Welsh

World English Bible

Genesis

43

1 Trymhaodd y newyn yn y wlad.
1The famine was severe in the land.
2 Ac wedi iddynt fwyta'r u375?d a ddygwyd ganddynt o'r Aifft, dywedodd eu tad wrthynt, "Ewch yn �l i brynu ychydig o fwyd i ni."
2It happened, when they had eaten up the grain which they had brought out of Egypt, their father said to them, “Go again, buy us a little more food.”
3 Ond atebodd Jwda, "Rhybuddiodd y dyn ni'n ddifrifol gan ddweud, 'Ni chewch weld fy wyneb os na fydd eich brawd gyda chwi.'
3Judah spoke to him, saying, “The man solemnly warned us, saying, ‘You shall not see my face, unless your brother is with you.’
4 Os anfoni ein brawd gyda ni, fe awn i brynu bwyd i ti;
4If you’ll send our brother with us, we’ll go down and buy you food,
5 ond os nad anfoni ef, nid awn ni, oherwydd dywedodd y dyn wrthym, 'Ni chewch weld fy wyneb os na fydd eich brawd gyda chwi.'"
5but if you’ll not send him, we’ll not go down, for the man said to us, ‘You shall not see my face, unless your brother is with you.’”
6 Dywedodd Israel, "Pam y gwnaethoch ddrwg i mi trwy ddweud wrth y dyn fod gennych frawd arall?"
6Israel said, “Why did you treat me so badly, telling the man that you had another brother?”
7 Atebasant hwythau, "Holodd y dyn ni'n fanwl amdanom ein hunain a'n teulu, a gofyn, 'A yw eich tad eto'n fyw? A oes gennych frawd arall?' Wrth inni ei ateb, a allem ni ddirnad y dywedai ef, 'Dewch �'ch brawd yma'?"
7They said, “The man asked directly concerning ourselves, and concerning our relatives, saying, ‘Is your father still alive? Have you another brother?’ We just answered his questions. Is there any way we could know that he would say, ‘Bring your brother down?’”
8 Dywedodd Jwda wrth ei dad Israel, "Anfon y bachgen gyda mi, inni gael codi a mynd, er mwyn inni fyw ac nid marw, nyni a thithau a'n plant hefyd.
8Judah said to Israel, his father, “Send the boy with me, and we’ll get up and go, so that we may live, and not die, both we, and you, and also our little ones.
9 Mi af fi yn feichiau drosto; mi fyddaf fi'n gyfrifol amdano. Os na ddof ag ef yn �l atat a'i osod o'th flaen, yna byddaf yn euog yn dy olwg am byth.
9I’ll be collateral for him. From my hand will you require him. If I don’t bring him to you, and set him before you, then let me bear the blame forever,
10 Pe baem heb oedi, byddem wedi dychwelyd ddwywaith erbyn hyn."
10for if we hadn’t delayed, surely we would have returned a second time by now.”
11 Dywedodd eu tad Israel wrthynt, "Os oes rhaid, gwnewch hyn: cymerwch rai o ffrwythau gorau'r wlad yn eich paciau, a dygwch yn anrheg i'r dyn ychydig o falm ac ychydig o f�l, glud p�r, myrr, cnau ac almonau.
11Their father, Israel, said to them, “If it must be so, then do this. Take from the choice fruits of the land in your bags, and carry down a present for the man, a little balm, a little honey, spices and myrrh, nuts, and almonds;
12 Cymerwch ddwbl yr arian, a dychwelwch yr arian a roddwyd yng ngenau eich sachau. Efallai mai camgymeriad oedd hynny.
12and take double money in your hand, and take back the money that was returned in the mouth of your sacks. Perhaps it was an oversight.
13 Cymerwch hefyd eich brawd, ac ewch eto at y dyn;
13Take your brother also, get up, and return to the man.
14 a rhodded Duw Hollalluog drugaredd i chwi gerbron y dyn, er mwyn iddo ollwng yn rhydd eich brawd arall a Benjamin. Os gwneir fi'n ddi-blant, derbyniaf hynny."
14May God Almighty give you mercy before the man, that he may release to you your other brother and Benjamin. If I am bereaved of my children, I am bereaved.”
15 Felly cymerodd y dynion yr anrheg a dwbl yr arian, a Benjamin gyda hwy, ac aethant ar eu taith i lawr i'r Aifft, a sefyll gerbron Joseff.
15The men took that present, and they took double money in their hand, and Benjamin; and got up, went down to Egypt, and stood before Joseph.
16 Pan welodd Joseff fod Benjamin gyda hwy, dywedodd wrth swyddog ei du375?, "Dos �'r dynion i'r tu375?, a lladd anifail a gwna wledd, oherwydd bydd y dynion yn bwyta gyda mi ganol dydd."
16When Joseph saw Benjamin with them, he said to the steward of his house, “Bring the men into the house, and butcher an animal, and prepare; for the men will dine with me at noon.”
17 Gwnaeth y swyddog fel y gorchmynnodd Joseff iddo, a daeth �'r dynion i du375? Joseff.
17The man did as Joseph commanded, and the man brought the men to Joseph’s house.
