1חכמות נשים בנתה ביתה ואולת בידיה תהרסנו׃
1
زن دانا خانهٔ خود را آباد میکند، امّا زن نادان با دست خود خانهٔ خود را خراب میسازد.
2הולך בישרו ירא יהוה ונלוז דרכיו בוזהו׃
2
کسانیکه با صداقت رفتار مینمایند، از خداوند میترسند، ولی اشخاص بدکار او را تحقیر میکنند.
3בפי אויל חטר גאוה ושפתי חכמים תשמורם׃
3
پُر حرفی شخص نادان را به زحمت میاندازد، امّا سخنان شخص دانا او را محافظت میکند.
4באין אלפים אבוס בר ורב תבואות בכח שור׃
4
اگر گاو نباشد، انبار از غلّه خالی میماند، با نیرو و قوّت گاو محصول فراوان به دست میآید.
5עד אמונים לא יכזב ויפיח כזבים עד שקר׃
5
شاهد امین دروغ نمیگوید، امّا از دهان شاهد نادرست دروغ میبارد.
6בקש לץ חכמה ואין ודעת לנבון נקל׃
6
کسیکه همهچیز را مسخره میکند، هرگز نمیتواند حکمت را بیابد، ولی شخص عاقل به آسانی آن را به دست میآورد.
7לך מנגד לאיש כסיל ובל ידעת שפתי דעת׃
7
از مردم نادان دوری کن، زیرا چیزی ندارند که به تو یاد بدهند.
8חכמת ערום הבין דרכו ואולת כסילים מרמה׃
8
حکمتِ شخص عاقل راهنمای اوست، امّا حماقتِ افراد نادان باعث گمراهی آنها میشود.
9אולים יליץ אשם ובין ישרים רצון׃
9
آدمهای نادان از گناه کردن دست نمیکشند، امّا درستکاران رضامندی خدا را میخواهند.
10לב יודע מרת נפשו ובשמחתו לא יתערב זר׃
10
تنها دل انسان است که تلخی او را احساس میکند و در خوشی او نیز کسی جز خودش نمیتواند شریک باشد.
11בית רשעים ישמד ואהל ישרים יפריח׃
11
خانهٔ مردم بدکار خراب میشود، امّا خانهٔ راستان وسعت مییابد.
12יש דרך ישר לפני איש ואחריתה דרכי מות׃
12
راهی که فکر میکنی راست است، ممکن است به مرگ منتهی شود.
13גם בשחוק יכאב לב ואחריתה שמחה תוגה׃
13
خنده میتواند اندوه را پنهان کند، امّا هنگامیکه خنده تمام شود، درد و اندوه بر جای خود باقی میماند.
14מדרכיו ישבע סוג לב ומעליו איש טוב׃
14
آدم خدا نشناس نتیجهٔ کار خود را میبیند و شخص نیکو از ثمرهٔ کارهای خود بهره میگیرد.
15פתי יאמין לכל דבר וערום יבין לאשרו׃
15
آدم نادان هر حرفی را باور میکند، امّا شخص عاقل سنجیده رفتار مینماید.
16חכם ירא וסר מרע וכסיל מתעבר ובוטח׃
16
شخص دانا محتاط است و از خطر دوری میکند، ولی آدم نادان از روی غرور، خود را به خطر میاندازد.
17קצר אפים יעשה אולת ואיש מזמות ישנא׃
17
شخص تندخو کارهای احمقانه میکند و آدم حیلهگر مورد نفرت قرار میگیرد.
18נחלו פתאים אולת וערומים יכתרו דעת׃
18
حماقت نصیب نادانان میشود و حکمت نصیب عاقلان.
19שחו רעים לפני טובים ורשעים על שערי צדיק׃
19
مردم بدکار عاقبت در برابر اشخاص نیک سر تعظیم فرود میآورند و محتاج آنها میشوند.
20גם לרעהו ישנא רש ואהבי עשיר רבים׃
20
ثروتمندان دوستان زیاد دارند، امّا شخص فقیر را حتّی همسایههایش نیز تحقیر میکنند.
21בז לרעהו חוטא ומחונן עניים אשריו׃
21
تحقیر کردن اشخاص فقیر گناه است، خوشا به حال کسیکه بر آنها ترحّم کند.
22הלוא יתעו חרשי רע וחסד ואמת חרשי טוב׃
22
کسانیکه نقشههای پلید در سر میپرورانند، گمراه میشوند؛ امّا آنهایی که نیّت خوب دارند، مورد محبّت و اعتماد قرار میگیرند.
23בכל עצב יהיה מותר ודבר שפתים אך למחסור׃
23
کسیکه زحمت میکشد، منفعت عایدش میشود؛ امّا شخصی که فقط حرف میزند، فقیر میگردد.
24עטרת חכמים עשרם אולת כסילים אולת׃
24
ثروت نصیب مردم دانا میشود، امّا پاداش اشخاص نادان حماقت آنهاست.
25מציל נפשות עד אמת ויפח כזבים מרמה׃
25
شاهد امین جان مردم را نجات میدهد، امّا شاهد دروغگو به مردم خیانت میکند.
26ביראת יהוה מבטח עז ולבניו יהיה מחסה׃
26
کسیکه از خدا میترسد، تکیهگاه مستحکمی دارد و فرزندانش در امان میباشند.
27יראת יהוה מקור חיים לסור ממקשי מות׃
27
خداترسی چشمهٔ حیات است و انسان را از دامهای مرگ دور نگاه میدارد.
28ברב עם הדרת מלך ובאפס לאם מחתת רזון׃
28
عظمت یک پادشاه به تعداد مردمی است که بر آنها حکومت میکند. پادشاه بدون رعیت نابود میشود.
29ארך אפים רב תבונה וקצר רוח מרים אולת׃
29
کسیکه صبر و حوصله دارد، شخص بسیار دانایی است، امّا از آدم تندخو حماقت سرمیزند.
30חיי בשרים לב מרפא ורקב עצמות קנאה׃
30
آرامش فکری به بدن سلامتی میبخشد، ولی حسادت استخوان را میپوساند.
31עשק דל חרף עשהו ומכבדו חנן אביון׃
31
کسیکه به فقرا ظلم میکند به آفرینندهٔ آنها اهانت کرده است و هر که به مردم مسکین ترحّم مینماید، خدا را احترام نموده است.
32ברעתו ידחה רשע וחסה במותו צדיק׃
32
مردم خداشناس وقتی بمیرند، پناهگاهی خواهند داشت، امّا گناهکاران به وسیلهٔ گناهانشان تباه میشوند.
33בלב נבון תנוח חכמה ובקרב כסילים תודע׃
33
اشخاص فهمیده حکمت را در دل خود حفظ میکنند، ولی آدمهای نادان از حکمت بهرهای ندارند.
34צדקה תרומם גוי וחסד לאמים חטאת׃
34
صداقت مایهٔ سرفرازی یک قوم است و گناه باعث رسوایی آن.
پادشاه از خدمتگزاران دانا خشنود میشود، امّا کسانیکه شرارت میکنند، مورد غضب او قرار میگیرند.
35רצון מלך לעבד משכיל ועברתו תהיה מביש׃
35
پادشاه از خدمتگزاران دانا خشنود میشود، امّا کسانیکه شرارت میکنند، مورد غضب او قرار میگیرند.