1Orðskviðir Salómons Davíðssonar, Ísraels konungs,
1Detta är Salomos ordspråk, Davids sons, Israels konungs.
2til þess að menn kynnist visku og aga, læri að skilja skynsamleg orð,
2Av dem kan man lära vishet och tukt,
3til þess að menn fái viturlegan aga, réttlæti, réttvísi og ráðvendni,
3så ock att förstå förståndigt tal. Av dem kan man undfå tuktan till insikt och lära rättfärdighet, rätt och redlighet.
4til þess að þeir veiti hinum óreyndu hyggindi, unglingum þekking og aðgætni, _
4De kunna giva åt de fåkunniga klokhet, åt den unge kunskap och eftertänksamhet.
5hinn vitri hlýðir á og eykur lærdóm sinn, og hinn hyggni nemur hollar lífsreglur _
5Genom att höra på dem förökar den vise sin lärdom och förvärvar den förståndige rådklokhet.
6til þess að menn skilji orðskviði og líkingamál, orð spekinganna og gátur þeirra.
6Av dem lär man förstå ordspråk och djupsinnigt tal, de vises ord och deras gåtor.
7Ótti Drottins er upphaf þekkingar, visku og aga fyrirlíta afglapar einir.
7HERRENS fruktan är begynnelsen till kunskap; vishet och tuktan föraktas av oförnuftiga.
8Hlýð þú, son minn, á áminning föður þíns og hafna eigi viðvörun móður þinnar,
8Hör, min son, din faders tuktan, och förkasta icke din moders undervisning.
9því að þær eru yndislegur sveigur á höfði þér og men um háls þinn.
9Ty sådant är en skön krans för ditt huvud och en kedja till prydnad för din hals.
10Son minn, þegar skálkar ginna þig, þá gegn þeim eigi.
10Min son, om syndare locka dig, så följ icke.
11Þegar þeir segja: ,,Kom með oss! Leggjumst í launsátur til manndrápa, sitjum án saka um saklausan mann,
11Om de säga: »Kom med oss; vi vilja lägga oss på lur efter blod, sätta försåt för de oskyldiga, utan sak;
12gleypum þá lifandi eins og Hel _ með húð og hári, eins og þá sem farnir eru til dánarheima.
12såsom dödsriket vilja vi uppsluka dem levande, friska och sunda, såsom fore de ned i graven;
13Alls konar dýra muni munum vér eignast, fylla hús vor rændum fjármunum.
13allt vad dyrbart är skola vi vinna, vi skola fylla våra hus med byte;
14Þú skalt taka jafnan hlut með oss, einn sjóð skulum vér allir hafa`` _
14dela du med oss vår lott, alla skola vi hava samma pung» --
15son minn, þá haf ekki samleið við þá, halt fæti þínum frá stigum þeirra.
15då, min son, må du ej vandra samma väg som de. Nej, håll din fot ifrån deras stig,
16Því að fætur þeirra eru skjótir til ills og fljótir til að úthella blóði.
16ty deras fötter hasta till vad ont är, och äro snara, när det gäller att utgjuta blod.
17Því að til einskis þenja menn út netið í augsýn allra fleygra fugla,
17Ty väl är det fåfängt, då man vill fånga fåglar, att breda ut nätet i hela flockens åsyn.
18og slíkir menn sitja um sitt eigið líf, liggja í launsátri fyrir sjálfum sér.
18Men dessa ligga på lur efter sitt eget blod, de sätta försåt för sina egna liv.
19Þannig fer öllum þeim, sem fíknir eru í rangfenginn gróða: fíknin verður þeim að fjörlesti.
19Så går det envar som söker orätt vinning: sin egen herre berövar den livet.
20Spekin kallar hátt á strætunum, lætur rödd sína gjalla á torgunum.
20Visheten höjer sitt rop på gatan, på torgen låter hon höra sin röst.
21Hún hrópar á glaummiklum gatnamótum, við borgarhliðin heldur hún tölur sínar:
21I bullrande gathörn predikar hon; där portarna i staden öppna sig, där talar hon sina ord:
22Hversu lengi ætlið þér, fávísir, að elska fávísi og hinir háðgjörnu að hafa yndi af háði og heimskingjarnir að hata þekkingu?
22Huru länge, I fåkunnige, skolen I älska fåkunnighet? Huru länge skola bespottarna hava sin lust i bespottelse och dårarna hata kunskap?
23Snúist til umvöndunar minnar, sjá, ég læt anda minn streyma yfir yður, kunngjöri yður orð mín.
23Vänden om och akten på min tillrättavisning; se, då skall jag låta min ande flöda för eder jag skall låta eder förnimma mina ord.
24En af því að þér færðust undan, þá er ég kallaði, og enginn gaf því gaum, þótt ég rétti út höndina,
24Eftersom I icke villen höra, när jag ropade, eftersom ingen aktade på, när jag räckte ut min hand,
25heldur létuð öll mín ráð sem vind um eyrun þjóta og skeyttuð eigi umvöndun minni,
25eftersom I läten allt mitt råd fara och icke villen veta av min tillrättavisning
26þá mun ég hlæja í ógæfu yðar, draga dár að, þegar skelfingin dynur yfir yður,
26därför skall ock jag le vid eder ofärd och bespotta, när det kommer, som I frukten,
27þegar skelfingin dynur yfir yður eins og þrumuveður og ógæfa yðar nálgast eins og fellibylur, þegar neyð og angist dynja yfir yður.
27ja, när det I frukten kommer såsom ett oväder, när ofärden nalkas eder såsom en storm och över eder kommer nöd och ångest.
28Þá munu þeir kalla á mig, en ég mun ekki svara, þeir munu leita mín, en ekki finna mig.
28Då skall man ropa till mig, men jag skall icke svara, man skall söka mig, men icke finna mig.
29Vegna þess að þeir hötuðu þekking og aðhylltust ekki ótta Drottins,
29Därför att de hatade kunskap och icke funno behag i HERRENS fruktan,
30skeyttu ekki ráðum mínum og smáðu alla umvöndun mína,
30ej heller ville följa mitt råd, utan föraktade all min tillrättavisning,
31þá skulu þeir fá að neyta ávaxtar breytni sinnar og mettast af sínum eigin vélræðum.
31därför skola de få äta sina gärningars frukt och varda mättade av sina egna anslag.
32Því að fráhvarf fávísra drepur þá, og uggleysi heimskingjanna tortímir þeim.En sá sem á mig hlýðir, mun búa óhultur, mun vera öruggur og engri óhamingju kvíða.
32Ty av sin avfällighet skola de fåkunniga dräpas. och genom sin säkerhet skola dårarna förgås.
33En sá sem á mig hlýðir, mun búa óhultur, mun vera öruggur og engri óhamingju kvíða.
33Men den som hör mig, han skall bo i trygghet och vara säker mot olyckans skräck.