1Gott mannorð er dýrmætara en mikill auður, vinsæld er betri en silfur og gull.
1Ett gott namn är mer värt än stor rikedom, ett gott anseende är bättre än silver och guld.
2Ríkur og fátækur hittast, Drottinn skóp þá alla saman.
2Rik och fattig få leva jämte varandra; HERREN har gjort dem båda.
3Vitur maður sér ógæfuna og felur sig, en einfeldningarnir halda áfram og fá að kenna á því.
3Den kloke ser faran och söker skydd; men de fåkunniga löpa åstad och få plikta därför.
4Laun auðmýktar, ótta Drottins, eru auður, heiður og líf.
4Ödmjukhet har sin lön i HERRENS fruktan, i rikedom, ära och liv.
5Þyrnar, snörur, eru á vegi hins undirförula, sá sem varðveitir líf sitt, kemur ekki nærri þeim.
5Törnen och snaror ligga på den vrånges väg; den som vill bevara sitt liv håller sig fjärran ifrån dem.
6Fræð þú sveininn um veginn, sem hann á að halda, og á gamals aldri mun hann ekki af honum víkja.
6Vänj den unge vid den väg han bör vandra, så viker han ej därifrån, när han bliver gammal.
7Ríkur maður drottnar yfir fátækum, og lánþeginn verður þræll lánsalans.
7Den rike råder över de fattiga, och låntagaren bliver långivarens träl.
8Sá sem ranglæti sáir, uppsker óhamingju, og sproti heiftar hans verður að engu.
8Den som sår vad orätt är, han får skörda fördärv, och hans övermods ris får en ände.
9Sá sem er góðgjarn, verður blessaður, því að hann gefur hinum fátæka af brauði sínu.
9Den som unnar andra gott, han varder välsignad, ty han giver av sitt bröd åt den arme.
10Rek þú spottarann burt, þá fer deilan burt, og þá linnir þrætu og smán.
10Driv ut bespottaren, så upphör trätan, och tvist och smädelse få en ände.
11Drottinn elskar hjartahreinan, konungurinn er vinur þess, sem hefir yndisþokka á vörum sér.
11Den som älskar hjärtats renhet, den vilkens läppar tala ljuvligt, hans vän är konungen.
12Augu Drottins varðveita þekkinguna, en orðum svikarans kollvarpar hann.
12HERRENS ögon bevara den förståndige; därför omstörtar han den trolöses planer.
13Letinginn segir: ,,Ljón er úti fyrir, ég kynni að verða drepinn úti á götunni.``
13Den late säger: »Ett lejon är på gatan; därute på torget kunde jag bliva dräpt.»
14Djúp gröf er munnur léttúðarkvenna, sá sem verður fyrir reiði Drottins, fellur í hana.
14En trolös kvinnas mun är en djup grop; den som har träffats av HERRENS vrede, han faller däri.
15Ef fíflska situr föst í hjarta sveinsins, þá mun vöndur agans koma henni burt þaðan.
15Oförnuft låder vid barnets hjärta, men tuktans ris driver det bort.
16Að kúga fátækan eykur efni hans, að gefa ríkum manni verður til þess eins að gjöra hann snauðan.
16Den som förtrycker den arme bereder honom vinning men den som giver åt den rike vållar honom allenast förlust. ----
17Hneig eyra þitt og heyr orð hinna vitru, og snú athygli þinni að kenning minni,
17Böj ditt öra härtill, och hör de vises ord, och lägg mina lärdomar på hjärtat.
18því að það er fagurt, ef þú geymir þau í brjósti þér, ef þau eru öll til taks á vörum þínum.
18Ty det bliver dig ljuvligt, om du bevarar dem i ditt innersta; må de alla ligga redo på dina läppar.
19Til þess að traust þitt sé á Drottni, fræði ég þig í dag, já þig.
19För att du skall sätta din förtröstan till HERREN, undervisar jag i dag just dig.
20Vissulega skrifa ég kjarnyrði handa þér, með heilræðum og fræðslu,
20Ja, redan förut har jag ju skrivit regler för dig och meddelat dig råd och insikt,
21til þess að ég kunngjöri þér sannleika, áreiðanleg orð, svo að þú flytjir þeim áreiðanleg orð, er senda þig.
21för att lära dig tillförlitliga sanningsord, så att du rätt kan svara den som har sänt dig åstad.
22Ræn eigi hinn lítilmótlega, af því að hann er lítilmótlegur, og knosa eigi hinn volaða í borgarhliðinu,
22Plundra icke den arme, därför att han är arm, och förtrampa icke den fattige porten.
23því að Drottinn mun flytja mál þeirra og ræna þá lífinu, er þá ræna.
23Ty HERREN skall utföra deras sak, och dem som röva från dem skall han beröva livet.
24Legg eigi lag þitt við reiðigjarnan mann og haf eigi umgengni við fauta,
24Giv dig icke i sällskap med den som lätt vredgas eller i lag med en snarsticken man,
25til þess að þú venjist eigi á háttsemi hans og sækir snöru fyrir líf þitt.
25på det att du icke må lära dig hans vägar och bereda en snara för ditt liv.
26Ver þú ekki meðal þeirra, er ganga til handsala, meðal þeirra, er ganga í ábyrgð fyrir skuldum,
26Var icke en av dem som giva handslag, en av dem som gå i borgen för lån.
27því þegar þú ekkert hefir að borga með, viltu þá láta taka sængina undan þér?
27Icke vill du att man skall taga ifrån dig sängen där du ligger, om du icke har något att betala med?
28Fær þú eigi úr stað hin fornu landamerki, þau er feður þínir hafa sett.Sjáir þú mann vel færan í verki sínu, hann getur boðið konungum þjónustu sína, eigi mun hann bjóða sig ótignum mönnum.
28Flytta icke ett gammalt råmärke, ett sådant som dina fäder hava satt upp.
29Sjáir þú mann vel færan í verki sínu, hann getur boðið konungum þjónustu sína, eigi mun hann bjóða sig ótignum mönnum.
29Ser du en man som är väl förfaren i sin syssla, hans plats är att tjäna konungar; icke må han tjäna ringa män.