18 Ond yr oedd ar y dynion ofn pan gymerwyd hwy i du375? Joseff, ac meddent, "Y maent wedi dod � ni i mewn yma oherwydd yr arian a roddwyd yn �l yn ein sachau y tro cyntaf. Byddant yn rhuthro ac yn ymosod arnom, a'n gwneud yn gaethion, a chipio ein hasynnod."
18The men were afraid, because they were brought to Joseph’s house; and they said, “Because of the money that was returned in our sacks at the first time, we’re brought in; that he may seek occasion against us, attack us, and seize us as slaves, along with our donkeys.”
19 Aethant at swyddog tu375? Joseff a siarad ag ef wrth ddrws y tu375?,
19They came near to the steward of Joseph’s house, and they spoke to him at the door of the house,
20 a dweud, "Ein harglwydd, daethom i lawr o'r blaen i brynu bwyd;
20and said, “Oh, my lord, we indeed came down the first time to buy food.
21 wrth inni agor ein sachau yn y llety yr oedd arian pob un yn llawn yng ngenau ei sach. Yr ydym wedi dod � hwy'n �l gyda ni,
21When we came to the lodging place, we opened our sacks, and behold, each man’s money was in the mouth of his sack, our money in full weight. We have brought it back in our hand.
22 ac y mae gennym arian eraill hefyd i brynu bwyd. Ni wyddom pwy a osododd ein harian yn ein sachau."
22We have brought down other money in our hand to buy food. We don’t know who put our money in our sacks.”
23 Atebodd yntau, "Byddwch dawel, peidiwch ag ofni; eich Duw a Duw eich tad a guddiodd drysor i chwi yn eich sachau; derbyniais i eich arian." Yna daeth � Simeon allan atynt.
23He said, “Peace be to you. Don’t be afraid. Your God, and the God of your father, has given you treasure in your sacks. I received your money.” He brought Simeon out to them.
24 Wedi i'r swyddog fynd �'r dynion i du375? Joseff, rhoddodd ddu373?r iddynt i olchi eu traed, a rhoddodd fwyd i'w hasynnod.
24The man brought the men into Joseph’s house, and gave them water, and they washed their feet. He gave their donkeys fodder.
25 Gwnaethant eu hanrheg yn barod erbyn i Joseff ddod ganol dydd, am iddynt glywed mai yno y byddent yn cael bwyd.
25They prepared the present for Joseph’s coming at noon, for they heard that they should eat bread there.
26 Pan ddaeth Joseff i'r tu375?, dygasant ato yr anrheg oedd ganddynt, ac ymgrymu i'r llawr o'i flaen.
26When Joseph came home, they brought him the present which was in their hand into the house, and bowed themselves down to him to the earth.
27 Holodd yntau hwy am eu hiechyd, a gofyn, "A yw eich tad yn iawn, yr hen u373?r y buoch yn s�n amdano? A yw'n dal yn fyw?"
27He asked them of their welfare, and said, “Is your father well, the old man of whom you spoke? Is he yet alive?”
28 Atebasant, "Y mae dy was, ein tad, yn fyw ac yn iach." A phlygasant eu pennau ac ymgrymu.
28They said, “Your servant, our father, is well. He is still alive.” They bowed down humbly.
29 Cododd yntau ei olwg a gweld ei frawd Benjamin, mab ei fam ef ei hun, a gofynnodd, "Ai dyma eich brawd ieuengaf, y buoch yn s�n amdano?" A dywedodd wrtho, "Bydded Duw yn rasol wrthyt, fy mab."
29He lifted up his eyes, and saw Benjamin, his brother, his mother’s son, and said, “Is this your youngest brother, of whom you spoke to me?” He said, “God be gracious to you, my son.”
30 Yna brysiodd Joseff a chwilio am le i wylo, oherwydd cyffrowyd ei deimladau o achos ei frawd. Aeth i'w ystafell ac wylo yno.
30Joseph hurried, for his heart yearned over his brother; and he sought a place to weep. He entered into his room, and wept there.
31 Yna golchodd ei wyneb a daeth allan gan ymatal, a dywedodd, "Dewch �'r bwyd."
31He washed his face, and came out. He controlled himself, and said, “Serve the meal.”
32 Gosodwyd bwyd iddo ef ar wah�n, ac iddynt hwy ar wah�n, ac i'r Eifftiaid oedd yn bwyta gydag ef ar wah�n; oherwydd ni allai'r Eifftiaid gydfwyta gyda'r Hebreaid, am fod hynny'n ffieidd-dra ganddynt.
32They served him by himself, and them by themselves, and the Egyptians, that ate with him, by themselves, because the Egyptians don’t eat bread with the Hebrews, for that is an abomination to the Egyptians.
33 Yr oeddent yn eistedd o'i flaen, y cyntafanedig yn �l ei flaenoriaeth a'r ieuengaf yn �l ei ieuenctid; a rhyfeddodd y dynion ymysg ei gilydd.
33They sat before him, the firstborn according to his birthright, and the youngest according to his youth, and the men marveled one with another.
34 Cododd Joseff seigiau iddynt o'i fwrdd ei hun, ac yr oedd cyfran Benjamin bum gwaith yn fwy na chyfran y lleill. Felly yfasant a bod yn llawen gydag ef.
34He sent portions to them from before him, but Benjamin’s portion was five times as much as any of theirs. They drank, and were merry with him.