from hearing the law, Even his prayer [is] an abomination.
10 Bydd yr un sy'n camarwain yr uniawn i ffordd ddrwg yn syrthio ei hun i'r pwll a wnaeth; ond caiff y cywir etifeddiaeth dda.
10Whoso is causing the upright to err in an evil way, Into his own pit he doth fall, And the perfect do inherit good.
11 Y mae'r cyfoethog yn ddoeth yn ei olwg ei hun, ond y mae'r tlawd deallus yn gweld trwyddo.
11A rich man is wise in his own eyes, And the intelligent poor searcheth him.
12 Pan yw'r cyfiawn yn llywodraethu, ceir urddas mawr; ond pan ddaw'r drygionus i awdurdod, bydd pobl yn ymguddio.
12In the exulting of the righteous the glory [is] abundant, And in the rising of the wicked man is apprehensive.
13 Ni lwydda'r un sy'n cuddio'i droseddau, ond y mae'r un sy'n eu cyffesu ac yn cefnu arnynt yn cael trugaredd.
13Whoso is covering his transgressions prospereth not, And he who is confessing and forsaking hath mercy.
14 Gwyn ei fyd y sawl sy'n ofni'r ARGLWYDD yn wastad; ond y mae'r un sy'n caledu ei galon yn disgyn i ddinistr.
14O the happiness of a man fearing continually, And whoso is hardening his heart falleth into evil.
15 Fel llew yn rhuo, neu arth yn rhuthro, felly y mae un drygionus yn llywodraethu pobl dlawd.
15A growling lion, and a ranging bear, [Is] the wicked ruler over a poor people.
16 Y mae llywodraethwr heb ddeall yn pentyrru trawster, ond y mae'r un sy'n cas�u llwgrwobr yn estyn ei ddyddiau.
16A leader lacking understanding multiplieth oppressions, Whoso is hating dishonest gain prolongeth days.
17 Y mae un sy'n euog o dywallt gwaed yn ffoi i gyfeiriad y pwll; peidied neb �'i atal.
17A man oppressed with the blood of a soul, Unto the pit fleeth, none taketh hold on him.
18 Y mae'r un sy'n rhodio'n gywir yn ddiogel, ond y mae'r sawl sy'n droellog ei ffyrdd yn syrthio i'r pwll.
18Whoso is walking uprightly is saved, And the perverted of ways falleth at once.
19 Y mae'r un sy'n trin ei dir yn cael digon o fwyd, ond y mae'r sawl sy'n dilyn oferedd yn llawn tlodi.
19Whoso is tilling his ground is satisfied [with] bread, And whoso is pursuing vanity, Is filled [with] poverty.
20 Caiff y ffyddlon lawer o fendithion, ond ni fydd yr un sydd ar frys i ymgyfoethogi heb ei gosb.
20A stedfast man hath multiplied blessings, And whoso is hasting to be rich is not acquitted.
21 Nid yw'n iawn dangos ffafr, ac eto fe drosedda rhywun am damaid o fara.
21To discern faces is not good, And for a piece of bread doth a man transgress.
22 Y mae un cybyddlyd yn rhuthro am gyfoeth; nid yw'n ystyried y daw arno angen.
22Troubled for wealth [is] the man [with] an evil eye, And he knoweth not that want doth meet him.
23 Caiff y sawl sy'n ceryddu fwy o barch yn y diwedd na'r un sy'n gwenieithio.
23Whoso is reproving a man afterwards findeth grace, More than a flatterer with the tongue.
24 Y mae'r un sy'n lladrata oddi ar ei dad neu ei fam, ac yn dweud nad yw'n drosedd, yn gymar i'r un sy'n dinistrio.
24Whoso is robbing his father, or his mother, And is saying, `It is not transgression,` A companion he is to a destroyer.
25 Y mae'r trachwantus yn creu cynnen, ond y mae'r un sy'n ymddiried yn yr ARGLWYDD yn cael llawnder.
25Whoso is proud in soul stirreth up contention, And whoso is trusting on Jehovah is made fat.
26 Y mae'r un sy'n ymddiried ynddo'i hun yn ynfyd, ond fe waredir y sawl sy'n dilyn doethineb.
26Whoso is trusting in his heart is a fool, And whoso is walking in wisdom is delivered.
27 Ni ddaw angen ar yr un sy'n rhoi i'r tlawd, ond daw llawer o felltithion ar yr un sy'n cau ei lygaid.
27Whoso is giving to the poor hath no lack, And whoso is hiding his eyes multiplied curses.
28 Pan ddaw'r drygionus i awdurdod, bydd pobl yn ymguddio, ond ar �l eu difa, bydd y cyfiawn yn amlhau.
28In the rising of the wicked a man is hidden, And in their destruction the righteous multiply!