1Salamonnak, Dávid fiának, Izráel királyának példabeszédei,
1Ang mga kawikaan ni Salomon na anak ni David na hari sa Israel:
2Bölcseség és erkölcsnek tanulására, értelmes beszédek megértésére;
2Upang umalam ng karunungan at turo; upang bulayin ang mga salita ng pagkaunawa;
3Okos fenyítéknek, igazságnak és ítéletnek és becsületességnek megnyerésére;
3Upang tumanggap ng turo sa pantas na paguugali, sa katuwiran, at kahatulan, at karampatan;
4Együgyûeknek eszesség, gyermeknek tudomány és meggondolás adására.
4Upang magbigay ng katalinuhan sa musmos. Kaalaman at pagbubulay sa kabataan:
5Hallja a bölcs és öregbítse az õ tanulságát, és az értelmes szerezzen érett tanácsokat.
5Upang marinig ng pantas, at lumago sa ikatututo: at upang tamuhin ng taong may unawa ang magagaling na payo:
6Példabeszédnek és példázatnak, bölcsek beszédeinek és találós meséinek megértésére.
6Upang umunawa ng kawikaan at ng kahulugan; ng mga salita ng pantas, at ng kanilang malalabong sabi.
7Az Úrnak félelme feje a bölcseségnek; a bölcseséget és erkölcsi tanítást a bolondok megútálják.
7Ang takot sa Panginoon ay pasimula ng kaalaman: nguni't ang mangmang ay humahamak sa karunungan at turo.
8Hallgasd, fiam, a te atyádnak erkölcsi tanítását, és a te anyádnak oktatását el ne hagyd.
8Anak ko, dinggin mo ang turo ng iyong ama, at huwag mong pabayaan ang kautusan ng iyong ina:
9Mert kedves ékesség lesz a te fejednek, és aranyláncz a te nyakadra.
9Sapagka't sila'y magiging tali ng biyaya sa iyong ulo, at mga kuwintas sa ligid ng iyong leeg.
10Fiam, ha a bûnösök el akarnak csábítani téged: ne fogadd beszédöket.
10Anak ko, kung ikaw ay hikayatin ng mga makasalanan, huwag mong tulutan.
11Ha azt mondják: jere mi velünk, leselkedjünk vér után, rejtezzünk el az ártatlan ellen ok nélkül;
11Kung kanilang sabihin, sumama ka sa amin, tayo'y magsibakay sa pagbububo ng dugo, tayo'y mangagkubli ng silo na walang anomang kadahilanan sa walang sala;
12Nyeljük el azokat, mint a sír elevenen, és egészen, mint a kik mélységbe szállottak;
12Sila'y lamunin nating buhay na gaya ng Sheol. At buo, na gaya ng nagsibaba sa lungaw;
13Minden drága marhát nyerünk, megtöltjük a mi házainkat zsákmánnyal;
13Tayo'y makakasumpong ng lahat na mahalagang pag-aari, ating pupunuin ang ating mga bahay ng samsam;
14Sorsodat vesd közénk; egy erszényünk legyen mindnyájunknak:
14Ikaw ay makikipagsapalaran sa gitna namin; magkakaroon tayong lahat ng isang supot:
15Fiam, ne járj egy úton ezekkel, tartóztasd meg lábaidat ösvényüktõl;
15Anak ko, huwag kang lumakad sa daan na kasama nila; pigilin mo ang iyong paa sa kanilang landas:
16Mert lábaik a gonoszra futnak, és sietnek a vérnek ontására.
16Sapagka't ang kanilang mga paa ay nagsisitakbo sa kasamaan, at sila'y nangagmamadali sa pagbububo ng dugo.
17Mert hiába vetik ki a hálót minden szárnyas állat szemei elõtt:
17Sapagka't walang kabuluhang naladlad ang silo, sa paningin ng alin mang ibon:
18Ezek mégis vérök árán is ólálkodnak, lelkök árán is leselkednek;
18At binabakayan ng mga ito ang kanilang sariling dugo, kanilang ipinagkukubli ng silo ang kanilang sariling mga buhay.
