1בני אם ערבת לרעך תקעת לזר כפיך׃
1
ای فرزندم، آیا ضامن همسایهات شدهای و بهخاطر شخص غریبهای قول دادهای؟
2נוקשת באמרי פיך נלכדת באמרי פיך׃
2
آیا با دست خود، خودت را به دام انداختهای و بهخاطر قولی که دادهای گرفتار شدهای؟
3עשה זאת אפוא בני והנצל כי באת בכף רעך לך התרפס ורהב רעיך׃
3
ای فرزندم، در این صورت اسیر شدهای. پس هرچه میگویم انجام بده تا خود را آزاد کنی. فوراً نزد او برو خواهش کن و ضمانت خود را پس بگیر.
4אל תתן שנה לעיניך ותנומה לעפעפיך׃
4
تا این کار را نکردهای نخواب و حتّی لحظهای آرام ننشین.
5הנצל כצבי מיד וכצפור מיד יקוש׃
5
خودت را مثل آهو از کمند و مثل گنجشک از دام صیاد آزاد کن.
6לך אל נמלה עצל ראה דרכיה וחכם׃
6
مردم تنبل باید از زندگی مورچهها عبرت بگیرند.
7אשר אין לה קצין שטר ומשל׃
7
آنها نه رهبر دارند و نه فرمانده،
8תכין בקיץ לחמה אגרה בקציר מאכלה׃
8
امّا آذوقهٔ زمستان خود را هنگام تابستان ذخیره میکنند.
9עד מתי עצל תשכב מתי תקום משנתך׃
9
شخص تنبل تا چه هنگام میخوابد و چه وقت بیدار خواهد شد؟
10מעט שנות מעט תנומות מעט חבק ידים לשכב׃
10
او میگوید: «اندکی بیشتر میخوابم و کمی استراحت میکنم!»
11ובא כמהלך ראשך ומחסרך כאיש מגן׃
11
امّا وقتیکه خواب است، فقر و هلاکت مانند راهزن بر او حمله میکنند.
12אדם בליעל איש און הולך עקשות פה׃
12
مردمان پست و بیارزش همیشه و همهجا دروغ میگویند.
13קרץ בעינו מלל ברגלו מרה באצבעתיו׃
13
چشمک میزنند و حرکاتی میکنند که تو را فریب بدهند.
14תהפכות בלבו חרש רע בכל עת מדנים ישלח׃
14
همیشه فکرشان پر از نقشههای پلید و زشت است تا دردسر ایجاد کنند.
15על כן פתאם יבוא אידו פתע ישבר ואין מרפא׃
15
به همین دلیل، بلا و مصیبت ناگهانی بر آنها حمله میکند و آنها را طوری شکست میدهد که دیگر چارهای نداشته باشند.
16שש הנה שנא יהוה ושבע תועבות נפשו׃
16
شش، بلکه هفت چیز است که خداوند از آنها نفرت دارد و نمیتواند تحمّل کند:
نگاه متکبّرانه،
زبان دروغگو،
دستی که خون بیگناهی را بریزد،
فکری که نقشههای پلید بکشد،
پایی که برای انجام کارهای زشت عجله کند،
شاهدی که شهادت دروغ بدهد
و کسیکه رابطهٔ دوستان و خویشاوندان را به هم بزند.
17עינים רמות לשון שקר וידים שפכות דם נקי׃
17
ای فرزند من هرچه پدرت میگوید انجام بده و آنچه مادرت میگوید فراموش مکن.
18לב חרש מחשבות און רגלים ממהרות לרוץ לרעה׃
18
سخنان آنها را پیوسته بهخاطر داشته باش و آنها را در قلبت حفظ کن.
19יפיח כזבים עד שקר ומשלח מדנים בין אחים׃
19
تعالیم آنها هنگام سفر راهنما، شبها محافظ و روزها مشاور تو خواهند بود.
20נצר בני מצות אביך ואל תטש תורת אמך׃
20
اوامر آنها مانند چراغی روشن است و سرزنشهای ایشان طریق زندگی را به تو میآموزد.
21קשרם על לבך תמיד ענדם על גרגרתך׃
21
آنها تو را از زن شوهردار و از سخنان فریبندهٔ او دور میکنند.
22בהתהלכך תנחה אתך בשכבך תשמר עליך והקיצות היא תשיחך׃
22
زیبایی آنان تو را تحریک ننماید و چشمان افسونگرشان تو را وسوسه نکند.
23כי נר מצוה ותורה אור ודרך חיים תוכחות מוסר׃
23
زنا کردن با زن فاحشه، به قیمت یک قرص نان تمام میشود، امّا زنا کردن با زن شوهردار به قیمت هستی و زندگی انسان تمام میشود.
24לשמרך מאשת רע מחלקת לשון נכריה׃
24
آیا میتوانی آتش را در آغوش بگیری و نسوزی؟
25אל תחמד יפיה בלבבך ואל תקחך בעפעפיה׃
25
آیا کسی میتواند روی آتش راه برود و پایش نسوزد؟
26כי בעד אשה זונה עד ככר לחם ואשת איש נפש יקרה תצוד׃
26
همینطور کسیکه با زن شوهردار همخواب شود، از مجازات در امان نخواهد بود.
27היחתה איש אש בחיקו ובגדיו לא תשרפנה׃
27
مردم دزدی را که بهخاطر گرسنگی دزدی کرده است، سرزنش نمیکنند؛
28אם יהלך איש על הגחלים ורגליו לא תכוינה׃
28
امّا اگر دستگیر شود، باید هفت برابر آن چه دزدیده جریمه بدهد. باید هرچه دارد بدهد.
29כן הבא אל אשת רעהו לא ינקה כל הנגע בה׃
29
امّا مردی که با زن شوهردار زنا میکند، کاملاً بیشعور است. زیرا او جان خود را از بین میبرد.
30לא יבוזו לגנב כי יגנוב למלא נפשו כי ירעב׃
30
رسوایی و کتک نصیب او خواهد شد و ننگ او از بین نخواهد رفت.
31ונמצא ישלם שבעתים את כל הון ביתו יתן׃
31
زیرا حسادت خشم شوهر را برمیانگیزد و در موقع انتقام هیچ رحم و شفقتی نخواهد کرد.
هیچ چیز او را راضی نمیکند و به هیچ قیمتی نمیتوان رضایت او را به دست آورد.
32נאף אשה חסר לב משחית נפשו הוא יעשנה׃
32
هیچ چیز او را راضی نمیکند و به هیچ قیمتی نمیتوان رضایت او را به دست آورد.
33נגע וקלון ימצא וחרפתו לא תמחה׃
34כי קנאה חמת גבר ולא יחמול ביום נקם׃
35לא ישא פני כל כפר ולא יאבה כי תרבה שחד׃