1משלי שלמה בן דוד מלך ישראל׃
1
امثال سلیمان، پسر داوود، پادشاه اسرائیل.
2לדעת חכמה ומוסר להבין אמרי בינה׃
2
این مثلها به شما کمک میکنند تا حکمت و نصیحت مفید را تشخیص داده و سخنان پر معنی را بفهمید.
3לקחת מוסר השכל צדק ומשפט ומישרים׃
3
آنها میتوانند به شما یاد دهند که چگونه عاقلانه و با عدالت و انصاف زندگی کنید.
4לתת לפתאים ערמה לנער דעת ומזמה׃
4
آنها میتوانند به اشخاص بیتجربه، ذکاوت ببخشند و به جوانان، کاردانی.
5ישמע חכם ויוסף לקח ונבון תחבלות יקנה׃
5
این مثلها حتّی میتوانند حکمت دانایان را افزون نموده و تحصیلکردگان را راهنمایی نمایند تا بتوانند اسرار پیچیدهٔ مثلها و معماهای دانایان را درک نمایند.
6להבין משל ומליצה דברי חכמים וחידתם׃
6
ترس از خداوند، ابتدای حکمت است. امّا مردم احمق توجهی به آن نمینمایند و علم را رد میکنند.
7יראת יהוה ראשית דעת חכמה ומוסר אוילים בזו׃
7
ای فرزند من، نصیحت پدر خود را بشنو و تعالیم مادرت را فراموش مکن.
8שמע בני מוסר אביך ואל תטש תורת אמך׃
8
تعالیم و نصایح آنها مانند تاج عزّت و جلال بر سرت و گردنبند زیبایی و شکوه بر گردنت خواهند بود.
9כי לוית חן הם לראשך וענקים לגרגרתיך׃
9
ای فرزند من، وقتی گناهکاران کوشش میکنند تو را فریب دهند، تسلیم نشو.
10בני אם יפתוך חטאים אל תבא׃
10
اگر بگویند: «بیا با هم متّحد شویم تا یک نفر را بکشیم و کمین کنیم تا خون بیگناهان را بریزیم،
11אם יאמרו לכה אתנו נארבה לדם נצפנה לנקי חנם׃
11
بیا تا مثل قبر آنها را زندهزنده ببلعیم و مانند مرگ بر سر آنها نازل شویم،
12נבלעם כשאול חיים ותמימים כיורדי בור׃
12
هرگونه اموال گرانبها به دست میآوریم و خانههای خود را از اموال دزدی پر میکنیم.
13כל הון יקר נמצא נמלא בתינו שלל׃
13
بیا جزو دستهٔ ما باش تا هرچه بدزدیم با هم قسمت کنیم.»
14גורלך תפיל בתוכנו כיס אחד יהיה לכלנו׃
14
ای فرزند من، با آنها همراه مشو و از ایشان دوری کن.
15בני אל תלך בדרך אתם מנע רגלך מנתיבתם׃
15
چون پاهای ایشان به سوی شرارت میدود و برای ریختن خون میشتابند.
16כי רגליהם לרע ירוצו וימהרו לשפך דם׃
16
گذاشتن دام در مقابل چشمان پرنده کار بیهودهای است.
17כי חנם מזרה הרשת בעיני כל בעל כנף׃
17
امّا این قبیل افراد، برای خود دام میگسترانند، دامی که در آن هلاک خواهند شد.
18והם לדמם יארבו יצפנו לנפשתם׃
18
دزدی، عاقبت باعث هلاکت دزد میشود. عاقبت کسانیکه با قتل و غارت زندگی میکنند، مرگ و نابودی است.
19כן ארחות כל בצע בצע את נפש בעליו יקח׃
19
حکمت در کوچهها و در خیابانها با صدای بلند، همه را صدا میزند.
20חכמות בחוץ תרנה ברחבות תתן קולה׃
20
در دروازهٔ شهرها و هر جایی که مردم دور هم جمع میشوند فریاد میکند:
21בראש המיות תקרא בפתחי שערים בעיר אמריה תאמר׃
21
«ای مردم احمق تا کی میخواهید احمق باشید؟ تا کی میخواهید از مسخره کردن دانایی لذّت ببرید؟ آیا شما هرگز خواهید آموخت؟
22עד מתי פתים תאהבו פתי ולצים לצון חמדו להם וכסילים ישנאו דעת׃
22
وقتی شما را صدا میزنم، گوش دهید. پندهای خوبی میدهم و آنچه میدانم به شما میآموزم.
23תשובו לתוכחתי הנה אביעה לכם רוחי אודיעה דברי אתכם׃
23
چندین بار شما را صدا کردم ولی نیامدید. دستهای خود را به طرف شما دراز کردم، اعتنا نکردید.
24יען קראתי ותמאנו נטיתי ידי ואין מקשיב׃
24
نصایح مرا قبول نکردید و نخواستید که شما را اصلاح کنم.
25ותפרעו כל עצתי ותוכחתי לא אביתם׃
25
پس وقتی گرفتار شوید، به شما میخندم و هنگامیکه دچار ترس و وحشت شوید، شما را مسخره میکنم.
26גם אני באידכם אשחק אלעג בבא פחדכם׃
26
وقتی ترس مثل توفان به شما حمله کند و مصیبت مانند گردباد دور شما را بگیرد، وقتیکه به تنگدستی و پریشانی دچار شوید.
27בבא כשאוה פחדכם ואידכם כסופה יאתה בבא עליכם צרה וצוקה׃
27
آنگاه مرا صدا خواهید کرد، ولی جواب نخواهم داد. همهجا به دنبال من خواهید گشت ولی مرا پیدا نخواهید کرد.
28אז יקראנני ולא אענה ישחרנני ולא ימצאנני׃
28
زیرا شما هرگز به حکمت توجّه نکردید و از خداوند اطاعت ننمودید.
29תחת כי שנאו דעת ויראת יהוה לא בחרו׃
29
هرگز با من مشورت نکردید و به نصیحتهای من توجّه ننمودید.
30לא אבו לעצתי נאצו כל תוכחתי׃
30
بنابراین، آنچه کاشتهاید درو خواهید کرد و کارهای شما، شما را گرفتار میسازد.
31ויאכלו מפרי דרכם וממעצתיהם ישבעו׃
31
مردم نادان که حکمت را قبول نمیکنند، نابود میشوند و بیتوجّهی ایشان، آنها را هلاک خواهد کرد.
امّا کسانیکه به من گوش دهند در آرامش زندگی خواهند کرد و از هیچ چیزی نخواهند ترسید.»
32כי משובת פתים תהרגם ושלות כסילים תאבדם׃
32
امّا کسانیکه به من گوش دهند در آرامش زندگی خواهند کرد و از هیچ چیزی نخواهند ترسید.»
33ושמע לי ישכן בטח ושאנן מפחד רעה׃