1 Iago, gwas Duw a'r Arglwydd Iesu Grist, at y deuddeg llwyth sydd ar wasgar, cyfarchion.
1James, bondman of God and of [the] Lord Jesus Christ, to the twelve tribes which [are] in the dispersion, greeting.
2 Fy nghyfeillion, cyfrifwch hi'n llawenydd pur pan syrthiwch i amrywiol brofedigaethau,
2Count it all joy, my brethren, when ye fall into various temptations,
3 gan wybod fod y prawf ar eich ffydd yn magu dyfalbarhad.
3knowing that the proving of your faith works endurance.
4 A gadewch i ddyfalbarhad gyflawni ei waith, er mwyn ichwi fod yn berffaith a chyflawn, heb fod yn ddiffygiol mewn dim.
4But let endurance have [its] perfect work, that ye may be perfect and complete, lacking in nothing.
5 Ac os oes un ohonoch yn ddiffygiol mewn doethineb, gofynned gan Dduw, ac fe'i rhoddir iddo, oherwydd y mae Duw yn rhoi i bawb yn hael a heb ddannod.
5But if any one of you lack wisdom, let him ask of God, who gives to all freely and reproaches not, and it shall be given to him:
6 Ond gofynned mewn ffydd, heb amau, gan fod y sawl sy'n amau yn debyg i don y m�r, sy'n cael ei chwythu a'i chwalu gan y gwynt.
6but let him ask in faith, nothing doubting. For he that doubts is like a wave of the sea driven by the wind and tossed about;
7 Nid yw hwnnw � ac yntau rhwng dau feddwl, yn ansicr yn ei holl ffyrdd � i dybio y caiff ddim gan yr Arglwydd.
7for let not that man think that he shall receive anything from the Lord;
8 {cf2 (1:7)}
8[he is] a double-minded man, unstable in all his ways.
9 Dylai'r credadun distadl ymfalch�o pan ddyrchefir ef,
9But let the brother of low degree glory in his elevation,
10 ond yr un cyfoethog ymfalch�o pan ddarostyngir ef, oherwydd diflannu a wna hwnnw fel blodeuyn y maes.
10and the rich in his humiliation, because as [the] grass's flower he will pass away.
11 Bydd yr haul yn codi yn ei wres tanbaid, a bydd y glaswellt yn crino, ei flodeuyn yn syrthio, a thlysni ei wedd yn darfod. Felly hefyd y diflanna'r cyfoethog yng nghanol ei holl fynd a dod.
11For the sun has risen with its burning heat, and has withered the grass, and its flower has fallen, and the comeliness of its look has perished: thus the rich also shall wither in his goings.
12 Gwyn ei fyd y sawl sy'n dal ei dir mewn temtasiwn, oherwydd ar �l iddo fynd trwy'r prawf fe gaiff, yn goron, y bywyd a addawodd yr Arglwydd i'r rhai sydd yn ei garu ef.
12Blessed [is the] man who endures temptation; for, having been proved, he shall receive the crown of life, which He has promised to them that love him.
13 Ni ddylai neb sy'n cael ei demtio ddweud, "Oddi wrth Dduw y daw fy nhemtasiwn"; oherwydd ni ellir temtio Duw gan ddrygioni, ac nid yw ef ei hun yn temtio neb.
13Let no man, being tempted, say, I am tempted of God. For God cannot be tempted by evil things, and himself tempts no one.
14 Yn wir, pan yw rhywun yn cael ei demtio, ei chwant ei hun sydd yn ei dynnu ar gyfeiliorn ac yn ei hudo.
14But every one is tempted, drawn away, and enticed by his own lust;
15 Yna, y mae chwant yn beichiogi ac yn esgor ar bechod, ac y mae pechod, ar �l cyrraedd ei lawn dwf, yn cenhedlu marwolaeth.
15then lust, having conceived, gives birth to sin; but sin fully completed brings forth death.
16 Peidiwch � chymryd eich camarwain, fy nghyfeillion annwyl.
16Do not err, my beloved brethren.
17 Oddi uchod y daw pob rhoi da a phob rhodd berffaith. Disgyn y maent oddi wrth Dad goleuadau'r nef; ac iddo ef ni pherthyn na chyfnewid na chysgod troadau'r rhod.
17Every good gift and every perfect gift comes down from above, from the Father of lights, with whom is no variation nor shadow of turning.
18 O'i fwriad ei hun y cenhedlodd ef ni trwy air y gwirionedd, er mwyn inni fod yn fath o flaenffrwyth o'i greaduriaid.
18According to his own will begat he us by the word of truth, that we should be a certain first-fruits of *his* creatures.
19 Ystyriwch, fy nghyfeillion annwyl. Rhaid i bob un fod yn gyflym i wrando, ond yn araf i lefaru, ac yn araf i ddigio,
19So that, my beloved brethren, let every man be swift to hear, slow to speak, slow to wrath;
20 oherwydd nid yw dicter dynol yn hyrwyddo cyfiawnder Duw.
20for man's wrath does not work God's righteousness.
21 Ymaith gan hynny � phob aflendid, ac ymaith �'r drygioni sydd ar gynnydd, a derbyniwch yn wylaidd y gair hwnnw a blannwyd ynoch, ac sy'n abl i achub eich eneidiau.
21Wherefore, laying aside all filthiness and abounding of wickedness, accept with meekness the implanted word, which is able to save your souls.
22 Byddwch yn weithredwyr y gair, nid yn wrandawyr yn unig, gan eich twyllo eich hunain.
22But be ye doers of [the] word and not hearers only, beguiling yourselves.
23 Oherwydd os yw rhywun yn wrandawr y gair, ac nid yn weithredwr, y mae'n debyg i un yn gweld mewn drych yr wyneb a gafodd;
23For if any man be a hearer of [the] word and not a doer, *he* is like to a man considering his natural face in a mirror:
24 fe'i gwelodd ei hun, ac yna, wedi iddo fynd i ffwrdd, anghofiodd ar unwaith pa fath un ydoedd.
24for he has considered himself and is gone away, and straightway he has forgotten what he was like.
25 Ond am y sawl a roes sylw dyfal i berffaith gyfraith rhyddid ac a ddaliodd ati, a dod yn weithredwr ei gofynion, ac nid yn wrandawr anghofus, bydd hwnnw yn ddedwydd yn ei weithredoedd.
25But *he* that fixes his view on [the] perfect law, that of liberty, and abides in [it], being not a forgetful hearer but a doer of [the] work, *he* shall be blessed in his doing.
26 Os yw rhywun yn tybio ei fod yn grefyddol, ac yntau'n methu ffrwyno'i dafod, ac yn wir yn twyllo'i galon ei hun, yna ofer yw crefydd hwnnw.
26If any one think himself to be religious, not bridling his tongue, but deceiving his heart, this man's religion is vain.
27 Dyma'r grefydd sy'n bur a dilychwin yng ngolwg Duw ein Tad: bod rhywun yn gofalu am yr amddifad a'r gweddwon yn eu cyfyngder, ac yn ei gadw ei hun heb ei ddifwyno gan y byd.
27Pure and undefiled religion before God and the Father is this: to visit orphans and widows in their affliction, to keep oneself unspotted from the world.