¹فرزندم، اگر از کسی ضمانت کنی و پرداخت قرض او را تعهد نمائی، در حالیکه او را نمی شناسی،

¹Filho meu, se ficaste por fiador do teu próximo, se te empenhaste por um estranho,

²خود را واقعاً به زحمت انداخته ای. ممکن است با این کار برای خود دامی درست کرده باشی.

²estás enredado pelos teus lábios; estás preso pelas palavras da tua boca.

³پس عجله کن هر چه زودتر بدون خجالت خود را از این دام رها ساز، فوراً نزد او برو خواهش کن و ضمانت خود را پس بگیر.

³Faze pois isto agora, filho meu, e livra-te, pois já caíste nas mãos do teu próximo; vai, humilha-te, e importuna o teu próximo;

⁴تا این کار را نکرده ای نخواب و حتی لحظه ای آرام ننشین.

⁴não dês sono aos teus olhos, nem adormecimento �s tuas pálpebras;

⁵خود را مثل آهو از دست شکارچی و مثل پرنده از دام صیاد آزاد کن.

⁵livra-te como a gazela da mão do caçador, e como a ave da mão do passarinheiro.

⁶مردم تنبل بروند و از زندگی مورچه ها عبرت بگیرند.

⁶Vai ter com a formiga, ó preguiçoso, considera os seus caminhos, e sê sábio;

⁷آن ها نه رهبر دارند و نه کارفرما.

⁷a qual, não tendo chefe, nem superintendente, nem governador,

⁸اما آذوقۀ زمستان خود را هنگام تابستان ذخیره می کنند.

⁸no verão faz a provisão do seu mantimento, e ajunta o seu alimento no tempo da ceifa.

⁹مرد تنبل تا کی می خوابد و چه وقت از خواب بیدار خواهد شد؟

⁹o preguiçoso, até quando ficarás deitador? quando te levantarás do teu sono?

¹⁰او می گوید: «یک لحظۀ دیگر می خوابم و کمی استراحت می کنم!»

¹⁰um pouco para dormir, um pouco para toscanejar, um pouco para cruzar as mãos em repouso;

¹¹اما وقتی که خواب است، فقر و هلاکت، مانند راهزن بر او حمله می کند.

¹¹assim te sobrevirá a tua pobreza como um ladrão, e a tua necessidade como um homem armado.

¹²مردمان پست و بی ارزش همیشه و همه جا دروغ می گویند.

¹²O homem vil, o homem iníquo, anda com a perversidade na boca,

¹³با اشاره حرف می زنند و حرکات و اشاراتی می کنند که تو را فریب بدهند.

¹³pisca os olhos, faz sinais com os pés, e acena com os dedos;

¹⁴همیشه فکر شان پُر از نقشه های پلید و زشت است تا دردسر ایجاد کنند.

¹⁴perversidade há no seu coração; todo o tempo maquina o mal; anda semeando contendas.

¹⁵بهمین دلیل، بلا و مصیبت ناگهانی بر آن ها حمله می کند و آن ها را طوری شکست می دهد که دیگر چاره ای نداشته باشند.

¹⁵Pelo que a sua destruição virá repentinamente; subitamente será quebrantado, sem que haja cura.

¹⁶شش، بلکه هفت چیز است که خداوند از آن ها نفرت دارد و نمی تواند تحمل کند: چشم متکبر، زبان دروغگو، دستی که خون بیگناهی را بریزد، فکری که نقشه های پلید بکشد، پایی که برای انجام کارهای زشت عجله کند، شاهدی که شهادت دروغ بدهد و کسی که بین برادران اختلاف بیندازد.

¹⁶Há seis coisas que o Senhor detesta; sim, há sete que ele abomina:

¹⁷هر چه پدرت می گوید انجام بده و آنچه مادرت می گوید فراموش مکن.

¹⁷olhos altivos, língua mentirosa, e mãos que derramam sangue inocente;

¹⁸سخنان آن ها را همیشه بخاطر داشته باش و آن ها را در قلبت حفظ کن.

¹⁸coração que maquina projetos iníquos, pés que se apressam a correr para o mal;

¹⁹تعلیمات آن ها هنگام سفر راهنما، شبها محافظ و روزها مشاور تو خواهند بود.

¹⁹testemunha falsa que profere mentiras, e o que semeia contendas entre irmãos.

²⁰اوامر آن ها مانند چراغی روشن است و سرزنش های آن ها طریق زندگی را به تو می آموزد.

²⁰Filho meu, guarda o mandamento de, teu pai, e não abandones a instrução de tua mãe;

²¹آن ها تو را از زنان بدکار و از سخنان فریبندۀ شان دور می کند.

²¹ata-os perpetuamente ao teu coração, e pendura-os ao teu pescoço.

²²مواظب باش که زیبایی آن ها تو را تحریک ننماید و چشمان افسونگر شان تو را وسوسه نکند.

²²Quando caminhares, isso te guiará; quando te deitares, te guardará; quando acordares, falará contigo.

²³زنا کردن با زن فاحشه انسان را به فقر و گرسنگی می کشاند، اما زنا کردن با زن شوهردار به قیمت هستی و زندگی انسان تمام می شود.

²³Porque o mandamento é uma lâmpada, e a instrução uma luz; e as repreensões da disciplina são o caminho da vida,

²⁴آیا می توانی آتش را در آغوش بگیری و نسوزی؟

²⁴para te guardarem da mulher má, e das lisonjas da língua da adúltera.

²⁵آیا کسی می تواند روی آتش راه برود و پایش نسوزد؟

²⁵Não cobices no teu coração a sua formosura, nem te deixes prender pelos seus olhares.

²⁶همینطور کسی که با زن شوهردار همبستر شود، از مجازات در امان نخواهد بود.

²⁶Porque o preço da prostituta é apenas um bocado de pão, mas a adúltera anda � caça da própria vida do homem.

²⁷مردم، کسی را که بخاطر گرسنگی دزدی کرده است، سرزنش نمی کنند،

²⁷Pode alguém tomar fogo no seu seio, sem que os seus vestidos se queimem?

²⁸اما اگر دستگیر شود باید هفت برابر آنچه دزدیده جریمه بدهد ـ باید هر چه دارد بدهد.

²⁸Ou andará sobre as brasas sem que se queimem os seus pés?

²⁹اما مردی که با زن شوهردار زنا می کند، کاملاً پست و احمق است. زیرا او جان خود را از بین می برد.

²⁹Assim será o que entrar � mulher do seu proximo; não ficará inocente quem a tocar.

³⁰رسوایی و بدنامی نصیب او خواهد شد و ننگ او از بین نخواهد رفت.

³⁰Não é desprezado o ladrão, mesmo quando furta para saciar a fome?

³¹زیرا حسادت، خشم شوهر آن زن را بر می انگیزد و در موقع انتقام هیچ رحم و شفقتی نخواهد کرد.هیچ چیز او را راضی نمی کند و به هیچ قیمتی نمی توانی رضایت او را به دست آوری.

³¹E, se for apanhado, pagará sete vezes tanto, dando até todos os bens de sua casa.

³²هیچ چیز او را راضی نمی کند و به هیچ قیمتی نمی توانی رضایت او را به دست آوری.

³²O que adultera com uma mulher é falto de entendimento; destrói-se a si mesmo, quem assim procede.

³³Receberá feridas e ignomínia, e o seu opróbrio nunca se apagará;

³⁴porque o ciúme enfurece ao marido, que de maneira nenhuma poupará no dia da vingança.

³⁵Não aceitará resgate algum, nem se aplacará, ainda que multipliques os presentes.