1מענה רך ישיב חמה ודבר עצב יעלה אף׃
1
پاسخ ملایم خشم را فرو مینشاند، امّا پاسخ سخت، خشم را برمیانگیزاند.
2לשון חכמים תיטיב דעת ופי כסילים יביע אולת׃
2
از زبان شخص دانا حکمت میچکد، ولی از دهان شخص نادان حماقت بیرون میآید.
3בכל מקום עיני יהוה צפות רעים וטובים׃
3
خدا همهجا را زیر نظر دارد و ناظر کارهای مردمان نیک و بد میباشد.
4מרפא לשון עץ חיים וסלף בה שבר ברוח׃
4
سخنان خوب حیات میبخشند، امّا حرفهای بد باعث دلشکستگی میشود.
5אויל ינאץ מוסר אביו ושמר תוכחת יערם׃
5
شخص نادان نصیحت والدین خود را بیاهمیّت میشمارد، ولی فرزند عاقل تأدیب آنها خود را میپذیرد.
6בית צדיק חסן רב ובתבואת רשע נעכרת׃
6
خانهٔ شخص صادق از ثروت پُر است، امّا دسترنج مردم بدکار برای آنها تلخکامی به بار میآورد.
7שפתי חכמים יזרו דעת ולב כסילים לא כן׃
7
دانش توسط اشخاص دانا منتشر میشود نه به وسیلهٔ مردم نادان که در آنها راستی نیست.
8זבח רשעים תועבת יהוה ותפלת ישרים רצונו׃
8
خداوند از قربانیهای مردم بدکار متنفّر است، امّا از دعای درستکاران خشنود میگردد.
9תועבת יהוה דרך רשע ומרדף צדקה יאהב׃
9
خدا از کارهای بدکاران متنفّر است، امّا پیروان راستی را دوست میدارد.
10מוסר רע לעזב ארח שונא תוכחת ימות׃
10
کسانیکه راه راست را ترک کردهاند، مجازات سختی در انتظار آنهاست، و اگر نخواهند که تأدیب و اصلاح شوند، خواهند مرد.
11שאול ואבדון נגד יהוה אף כי לבות בני אדם׃
11
حتّی دنیای مردگان از نظر خدا پنهان نیست، پس آیا انسان میتواند افکار خود را از او پنهان کند؟
12לא יאהב לץ הוכח לו אל חכמים לא ילך׃
12
کسیکه کارش مسخره کردن است، از نزدیک شدن به اشخاص دانا خودداری میکند، زیرا دوست ندارد که سرزنش آنها را بشنود.
13לב שמח ייטב פנים ובעצבת לב רוח נכאה׃
13
دلِ شاد، چهره را شاداب میسازد، امّا دلِ غمگین، روح را افسرده میکند.
14לב נבון יבקש דעת ופני כסילים ירעה אולת׃
14
شخص عاقل تشنهٔ معرفت است، امّا شخص نادان خود را با حماقت سیر میکند.
15כל ימי עני רעים וטוב לב משתה תמיד׃
15
زندگی برای شخص فقیر سراسر زحمت است، همهچیز به نظرش بد میآید، امّا اگر دلش شاد باشد، از زندگی لذّت میبرد.
16טוב מעט ביראת יהוה מאוצר רב ומהומה בו׃
16
دارایی کم همراه با خداترسی بهتر است از ثروت هنگفتِ با اضطراب.
17טוב ארחת ירק ואהבה שם משור אבוס ושנאה בו׃
17
خوردن نان و سبزی در جایی که محبّت هست بهتر است از خوردن کباب در جایی که نفرت وجود دارد.
18איש חמה יגרה מדון וארך אפים ישקיט ריב׃
18
شخص تندخو نزاع برپا میکند، ولی شخص صبور دعوا را فرو مینشاند.
19דרך עצל כמשכת חדק וארח ישרים סללה׃
19
راه شخص تنبل با خار پوشیده است، امّا راه آدم درستکار هموار است.
20בן חכם ישמח אב וכסיל אדם בוזה אמו׃
20
فرزندان دانا پدران خود را خوشحال میسازند، امّا فرزندان احمق مادران خود را تحقیر میکنند.
21אולת שמחה לחסר לב ואיש תבונה יישר לכת׃
21
آدم احمق از کارهای احمقانه لذّت میبرد، امّا شخص دانا از راه راست منحرف نمیشود.
22הפר מחשבות באין סוד וברב יועצים תקום׃
22
نقشهای که بدون مشورت کشیده شود، با شکست مواجه میگردد؛ امّا مشورت زیاد باعث موفّقیّت میشود.
23שמחה לאיש במענה פיו ודבר בעתו מה טוב׃
23
جواب درست لذّتبخش است و سخنی که به جا گفته شود چه نیکوست.
24ארח חיים למעלה למשכיל למען סור משאול מטה׃
24
راه مردم دانا به سوی حیات بالا میرود و آنها را از سقوط در دنیای مردگان باز میدارد.
25בית גאים יסח יהוה ויצב גבול אלמנה׃
25
خداوند خانهٔ مردم متکبّر را ویران میکند، امّا از دارایی بیوه زنان حفاظت مینماید.
26תועבת יהוה מחשבות רע וטהרים אמרי נעם׃
26
خداوند از نقشههای پلید متنفّر است، ولی افکار پاک را میپسندد.
27עכר ביתו בוצע בצע ושונא מתנת יחיה׃
27
کسیکه دنبال سود نامشروع میرود، به خانوادهٔ خود لطمه میزند؛ امّا کسیکه از رشوه نفرت دارد، زندگی خوبی خواهد داشت.
28לב צדיק יהגה לענות ופי רשעים יביע רעות׃
28
آدم خوب پیش از جواب دادن فکر میکند، امّا شخص بد زود جواب میدهد و مشکلات به بار میآورد.
29רחוק יהוה מרשעים ותפלת צדיקים ישמע׃
29
خداوند از مردم بدکار دور است، ولی دعای اشخاص نیک را میشنود.
30מאור עינים ישמח לב שמועה טובה תדשן עצם׃
30
دیدن روی شاد و خندان و شنیدن خبر خوش به انسان خوشی و سلامتی میبخشد.
31אזן שמעת תוכחת חיים בקרב חכמים תלין׃
31
کسیکه انتقادهای اصلاح کننده را قبول کند، داناست.
32פורע מוסר מואס נפשו ושומע תוכחת קונה לב׃
32
کسیکه تأدیب را نپذیرد، خود را حقیر میسازد؛ ولی هر که آن را بپذیرد، دانایی کسب میکند.
خداترسی به انسان حکمت میآموزد و فروتنی برای او عزّت و احترام به بار میآورد.
33יראת יהוה מוסר חכמה ולפני כבוד ענוה׃
33
خداترسی به انسان حکمت میآموزد و فروتنی برای او عزّت و احترام به بار میآورد.