1לץ היין המה שכר וכל שגה בו לא יחכם׃
1
شراب انسان را به کارهای احمقانه وادار میکند و مشروب باعث جنگ و دعوا میشود. کسانیکه معتاد به مشروب میشوند، احمقند.
2נהם ככפיר אימת מלך מתעברו חוטא נפשו׃
2
خشم پادشاه مانند غرّش شیر است. هرکسی که خشم او را برانگیزاند، جان خود را به خطر میاندازد.
3כבוד לאיש שבת מריב וכל אויל יתגלע׃
3
دوری از نزاع برای انسان عزّت میآورد. فقط آدمهای احمق هستند که نزاع برپا میکنند.
4מחרף עצל לא יחרש ישאל בקציר ואין׃
4
شخص تنبل به موقع زمین خود را شخم نمیزند، بنابراین هنگام برداشت محصول هرچه میگردد، چیزی نمییابد.
5מים עמקים עצה בלב איש ואיש תבונה ידלנה׃
5
افکار شخص مانند آب در ته چاه است و شخص دانا آن را بیرون میکشد.
6רב אדם יקרא איש חסדו ואיש אמונים מי ימצא׃
6
اشخاص زیادی ادّعا میکنند که باوفا هستند، امّا چه کسی میتواند شخصی را پیدا کند که واقعاً باوفا باشد؟
7מתהלך בתמו צדיק אשרי בניו אחריו׃
7
فرزندان شخص صادق و درستکار در زندگی سعادتمند خواهند شد.
8מלך יושב על כסא דין מזרה בעיניו כל רע׃
8
پادشاهی که برمسند قضاوت مینشیند، به دقّت جوانب امر را میسنجد و حق را از باطل تشخیص میدهد.
9מי יאמר זכיתי לבי טהרתי מחטאתי׃
9
چه کسی میتواند بگوید که دل خود را پاک نگاه داشتهام و بیگناه هستم؟
10אבן ואבן איפה ואיפה תועבת יהוה גם שניהם׃
10
خداوند از کسانیکه در معامله از وزنه و پیمانههای تقلّبی استفاده میکنند، متنفّر است.
11גם במעלליו יתנכר נער אם זך ואם ישר פעלו׃
11
حتّی کودک را میتوان از طرز رفتارش شناخت و فهمید که آنچه را انجام میدهد، پاک و راست است یا نه.
12אזן שמעת ועין ראה יהוה עשה גם שניהם׃
12
گوش شنوا و چشم بینا، هر دو هدیهٔ خداوند هستند.
13אל תאהב שנה פן תורש פקח עיניך שבע לחם׃
13
اگر خواب را دوست داشته باشی، فقیر میگردی پس بیدار باش تا سیر شوی.
14רע רע יאמר הקונה ואזל לו אז יתהלל׃
14
خریدار به جنس مینگرد و میگوید: «بد است!» امّا وقتی آن را خرید، از آن تعریف میکند.
15יש זהב ורב פנינים וכלי יקר שפתי דעת׃
15
سخنان حکیمانه گرانبهاتر از طلا و کمیابتر از جواهر است.
16לקח בגדו כי ערב זר ובעד נכרים חבלהו׃
16
از کسیکه ضامن شخص بیگانه میشود، گرو بگیر.
17ערב לאיש לחם שקר ואחר ימלא פיהו חצץ׃
17
نانی که از راه فریبکاری به دست میآید؛ لذیذ است، امّا سرانجام کام را تلخ میکند.
18מחשבות בעצה תכון ובתחבלות עשה מלחמה׃
18
نقشههایت را بدون مشورت با دیگران عملی نکن و بدون تدبیر به جنگ نرو.
19גולה סוד הולך רכיל ולפתה שפתיו לא תתערב׃
19
شخص سخنچین رازها را فاش میکند، پس با چنین شخصی معاشرت نکن.
20מקלל אביו ואמו ידעך נרו באישון חשך׃
20
چراغ زندگی کسیکه والدین خود را لعنت کند، خاموش خواهد شد.
21נחלה מבחלת בראשנה ואחריתה לא תברך׃
21
مالی که به آسانی به دست آمده باشد، برکتی نخواهد داشت.
22אל תאמר אשלמה רע קוה ליהוה וישע לך׃
22
مگو که خودم انتقام خواهم گرفت، بلکه بر خداوند توکّل نما و او تو را یاری خواهد کرد.
23תועבת יהוה אבן ואבן ומאזני מרמה לא טוב׃
23
خداوند از اشخاصی که در معامله از ترازو و وزنههای تقلّبی استفاده میکنند، نفرت دارد.
24מיהוה מצעדי גבר ואדם מה יבין דרכו׃
24
خداوند راه زندگی ما را تعیین میکند، پس انسان چگونه میتواند بفهمد که راه زندگی او به کجا ختم میگردد؟
25מוקש אדם ילע קדש ואחר נדרים לבקר׃
25
هرگز نسنجیده نذر نکن، زیرا ممکن است گرفتار شوی.
26מזרה רשעים מלך חכם וישב עליהם אופן׃
26
پادشاه دانا مردم بدکار را تشخیص میدهد و آنها را شدیداً مجازات میکند.
27נר יהוה נשמת אדם חפש כל חדרי בטן׃
27
وجدان انسان، چراغ خداوند است که تمام رازهای پنهانی او را آشکار میسازد.
28חסד ואמת יצרו מלך וסעד בחסד כסאו׃
28
اگر پادشاه مهربان و درستکار باشد، سلطنتش پایدار میماند.
29תפארת בחורים כחם והדר זקנים שיבה׃
29
جلال و شکوه جوانان، قوّت آنهاست و عزّت پیران موی سفید آنها.
تازیانه و تنبیه سخت، دلها را از بدی پاک میکنند.
30חברות פצע תמריק ברע ומכות חדרי בטן׃
30
تازیانه و تنبیه سخت، دلها را از بدی پاک میکنند.