¹نیکنامی بهتر از ثروت هنگفت است و محبوبیت گرانبهاتر از طلا و نقره.

¹DE más estima es la buena fama que las muchas riquezas; Y la buena gracia más que la plata y el oro.

²فقیر و ثروتمند یک وجه مشترک دارند: هر دوی آن ها را خداوند آفریده است.

²El rico y el pobre se encontraron: A todos ellos hizo Jehová.

³شخص زیرک خطر را می بیند و از آن دوری می کند، اما آدم جاهل بسوی آن می رود و خود را گرفتار می سازد.

³El avisado ve el mal, y escóndese: Mas los simples pasan, y reciben el daño.

⁴ثمرۀ تواضع و اطاعت از خداوند، ثروت و احترام و عمر طولانی است.

⁴Riquezas, y honra, y vida, Son la remuneración de la humildad y del temor de Jehová.

⁵راه اشخاص بدکار از خارها و دامها پوشیده است. پس اگر جان خود را دوست داری از رفتن به آن راه خودداری کن.

⁵Espinas y lazos hay en el camino del perverso: El que guarda su alma se alejará de ellos.

⁶کودک را در راهی که باید برود، تربیه کن و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد.

⁶Instruye al niño en su carrera: Aun cuando fuere viejo no se apartará de ella.

⁷فقیر، اسیر ثروتمند است و کسی که قرض می گیرد غلام قرض دهنده است.

⁷El rico se enseñoreará de los pobres; Y el que toma prestado, siervo es del que empresta.

⁸هر که ظلم بکارد، آن را درو می کند و قدرتش درهم می شکند.

⁸El que sembrare iniquidad, iniquidad segará: Y consumiráse la vara de su ira.

⁹شخص سخاوتمندی که غذای خود را با فقرا تقسیم می کند، برکت می یابد.

⁹El ojo misericordioso será bendito, Porque dió de su pan al indigente.

¹⁰شخص مسخره کننده را بیرون بینداز تا نزاع و مجادله و دشنام خاتمه یابد.

¹⁰Echa fuera al escarnecedor, y saldrá la contienda, Y cesará el pleito y la afrenta.

¹¹کسی که بخواهد قلبش پاک و کلامش دلنشین باشد، حتی پادشاه هم او را دوست خواهد داشت.

¹¹El que ama la limpieza de corazón, Por la gracia de sus labios su amigo será el rey.

¹²خداوند حافظ راستی است و سخنان دروغ را باطل می سازد.

¹²Los ojos de Jehová miran por la ciencia; Mas él trastorna las cosas de los prevaricadores.

¹³آدم تنبل در خانه می ماند و می گوید: «اگر بیرون بروم شیر مرا خواهد خورد.»

¹³Dice el perezoso: El león está fuera; En mitad de las calles seré muerto.

¹⁴سخنان زن بدکار مانند یک دام خطرناک است و هر کسی که مورد غضب خداوند باشد در آن گرفتار می شود.

¹⁴Sima profunda es la boca de las extrañas: Aquel contra el cual estuviere Jehová airado, caerá en ella.

¹⁵حماقت در وجود کودک نهفته است، اما تنبیه آن را از او بیرون می کند.

¹⁵La necedad está ligada en el corazón del muchacho; Mas la vara de la corrección la hará alejar de él.

¹⁶کسی که بخاطر نفع خود به فقرا ظلم کند و به ثروتمندان هدیه بدهد، عاقبت گرفتار فقر خواهد شد.

¹⁶El que oprime al pobre para aumentarse él, Y que da al rico, ciertamente será pobre.

¹⁷به این سخنان مردان حکیم که به تو یاد می دهم، گوش بده و با تمام وجود از آن ها پیروی کن،

¹⁷Inclina tu oído, y oye las palabras de los sabios, Y pon tu corazón á mi sabiduría:

¹⁸زیرا حفظ کردن آن ها در دل و جاری کردن آن ها بر زبان، کار پسندیده ای است.

¹⁸Porque es cosa deleitable, si las guardares en tus entrañas; Y que juntamente sean ordenadas en tus labios.

¹⁹این سخنان را امروز به تو تعلیم می دهم تا بر خداوند اعتماد کنی.

¹⁹Para que tu confianza sea en Jehová, Te las he hecho saber hoy á ti también.

²⁰این سی کلام برگزیده را که پُر از پند و حکمت اند، برای تو نوشته ام

²⁰¿No te he escrito tres veces En consejos y ciencia,

²¹تا حقیقت را همان طوری که هست به تو یاد بدهم و تو نیز آن را به کسانی که از تو سؤال می کنند، جواب بدهی.

²¹Para hacerte saber la certidumbre de las razones verdaderas, Para que puedas responder razones de verdad á los que á ti enviaren?

²²به شخص فقیری که حامی ندارد، ظلم نکن و حق بیچارگان را در محکمه پایمال نساز.

²²No robes al pobre, porque es pobre, Ni quebrantes en la puerta al afligido:

²³زیرا خداوند به داد آن ها می رسد و کسانی را که به آن ها ظلم کرده اند، بسزای اعمال شان می رساند.

²³Porque Jehová juzgará la causa de ellos, Y despojará el alma de aquellos que los despojaren.

²⁴با اشخاص تُند خو که زود خشمگین می شوند معاشرت نکن،

²⁴No te entrometas con el iracundo, Ni te acompañes con el hombre de enojos;

²⁵مبادا مثل آن ها شوی و زندگی خود را تباه کنی.

²⁵Porque no aprendas sus maneras, Y tomes lazo para tu alma.

²⁶ضامن کسی نشو و تعهد نکن که او قرض خود را ادا خواهد کرد،

²⁶No estés entre los que tocan la mano, Entre los que fían por deudas.

²⁷زیرا اگر مجبور به پرداخت قرض او شوی و نتوانی آن را بپردازی رختخوابت را از زیر پایت بیرون می کشد.

²⁷Si no tuvieres para pagar, ¿Por qué han de quitar tu cama de debajo de ti?

²⁸سرحد مُلک خود را که اجدادت از قدیم تعیین کرده اند، به نفع خود تغییر نده.اگر کسی در کار خود ماهر باشد، بدان که او جزو اشخاص گمنام نخواهد بود، بلکه در دربار پادشاهان راه خواهد یافت.

²⁸No traspases el término antiguo Que pusieron tus padres.

²⁹اگر کسی در کار خود ماهر باشد، بدان که او جزو اشخاص گمنام نخواهد بود، بلکه در دربار پادشاهان راه خواهد یافت.

²⁹¿Has visto hombre solícito en su obra? delante de los reyes estará; No estará delante de los de baja suerte.