¹خوردن نان خشک در آرامش بهتر است از خوردن غذای شاهانه در خانه ای که در آن جنگ و دعوا باشد.

¹Melhor é um bocado seco, e com ele a tranqüilidade, do que a casa cheia de festins, com rixas.

²غلام دانا بر پسر شرور آقای خود تسلط خواهد یافت و در ارثی که به او می رسد، شریک خواهد شد.

²O servo prudente dominará sobre o filho que procede indignamente; e entre os irmãos receberá da herança.

³طلا و نقره را آتش می آزماید و دل انسان را خدا.

³O crisol é para a prata, e o forno para o ouro; mas o Senhor é que prova os corações.

⁴آدم بدکار از همنشینی با مردم بد لذت می برد و مرد دروغگو از همنشینی با اشخاص دروغگو.

⁴O malfazejo atenta para o lábio iníquo; o mentiroso inclina os ouvidos para a língua maligna.

⁵مسخره کردن مردم فقیر به منزلۀ مسخره کردن خدائی است که آن ها را آفریده است. کسانی که از غم و بدبختی دیگران خوشحال می شوند، بی سزا نخواهند ماند.

⁵O que escarnece do pobre insulta ao seu Criador; o que se alegra da calamidade não ficará impune.

⁶تاج افتخارِ اشخاصِ پیر، نواسه های شان می باشند و تاج افتخار فرزندان، والدین شان.

⁶Coroa dos velhos são os filhos dos filhos; e a glória dos filhos são seus pais.

⁷شخص نجیب هرگز دروغ نمی گوید و آدم احمق هرگز حرف با منطق بر زبان نمی آورد.

⁷Não convém ao tolo a fala excelente; quanto menos ao príncipe o lábio mentiroso!

⁸بعضی مردم به این فکر هستند که رشوه معجزه می کند و آن ها را در هر کاری موفق می سازد.

⁸Pedra preciosa é a peita aos olhos de quem a oferece; para onde quer que ele se volte, serve-lhe de proveito.

⁹کسی که تقصیر دیگران را می پوشاند، محبت ایجاد می کند، اما شخصی که آنرا آشکار می سازد، باعث جدائی دوستان می گردد.

⁹O que perdoa a transgressão busca a amizade; mas o que renova a questão, afastam amigos íntimos.

¹⁰تأثیرِ یک ملامت به شخص فهیم بیشتر است از صد ضربۀ تازیانه به آدم احمق.

¹⁰Mais profundamente entra a repreensão no prudente, do que cem açoites no insensato.

¹¹مردم بدکار فقط در فکر تمرد هستند، بنابراین، بشدت مجازات خواهند شد.

¹¹O rebelde não busca senão o mal; portanto um mensageiro cruel será enviado contra ele.

¹²روبرو شدن با ماده خرسی که چوچه هایش را از او گرفته اند، بهتر است از روبرو شدن با شخص نادانی که گرفتار حماقت شده است.

¹²Encontre-se o homem com a ursa roubada dos filhotes, mas não com o insensato na sua estultícia.

¹³اگر خوبی را با بدی تلافی کنی، بلا از خانه ات دور نخواهد شد.

¹³Quanto �quele que torna mal por bem, não se apartará o mal da sua casa.

¹⁴شروع کردن دعوا مانند ایجادِ رخنه در سد آب است، به جر و بحث خاتمه بده پیش از آنکه به دعوا منجر شود.

¹⁴O princípio da contenda é como o soltar de águas represadas; deixa por isso a porfia, antes que haja rixas.

¹⁵خداوند از کسانی که بیگناه را محکوم و گناهکار را تبرئه می کند، متنفر است.

¹⁵O que justifica o ímpio, e o que condena o justo, são abomináveis ao Senhor, tanto um como o outro.

¹⁶صرف پول برای آموزش شخص احمق بیفایده است، زیرا او طالب حکمت نیست.

¹⁶De que serve o preço na mão do tolo para comprar a sabedoria, visto que ele não tem entendimento?

¹⁷دوست واقعی در هر موقعیتی محبت می کند و اقارب برای کمک در هنگام مشکلات، تولد یافته اند.

¹⁷O amigo ama em todo o tempo; e para a angústia nasce o irmão.

¹⁸تنها شخص بی عقل است که ضامن شخص دیگری می شود.

¹⁸O homem falto de entendimento compromete-se, tornando-se fiador na presença do seu vizinho.

¹⁹شخص ستیزه جو گناه را دوست دارد و آدم بلند پرواز خرابی ببار می آورد.

¹⁹O que ama a contenda ama a transgressao; o que faz alta a sua porta busca a ruína.

²⁰شخص بد اندیش کامیاب نخواهد شد و آدم فریبکار در دام بلا گرفتار خواهد گردید.

²⁰O perverso de coração nunca achará o bem; e o que tem a língua dobre virá a cair no mal.

²¹فرزند احمق مایۀ غم و غصۀ والدین خود می باشد.

²¹O que gera um tolo, para sua tristeza o faz; e o pai do insensato não se alegrará.

²²خوشی دل مانند دوا شفا بخش است، اما روح پژمرده انسان را بیمار می کند.

²²O coração alegre serve de bom remédio; mas o espírito abatido seca os ossos.

²³آدم بدکار پنهانی رشوه می گیرد و مانع اجرای عدالت می شود.

²³O ímpio recebe do regaço a peita, para perverter as veredas da justiça.

²⁴هدف مردم عاقل تحصیل حکمت است، اما شخص جاهل در زندگی هیچ هدفی ندارد.

²⁴O alvo do inteligente é a sabedoria; mas os olhos do insensato estão nas extremidades da terra.

²⁵فرزند احمق مایۀ غم و اندوه پدر و تلخکامی مادر است.

²⁵O filho insensato é tristeza para seu, pai, e amargura para quem o deu � luz.

²⁶مجازات کردن اشخاص بیگناه و جزا دادن مردم نجیب بخاطر صداقت شان کار درستی نیست.

²⁶Não é bom punir ao justo, nem ferir aos nobres por causa da sua retidão.

²⁷شخص دانا کم حرف می زند و آدم عاقل آرام و صبور است.حتی شخص احمق هم اگر خاموش باشد و حرف نزند، او را دانا و فهمیده می شمارند.

²⁷Refreia as suas palavras aquele que possui o conhecimento; e o homem de entendimento é de espírito sereno.

²⁸حتی شخص احمق هم اگر خاموش باشد و حرف نزند، او را دانا و فهمیده می شمارند.

²⁸Até o tolo, estando calado, é tido por sábio; e o que cerra os seus lábios, por entendido.