1Eins og snjór um sumar og eins og regn um uppskeru, eins illa á sæmd við heimskan mann.
1Såsom snö icke hör till sommaren och regn icke till skördetiden, så höves det ej heller att dåren får ära.
2Eins og spörfugl flögrar, eins og svala flýgur, eins er um óverðskuldaða formæling _ hún verður eigi að áhrínsorðum.
2Såsom sparven far sin kos, och såsom svalan flyger bort, så far en oförtjänt förbannelse förbi.
3Svipan hæfir hestinum og taumurinn asnanum _ en vöndurinn baki heimskingjanna.
3Piskan för hästen, betslet för åsnan och riset för dårarnas rygg!
4Svara þú ekki heimskingjanum eftir fíflsku hans, svo að þú verðir ekki honum jafn.
4Svara icke dåren efter hans oförnuft, så att du icke själv bliver honom lik.
5Svara þú heimskingjanum eftir fíflsku hans, svo að hann haldi ekki, að hann sé vitur.
5Svara dåren efter hans oförnuft, för att han icke må tycka sig vara vis.
6Sá höggur af sér fæturna og fær að súpa á ranglæti, sem sendir orð með heimskingja.
6Den som sänder bud med en dåre, han hugger själv av sig fötterna, och får olycka till dryck.
7Eins og lærleggir hins lama hanga máttlausir, svo er spakmæli í munni heimskingjanna.
7Lika den lames ben, som hänga kraftlösa ned, äro ordspråk i dårars mun.
8Sá sem sýnir heimskum manni sæmd, honum fer eins og þeim, er bindur stein í slöngvu.
8Såsom att binda slungstenen fast vid slungan, så är det att giva ära åt en dåre.
9Eins og þyrnir, sem stingst upp í höndina á drukknum manni, svo er spakmæli í munni heimskingjanna.
9Såsom när en törntagg kommer i en drucken mans hand, så är det med ordspråk i dårars mun.
10Eins og skytta, sem hæfir allt, svo er sá sem leigir heimskingja, og sá er leigir vegfarendur.
10En mästare gör själv allt, men dåren lejer, och lejer vem som kommer.
11Eins og hundur, sem snýr aftur til spýju sinnar, svo er heimskingi, sem endurtekur fíflsku sína.
11Lik en hund som vänder åter till i sina spyor dåre som på nytt begynner sitt oförnuft.
12Sjáir þú mann, sem þykist vitur, þá er meiri von um heimskingja en hann.
12Ser du en man som tycker sig själv vara vis, det är mer hopp om en dåre än om honom.
13Letinginn segir: ,,Óargadýr er á veginum, ljón á götunum.``
13Den late säger: »Ett vilddjur är på vägen, ja, ett lejon är på gatorna.
14Hurðin snýst á hjörunum og letinginn í hvílu sinni.
14Dörren vänder sig på sitt gångjärn, och den late vänder sig i sin säng.
15Latur maður dýfir hendinni ofan í skálina, en honum verður þungt um að bera hana aftur upp að munninum.
15Den late sticker sin hand i fatet, men finner det mödosamt att föra den åter till munnen.
16Latur maður þykist vitrari en sjö, sem svara hyggilega.
16Den late tycker sig vara vis, mer än sju som giva förståndiga svar.
17Sá, sem kemst í æsing út af deilu, sem honum kemur ekki við, hann er eins og sá, sem tekur um eyrun á hundi, er hleypur fram hjá.
17Lik en som griper en hund i öronen är den som förivrar sig vid andras kiv, där han går fram.
18Eins og óður maður, sem kastar tundurörvum, banvænum skeytum,
18Lik en rasande, som slungar ut brandpilar och skjuter och dödar,
19eins er sá maður, er svikið hefir náunga sinn og segir síðan: ,,Ég er bara að gjöra að gamni mínu.``
19är en man som bedrager sin nästa och sedan säger: »Jag gjorde det ju på skämt.»
20Þegar eldsneytið þrýtur, slokknar eldurinn, og þegar enginn er rógberinn, stöðvast deilurnar.
20När veden tager slut, slocknar elden. och när örontasslaren är borta, stillas trätan.
21Eins og kol þarf til glóða og við til elds, svo þarf þrætugjarnan mann til að kveikja deilur.
21Såsom glöd kommer av kol, och eld av ved, så upptändes kiv av en trätgirig man.
22Orð rógberans eru eins og sælgæti, og þau læsa sig inn í innstu fylgsni hjartans.
22Örontasslarens ord äro såsom läckerbitar och tränga ned till hjärtats innandömen.
23Eldheitir kossar og illt hjarta, það er sem sorasilfur utan af leirbroti.
23Såsom silverglasering på ett söndrigt lerkärl äro kärleksglödande läppar, där hjärtat är ondskefullt.
24Með vörum sínum gjörir hatursmaðurinn sér upp vinalæti, en í hjarta sínu hyggur hann á svik.
24En fiende förställer sig i sitt tal, men i sitt hjärta bär han på svek.
25Þegar hann mælir fagurt, þá trú þú honum ekki, því að sjö andstyggðir eru í hjarta hans.
25Om han gör sin röst ljuvlig, så tro honom dock icke, ty sjufaldig styggelse är i hans hjärta.
26Þótt hatrið hylji sig hræsni, þá verður þó illska þess opinber á dómþinginu.
26Hatet brukar list att fördölja sig med, men den hatfulles ondska varder dock uppenbar i församlingen.
27Sá sem grefur gröf, fellur í hana, og steinninn fellur aftur í fang þeim, er veltir honum.Lygin tunga hatar þá, er hún hefir sundur marið, og smjaðrandi munnur veldur glötun.
27Den som gräver en grop, han faller själv däri, och den som vältrar upp en sten, på honom rullar den tillbaka.
28Lygin tunga hatar þá, er hún hefir sundur marið, og smjaðrandi munnur veldur glötun.
28En lögnaktig tunga hatar dem hon har krossat, och en hal mun kommer fall åstad.