1Rahulik vastus vaigistab raevu, aga haavav sõna õhutab viha.
1 Sanni yeyaŋ baano ga futay bare, Amma sanni waaso ga futay tunandi.
2Tarkade keel teeb tundmise heaks, aga alpide suu laseb voolata rumalust.
2 Laakalkooni deena ga bayray hanno ci, Amma saamey me ga saamotaray gusam.
3Issanda silmad on igas paigas, valvates kurje ja häid.
3 Rabbi moy go nangu kulu, I ga ihanney nda ilaaley kulu guna.
4Keele mahedus on elupuu, aga selle valelikkus murrab vaimu.
4 Deene baanikom ya fundi tuuri no, Amma wo kaŋ siiri ya bine funyaŋ hari no.
5Meeletu laidab oma isa õpetust, aga kes noomimist tähele paneb, teeb targasti.
5 Saamo ga donda nga baabo goojiyaŋ, Amma boro kaŋ na mo ye kaseetiyaŋ gaa ga du laakal.
6Õige kojas on palju vara, aga õela saak jääb tarvitamata.
6 Adilante windi ra, arzaka boobo go no, Amma boro laalo duure ra, kala laakal tunay.
7Tarkade huuled külvavad teadmisi, aga alpide süda ei tee nõnda.
7 Laakalkooney meyey ga bayray say-say, Amma saamey biney wo manti yaadin no.
8Õelate ohver on Issandale jäle, aga õigete palve on temale meelepärane.
8 Boro laalo sargay ya fanta hari no Rabbi se, Amma toonante adduwa ya a farhã hari no.
9Õela tee on Issanda meelest jäle, aga ta armastab õigusenõudjat.
9 Boro laalo fondo wo, fanta hari no Rabbi se, Amma boro kaŋ ga adilitaray gana, a ga ba r'a.
10Rajalt lahkuja karistus on karm, noomimise vihkaja peab surema.
10 Boro kaŋ na fondo taŋ, goojiyaŋ dungo ga kaa a gaa, Boro kaŋ wangu kaseetiyaŋ mo ga bu.
11Surmavald ja kadupaik on lahti Issanda ees, saati siis inimlaste südamed.
11 Alaahara nda Halaciyaŋ go Rabbi jine, Sanku fa binde Adam-izey biney.
12Pilkaja ei armasta, et teda noomitakse, tarkade juurde ta ei lähe.
12 Dondako si ba boro kaŋ ga deeni nga gaa. A si koy laakalkooney do mo.
13Rõõmus süda teeb näo rõõmsaks, aga südamevalus pekstakse vaim rusuks.
13 Bine kaŋ ga maa kaani ga moyduma farhandi, Amma bine saray do no, a bina ga fun.
14Mõistlik süda otsib tunnetust, aga alpide suu leiab toitu rumalusest.
14 Boro kaŋ gonda laakal bina ga bayray ceeci, Amma saamey me ŋwaaro ya saamotaray no.
15Viletsal on kõik päevad pahad, aga rõõmsal südamel on alati pidu.
15 Borey kaŋ yaŋ go taabi ra, i jirbey kulu gonda doori, Amma bine kaanikoy gonda batu duumi.
16Parem pisut Issanda kartuses kui suur varandus ja rahutus selle juures.
16 Dambe kayna, nga nda Rabbi humburkumay, A ga bisa arzaka boobo kaŋ taabi go a banda.
17Parem taimetoit armastusega kui nuumhärg, mille juures on vihkamine.
17 Dambe i ma kassi ŋwa naŋ kaŋ baakasinay go, D'i ma haw kaŋ i kuru ŋwa nda konnari a banda.
18Raevutsev mees õhutab tüli, aga pikameelne vaigistab riidu.
18 Boro kaŋ bine tunyaŋ ga baa ga kusuuma tunandi. Amma boro kaŋ ga suuru bine tunyaŋ se ga yanje kanandi.
19Laisa tee on nagu kibuvitsahekk, aga õigete rada on sillutatud.
19 Hawfuno fonda ga hima nda karji kosaray. Amma adilante fonda ga te dabe fondo.
20Tark poeg rõõmustab isa, aga alp inimene põlgab ema.
20 Ize laakalkooni ga nga baaba bine kaanandi, Amma saamo ga donda nga nya.
21Rumalus on rõõmuks sellele, kel puudub aru, aga arukas mees käib otse.
21 Saamotaray ya farhã hari no boro kaŋ jaŋ laakal se. Amma boro fahamante ga nga dirawey sasabandi no.
22Nõupidamiseta nurjuvad kavatsused, aga lähevad korda paljude nõuandjate abiga.
22 Naŋ kaŋ sinda saaware, miile-miiley ga feeri, Amma saawarekoy jama ra i ga tabbat no.
23Inimesel on rõõm, kui ta suu oskab vastata, ja sõna õigel ajal - küll see on hea.
23 Boro gonda farhã nga tuyaŋey ra, Sanni kaŋ ga hagu nga alwaati ra mo, Man a booriyaŋ misa!
24Targal läheb elurada ülespidi, et ta pääseks põrgust, mis on all.
24 Laakalkooni se fundi fonda ga gana beene haray, Zama a ma fay da Alaahara ganda.
25Issand kisub maha kõrkide koja, aga ta kinnitab lesknaise raja.
25 Rabbi ga boŋbeeraykoy windi dagu, Amma a ga wayboro kaŋ kurnye bu hirro tabbatandi.
26Kurjad kavatsused on Issandale jäledad, aga heatahtlikud sõnad on puhtad.
26 Boro laaley dabarey ya fanta hari no Rabbi se, Amma sanni kaaney ga hanan.
27Kes ahnitseb kasu, jätab oma koja hooletusse, aga kes vihkab meelehead, jääb elama.
27 Riiba binikom koy ga nga windo taabandi, Amma boro kaŋ wangu ka me-daabu ta ga funa.
28Õige süda mõtleb, mida vastata, aga õelate suu purskab kurjust.
28 Adilante bine ga lasaabu nda haŋ kaŋ nga ga tu, Amma boro laalo me ga hari laaley bambari.
29Issand on õelatest kaugel, aga ta kuuleb õigete palveid.
29 Rabbi ga mooru boro laaley, Amma a ga maa adilante adduwa.
30Silmade särast rõõmustab süda, hea sõnum kosutab luid-liikmeid.
30 Moyduma farhante ga naŋ bine ma maa kaani, Baaru hanno mo ga naŋ biri ma te londi.
31Kõrv, mis kuulab eluks vajalikku noomimist, jääb tarkade seltsi.
31 Hanga kaŋ ga hangan fundi kaseetiyaŋ se ga goro laakalkooney do.
32Kes ei hooli õpetusest, põlgab oma hinge, aga kes kuulab noomimist, saab targa südame.
32 Boro kaŋ wangu dondonandiyaŋ, Nga bumbo fundo no a ga donda, Amma boro kaŋ hangan kaseetiyaŋ se ga du fahamay.
33Issanda kartus on tarkuse kool, aga enne au on alandus.
33 Rabbi humburkumay ya laakal dondonandiyaŋ no, Beeray mo ga lalabay gana.