19Ilyen az útja minden kapzsi embernek: gazdájának életét veszi el.
19Ganyan ang mga lakad ng bawa't sakim sa pakinabang; na nagaalis ng buhay ng mga may-ari niyaon.
20A bölcseség künn szerül-szerte kiált; az utczákon zengedezteti az õ szavát.
20Karunungan ay humihiyaw na malakas sa lansangan; kaniyang inilalakas ang kaniyang tinig sa mga luwal na dako;
21Lármás utczafõkön kiált a kapuk bemenetelin, a városban szólja az õ beszédit.
21Siya'y humihiyaw sa mga pangulong dako na pinaglilipunan; sa pasukan ng mga pintuang-bayan, sa bayan, kaniyang binibigkas ang kaniyang mga salita:
22Míglen szeretitek, oh ti együgyûek az együgyûséget, és gyönyörködnek a csúfolók csúfolásban, és gyûlölik a balgatagok a tudományt?!
22Hanggang kailan kayong mga musmos, magsisiibig sa inyong kamusmusan? At ang mga nanunuya ay maliligaya sa panunuya, at ang mga mangmang ay mangagtatanim sa kaalaman?
23Térjetek az én dorgálásomhoz; ímé közlöm veletek az én lelkemet, tudtotokra adom az én beszédimet néktek.
23Magsibalik kayo sa aking saway: narito, aking ibubuhos ang aking espiritu sa inyo.
24Mivelhogy hívtalak [titeket,] és vonakodtatok, kiterjesztém az én kezemet, és senki eszébe nem vette;
24Sapagka't ako'y tumawag, at kayo'y tumanggi: aking iniunat ang aking kamay, at walang makinig;
25És elhagytátok minden én tanácsomat, és az én feddésemmel nem gondoltatok:
25Kundi inyong iniuwi sa wala ang buo kong payo, at hindi ninyo inibig ang aking saway:
26Én is a ti nyomorúságtokon nevetek, megcsúfollak, mikor eljõ az, a mitõl féltek.
26Ako naman ay tatawa sa kaarawan ng inyong kasakunaan: ako'y manunuya pagka ang inyong takot ay dumarating;
27Mikor eljõ, mint a vihar, az, a mitõl féltek, és a ti nyomorúságtok, mint a forgószél elközelget: mikor eljõ ti reátok a nyomorgatás és a szorongatás.
27Pagka ang iyong takot ay dumarating na parang bagyo. At ang inyong kasakunaan ay dumarating na parang ipoipo; pagka ang hirap at hapis ay dumating sa inyo.
28Akkor segítségül hívnak engem, de nem hallgatom meg: keresnek engem, de meg nem találnak.
28Kung magkagayo'y tatawag sila sa akin, nguni't hindi ako sasagot; hahanapin nila akong masikap, nguni't hindi nila ako masusumpungan:
29Azért hogy gyûlölték a bölcseséget, és az Úrnak félelmét nem választották.
29Sapagka't kanilang ipinagtanim ang kaalaman, at hindi pinili ang takot sa Panginoon.
30Nem engedtek az én tanácsomnak; megvetették minden én feddésemet.
30Ayaw sila ng aking payo; kanilang hinamak ang buo kong pagsaway:
31Esznek azért az õ útjoknak gyümölcsébõl, és az õ tanácsokból megelégednek.
31Kaya't sila'y magsisikain ng bunga ng kanilang sariling lakad, at mabubusog ng kanilang sariling mga kagagawan.
32Mert az együgyûeknek pártossága megöli õket, és a balgatagoknak szerencséje elveszti õket.
32Sapagka't papatayin sila ng pagtalikod ng musmos, at ang pagkawalang balisa ng mga mangmang ay ang sisira sa kanila.
33A ki pedig hallgat engem, lakozik bátorságosan, és csendes lesz a gonosznak félelmétõl.
33Nguni't ang nakikinig sa akin ay tatahang tiwasay. At tatahimik na walang takot sa kasamaan.