¹ "A wyddost ti amser llydnu y geifr gwylltion? A fuost ti'n gwylio'r ewigod yn esgor,

¹Knowest thou the time when the wild goats of the rock bring forth? dost thou mark the calving of the hinds?

² yn cyfrif y misoedd a gyflawnant ac yn gwybod amser eu llydnu?

²Dost thou number the months that they fulfil? and knowest thou the time when they bring forth?

³ Y maent yn crymu i eni eu llydnod, ac yn bwrw eu brych.

³They bow themselves, they give birth to their young ones, they cast out their pains;

⁴ Y mae eu llydnod yn cryfhau ac yn prifio yn y maes, yn mynd ymaith, ac ni dd�nt yn �l.

⁴Their young ones become strong, they grow up in the open field, they go forth, and return not unto them.

⁵ "Pwy sy'n rhoi ei ryddid i'r asyn gwyllt, ac yn datod rhwymau'r asyn cyflym

⁵Who hath sent out the wild ass free? and who hath loosed the bands of the onager,

⁶ y rhoddais yr anialdir yn gynefin iddo, a thir diffaith yn lle iddo fyw?

⁶Whose house I made the wilderness, and the salt plain his dwellings?

⁷ Y mae'n gas ganddo su373?n y dref; y mae'n fyddar i floeddiadau gyrrwr.

⁷He laugheth at the tumult of the city, and heareth not the shouts of the driver;

⁸ Crwydra'r mynyddoedd am borfa, a chwilia am bob blewyn glas.

⁸The range of the mountains is his pasture, and he searcheth after every green thing.

⁹ "A yw'r ych gwyllt yn fodlon bod yn dy wasanaeth, a threulio'r nos wrth dy breseb?

⁹Will the buffalo be willing to serve thee, or will he lodge by thy crib?

¹⁰ A wyt yn gallu ei rwymo i gerdded yn y rhych, neu a fydd iddo lyfnu'r dolydd ar dy �l?

¹⁰Canst thou bind the buffalo with his cord in the furrow? or will he harrow the valleys after thee?

¹¹ A wyt ti'n dibynnu arno am ei fod yn gryf? A adewi dy lafur iddo?

¹¹Wilt thou put confidence in him, because his strength is great? and wilt thou leave thy labour to him?

¹² A ymddiriedi ynddo i ddod �'th rawn yn �l, a'i gasglu i'th lawr dyrnu?

¹²Wilt thou trust him to bring home thy seed, and gather it into thy threshing-floor?

¹³ "Ysgwyd yn brysur a wna adenydd yr estrys, ond heb fedru hedfan fel adenydd y garan;

¹³The wing of the ostrich beats joyously -- But is it the stork's pinion and plumage?

¹⁴ y mae'n gadael ei hwyau ar y ddaear, i ddeor yn y pridd,

¹⁴For she leaveth her eggs to the earth, and warmeth them in the dust,

¹⁵ gan anghofio y gellir eu sathru dan draed, neu y gall anifail gwyllt eu mathru.

¹⁵And forgetteth that the foot may crush them, or that the beast of the field may trample them.

¹⁶ Y mae'n esgeulus o'i chywion, ac yn eu trin fel pe na baent yn perthyn iddi, heb ofni y gallai ei llafur fod yn ofer.

¹⁶She is hardened against her young ones, as though they were not hers; her labour is in vain, without her concern.

¹⁷ Oherwydd gadawodd Duw hi heb ddoethineb, ac nid oes ganddi ronyn o ddeall.

¹⁷For +God hath deprived her of wisdom, and hath not furnished her with understanding.

¹⁸ Ond pan gyfyd a rhedeg, gall chwerthin am ben march a'i farchog.

¹⁸What time she lasheth herself on high, she scorneth the horse and his rider.

¹⁹ "Ai ti sy'n rhoi nerth i'r march, ac yn gwisgo'i war � mwng?

¹⁹Hast thou given strength to the horse? hast thou clothed his neck with the quivering mane?

²⁰ Ai ti sy'n gwneud iddo ruglo fel locust, a gweryru nes creu dychryn?

²⁰Dost thou make him to leap as a locust? His majestic snorting is terrible.

²¹ Cura'r llawr �'i droed, ac ymffrostia yn ei nerth pan � allan i wynebu'r frwydr.

²¹He paweth in the valley, and rejoiceth in [his] strength; he goeth forth to meet the armed host.

²² Y mae'n ddi-hid ac yn ddi-fraw; ni thry'n �l rhag y cleddyf.

²²He laugheth at fear, and is not affrighted; neither turneth he back from before the sword.

²³ O'i gwmpas y mae clep y cawell saethau, fflach y cleddyf a'r waywffon.

²³The quiver rattleth upon him, the glittering spear and the javelin.

²⁴ Yn aflonydd a chynhyrfus y mae'n difa'r ddaear; ni all aros yn llonydd pan glyw sain utgorn.

²⁴He swalloweth the ground with fierceness and rage, and cannot contain himself at the sound of the trumpet:

²⁵ Pan glyw'r utgorn, dywed, 'Aha !' Fe synhwyra frwydr o bell, trwst y capteiniaid a'u bloedd.

²⁵At the noise of the trumpets he saith, Aha! and he smelleth the battle afar off, the thunder of the captains, and the shouting.

²⁶ "Ai dy ddeall di sy'n gwneud i'r hebog hedfan a lledu ei adenydd tua'r De?

²⁶Doth the hawk fly by thine intelligence, [and] stretch his wings toward the south?

²⁷ Ai d'orchymyn di a wna i'r eryr hedfan a gosod ei nyth yn uchel?

²⁷Doth the eagle mount up at thy command, and make his nest on high?

²⁸ Fe drig ar y graig, ac aros yno yng nghilfach y graig a'i diogelwch.

²⁸He inhabiteth the rock and maketh his dwelling on the point of the cliff, and the fastness:

²⁹ Oddi yno y chwilia am fwyd, gan edrych i'r pellter.

²⁹From thence he spieth out the prey, his eyes look into the distance;

³⁰ Y mae ei gywion yn llowcio gwaed; a phle bynnag y ceir ysgerbwd, y mae ef yno."

³⁰And his young ones suck up blood; and where the slain are, there is he.