1אל תקנא באנשי רעה ואל תתאו להיות אתם׃
1
بر اشخاص شریر حسادت نورز و آرزوی دوستی با آنها را نداشته باش،
2כי שד יהגה לבם ועמל שפתיהם תדברנה׃
2
زیرا تمام فکر آنها این است که به مردم ظلم کنند، و هرگاه که دهان باز میکنند، دربارهٔ شرارت گفتوگو میکنند.
3בחכמה יבנה בית ובתבונה יתכונן׃
3
خانه بر اساس حکمت و عقل آباد میگردد و
4ובדעת חדרים ימלאו כל הון יקר ונעים׃
4
با دانایی اتاقهای آن از اسباب نفیس و گرانقیمت پُر میشوند.
5גבר חכם בעוז ואיש דעת מאמץ כח׃
5
شخص دانا و فهمیده، از قدرت زیاد برخوردار است و همیشه به قدرت خود میافزاید.
6כי בתחבלות תעשה לך מלחמה ותשועה ברב יועץ׃
6
پیروزی در جنگ بستگی به تدبیر خوب و مشورت زیاد دارد.
7ראמות לאויל חכמות בשער לא יפתח פיהו׃
7
شخص احمق نمیتواند به حکمت دست یابد. وقتی موضوع مهمی مورد بحث قرار میگیرد، او حرفی برای گفتن ندارد.
8מחשב להרע לו בעל מזמות יקראו׃
8
کسیکه دایم نقشههای پلید در سر میپروراند، دردسرآفرین خوانده خواهد شد.
9זמת אולת חטאת ותועבת לאדם לץ׃
9
نقشههای آدم احمق، گناهآلودند و کسیکه دیگران را مسخره میکند، مورد نفرت همهٔ مردم میباشد.
10התרפית ביום צרה צר כחכה׃
10
اگر نتوانی سختیهای زندگی را تحمّل کنی، شخص ضعیفی هستی.
11הצל לקחים למות ומטים להרג אם תחשוך׃
11
از نجات دادن کسیکه به ناحق محکوم شده است، کوتاهی نکن.
12כי תאמר הן לא ידענו זה הלא תכן לבות הוא יבין ונצר נפשך הוא ידע והשיב לאדם כפעלו׃
12
نگو که از ماجرا بیخبر بودهای، زیرا خدایی که جان تو را در دست دارد و از دل تو آگاه است، میداند که تو از همهچیز باخبر بودهای. او هرکسی را مطابق کارهایش جزا میدهد.
13אכל בני דבש כי טוב ונפת מתוק על חכך׃
13
فرزندم، همانطور که خوردن عسل دهان تو را شیرین میکند، کسب حکمت نیز برای جان تو شیرین خواهد بود. کسیکه حکمت میآموزد، آیندهٔ خوبی در انتظارش میباشد و امیدهایش برباد نمیرود.
14כן דעה חכמה לנפשך אם מצאת ויש אחרית ותקותך לא תכרת׃
14
مانند بدکاران نباش که منتظر هستند تا خانهٔ مردم درستکار را غارت و ویران کنند،
15אל תארב רשע לנוה צדיק אל תשדד רבצו׃
15
زیرا شخص درستکار حتّی اگر هفت بار هم بیفتد، باز برمیخیزد، ولی اشخاص بدکار، گرفتار بلا شده سرنگون میگردند.
16כי שבע יפול צדיק וקם ורשעים יכשלו ברעה׃
16
وقتی دشمنانت دچار مصیبت میشوند، خوشحال نشو و هنگامیکه میافتند خوشی نکن،
17בנפל אויביך אל תשמח ובכשלו אל יגל לבך׃
17
زیرا خداوند، این کار تو را میبیند و نمیپسندد و آنگاه از مجازات آنها دست برمیدارد.
18פן יראה יהוה ורע בעיניו והשיב מעליו אפו׃
18
بهخاطر مردم بدکار، تشویش نداشته باش و به آنها حسادت نورز،
19אל תתחר במרעים אל תקנא ברשעים׃
19
زیرا شخص بدکار، آیندهای ندارد و چراغش خاموش میشود.
20כי לא תהיה אחרית לרע נר רשעים ידעך׃
20
فرزندم از خداوند و پادشاه بترس و با کسانیکه علیه آنها شورش میکنند، همدست نشو.
21ירא את יהוה בני ומלך עם שונים אל תתערב׃
21
زیرا نابودی آنها ناگهانی است و کسی نمیداند که خداوند و پادشاه چه بلایی بر سر آنها میآورند.
22כי פתאם יקום אידם ופיד שניהם מי יודע׃
22
مردان حکیم این سخنان را نیز گفتهاند:
قاضی نباید در داوری از کسی طرفداری کند.
23גם אלה לחכמים הכר פנים במשפט בל טוב׃
23
هرکسی که به مجرم بگوید: «تو بیگناه هستی»، مورد لعنت و نفرت مردم قرار میگیرد.
24אמר לרשע צדיק אתה יקבהו עמים יזעמוהו לאמים׃
24
امّا شخصی که گناهکار را محکوم کند، کامیابی و خوشی نصیبش میشود.
25ולמוכיחים ינעם ועליהם תבוא ברכת טוב׃
25
پاسخ صادقانه نشانهٔ دوستی حقیقی میباشد.
26שפתים ישק משיב דברים נכחים׃
26
اول کسب و کار خود سر و سامان بده، آنگاه خانه و خانواده تشکیل بده.
27הכן בחוץ מלאכתך ועתדה בשדה לך אחר ובנית ביתך׃
27
برضد همسایهات شهادت دروغ مده و سخنان غلط دربارهاش بر زبان نیاور.
28אל תהי עד חנם ברעך והפתית בשפתיך׃
28
نگو: «همان بلایی را که بر سر من آورده، بر سر خودش میآورم.»
29אל תאמר כאשר עשה לי כן אעשה לו אשיב לאיש כפעלו׃
29
از کنار مزرعهٔ آدم تنبل و تاکستان شخص نادان گذشتم.
30על שדה איש עצל עברתי ועל כרם אדם חסר לב׃
30
در همهجا خار روییده بود. علفهای هرزه زمین را پوشانده و دیوار مزرعه فروریخته بود.
31והנה עלה כלו קמשנים כסו פניו חרלים וגדר אבניו נהרסה׃
31
با دیدن این منظره به فکر فرورفتم و این درس را آموختم:
32ואחזה אנכי אשית לבי ראיתי לקחתי מוסר׃
32
کسیکه دست بر روی دست میگذارد و پیوسته میخوابد،
عاقبت تنگدستی همچون راهزن مسلّحی به سراغش میآید.
33מעט שנות מעט תנומות מעט חבק ידים לשכב׃
33
عاقبت تنگدستی همچون راهزن مسلّحی به سراغش میآید.
34ובא מתהלך רישך ומחסריך כאיש מגן׃