1כי תשב ללחום את מושל בין תבין את אשר לפניך׃
1
وقتی با حاکم غذا میخوری، بهخاطر داشته باش که با چه کسی نشستهای.
2ושמת שכין בלעך אם בעל נפש אתה׃
2
اگر شخص پُرخوری هستی، خودت را کنترل کن
3אל תתאו למטעמותיו והוא לחם כזבים׃
3
و حریص غذاهای لذیذ او نباش، زیرا ممکن است تو را فریب بدهد.
4אל תיגע להעשיר מבינתך חדל׃
4
عاقل باش و برای کسب ثروت، خود را خسته نکن،
5התעוף עיניך בו ואיננו כי עשה יעשה לו כנפים כנשר ועיף השמים׃
5
زیرا ثروت پایدار نیست و مانند عقاب میپرد و ناپدید میشود.
6אל תלחם את לחם רע עין ואל תתאו למטעמתיו׃
6
از سفرهٔ شخص خسیس غذا نخور و برای خوراکهای لذیذ او حریص نباش،
7כי כמו שער בנפשו כן הוא אכל ושתה יאמר לך ולבו בל עמך׃
7
زیرا او حساب هرچه را که بخوری در فکر خود نگاه میدارد. او تعارف میکند و میگوید: «بخور و بنوش»، امّا این را از صمیم دل نمیگوید.
8פתך אכלת תקיאנה ושחת דבריך הנעימים׃
8
لقمهای را که خوردهای استفراغ خواهی کرد و تشکّرات تو برباد خواهد رفت.
9באזני כסיל אל תדבר כי יבוז לשכל מליך׃
9
آدم احمق را نصیحت نکن، زیرا او سخنان حکیمانهٔ تو را بیاهمیّت میشمارد.
10אל תסג גבול עולם ובשדי יתומים אל תבא׃
10
حدود زمین خود را که از قدیم تعیین شده، تغییر نده و زمین یتیمان را بزور نگیر،
11כי גאלם חזק הוא יריב את ריבם אתך׃
11
زیرا پشتیبان ایشان قوی است و به داد آنها میرسد.
12הביאה למוסר לבך ואזנך לאמרי דעת׃
12
وقتی معلّم تو را تعلیم میدهد، از صمیم دل به سخنان آموزندهٔ او گوش بده.
13אל תמנע מנער מוסר כי תכנו בשבט לא ימות׃
13
از تأدیب کردن فرزند خویش کوتاهی نکن، زیرا تنبیه او را نمیکشد،
14אתה בשבט תכנו ונפשו משאול תציל׃
14
بلکه جان او را از هلاکت نجات میدهد.
15בני אם חכם לבך ישמח לבי גם אני׃
15
فرزندم، اگر حکمت بیاموزی، دل من شاد میشود،
16ותעלזנה כליותי בדבר שפתיך מישרים׃
16
و هنگامیکه سخن راست بگویی، تمام وجودم شادمان میگردد.
17אל יקנא לבך בחטאים כי אם ביראת יהוה כל היום׃
17
به شریران حسادت نورز، بلکه آرزوی تو اطاعت از خداوند باشد؛
18כי אם יש אחרית ותקותך לא תכרת׃
18
زیرا در این صورت آیندهٔ خوبی خواهی داشت و امید تو برباد نخواهد رفت.
19שמע אתה בני וחכם ואשר בדרך לבך׃
19
فرزندم، عاقل باش و به سخنانم گوش بده. در راه راست قدم بردار
20אל תהי בסבאי יין בזללי בשר למו׃
20
و با میگساران و شکمپرستان معاشرت نکن،
21כי סבא וזולל יורש וקרעים תלביש נומה׃
21
زیرا کسانیکه کارشان فقط خوردن و خوابیدن است، فقیر و محتاج میشوند.
22שמע לאביך זה ילדך ואל תבוז כי זקנה אמך׃
22
به نصیحت پدرت که تو را به وجود آورده است، گوش بده و مادرت را هنگامیکه پیر میشود، خوار نشمار.
23אמת קנה ואל תמכר חכמה ומוסר ובינה׃
23
در پی حقیقت باش و حکمت و ادب و دانش را کسب کن و به هیچ قیمتی آنها را از دست نده.
24גול יגול אבי צדיק יולד חכם וישמח בו׃
24
فرزندی درستکار و دانا باش تا باعث خوشی و خشنودی پدر و مادرت شوی.
25ישמח אביך ואמך ותגל יולדתך׃
25
فرزندم، سخنان مرا بشنو و زندگی مرا سرمشق خود قرار ده.
26תנה בני לבך לי ועיניך דרכי תרצנה׃
26
بدان که زن بدکاره دام خطرناکی است.
27כי שוחה עמקה זונה ובאר צרה נכריה׃
27
او مانند راهزن در کمین قربانیهای خود مینشیند و به تعداد مردم خیانتکار میافزاید.
28אף היא כחתף תארב ובוגדים באדם תוסף׃
28
مصیبت و بدبختی نصیب چه کسی میشود؟ چه کسی همیشه جنگ و دعوا برپا میکند؟ چه کسی بیجهت زخمی میشود و چشمانش تار میگردد؟
29למי אוי למי אבוי למי מדונים למי שיח למי פצעים חנם למי חכללות עינים׃
29
کسیکه دایم شراب میخورد و به دنبال میگساری میرود.
30למאחרים על היין לבאים לחקר ממסך׃
30
پس فریفتهٔ شراب سرخفام نشو که در جام به تو چشمک میزند و بعد آهسته از گلویت پایین میرود.
31אל תרא יין כי יתאדם כי יתן בכיס עינו יתהלך במישרים׃
31
در آخر، همچون مار، تو را خواهد گزید و مانند افعی تو را نیش خواهد زد.
32אחריתו כנחש ישך וכצפעני יפרש׃
32
چشمانت چیزهای عجیب و غریب میبینند و گرفتار وهم و خیال میگردی.
33עיניך יראו זרות ולבך ידבר תהפכות׃
33
مانند کسی میشوی که در دریا خوابیده و با امواج آن دست و پنجه نرم میکند.
میگویی: «مرا زدند، امّا دردی را احساس نمیکنم. چه وقت به هوش میآیم تا یک پیالهٔ دیگر بنوشم؟»
34והיית כשכב בלב ים וכשכב בראש חבל׃
34
میگویی: «مرا زدند، امّا دردی را احساس نمیکنم. چه وقت به هوش میآیم تا یک پیالهٔ دیگر بنوشم؟»
35הכוני בל חליתי הלמוני בל ידעתי מתי אקיץ אוסיף אבקשנו עוד׃