1Keppið eftir kærleikanum. Sækist eftir gáfum andans, en einkum eftir spádómsgáfu.
1Follow after love, and earnestly desire spiritual gifts, but especially that you may prophesy.
2Því að sá, sem talar tungum, talar ekki við menn, heldur við Guð. Enginn skilur hann, í anda talar hann leyndardóma.
2For he who speaks in another language speaks not to men, but to God; for no one understands; but in the Spirit he speaks mysteries.
3En spámaðurinn talar til manna, þeim til uppbyggingar, áminningar og huggunar.
3But he who prophesies speaks to men for their edification, exhortation, and consolation.
4Sá, sem talar tungum, byggir upp sjálfan sig, en spámaðurinn byggir upp söfnuðinn.
4He who speaks in another language edifies himself, but he who prophesies edifies the assembly.
5Ég vildi að þér töluðuð allir tungum, en þó enn meir, að þér hefðuð spádómsgáfu. Það er meira vert en að tala tungum, nema það sé útlagt, til þess að söfnuðurinn hljóti uppbygging.
5Now I desire to have you all speak with other languages, but rather that you would prophesy. For he is greater who prophesies than he who speaks with other languages, unless he interprets, that the assembly may be built up.
6Hvað mundi ég gagna yður, bræður, ef ég nú kæmi til yðar og talaði tungum, en flytti yður ekki opinberun eða þekkingu eða spádóm eða kenningu?
6But now, brothers, The word for “brothers” here and where context allows may also be correctly translated “brothers and sisters” or “siblings.” if I come to you speaking with other languages, what would I profit you, unless I speak to you either by way of revelation, or of knowledge, or of prophesying, or of teaching?
7Jafnvel hinir dauðu hlutir, sem gefa hljóð frá sér, hvort heldur er pípa eða harpa, _ ef þær gefa ekki mismunandi hljóð frá sér, hvernig ætti þá að skiljast það, sem leikið er á pípuna eða hörpuna?
7Even things without life, giving a voice, whether pipe or harp, if they didn’t give a distinction in the sounds, how would it be known what is piped or harped?
8Gefi lúðurinn óskilmerkilegt hljóð, hver býr sig þá til bardaga?
8For if the trumpet gave an uncertain sound, who would prepare himself for war?
9Svo er og um yður: Ef þér mælið ekki með tungu yðar fram skilmerkileg orð, hvernig verður það þá skilið, sem talað er? Því að þér talið þá út í bláinn.
9So also you, unless you uttered by the tongue words easy to understand, how would it be known what is spoken? For you would be speaking into the air.
10Hversu margar tegundir tungumála, sem kunna að vera til í heiminum, ekkert þeirra er þó málleysa.
10There are, it may be, so many kinds of sounds in the world, and none of them is without meaning.
11Ef ég nú þekki ekki merkingu málsins, verð ég sem útlendingur fyrir þeim, sem talar, og hann útlendingur fyrir mér.
11If then I don’t know the meaning of the sound, I would be to him who speaks a foreigner, and he who speaks would be a foreigner to me.
12Eins er um yður. Fyrst þér sækist eftir gáfum andans, leitist þá við að vera auðugir að þeim, söfnuðinum til uppbyggingar.
12So also you, since you are zealous for spiritual gifts, seek that you may abound to the building up of the assembly.
13Biðji því sá, er talar tungum, um að geta útlagt.
13Therefore let him who speaks in another language pray that he may interpret.
14Því að ef ég biðst fyrir með tungum, þá biður andi minn, en skilningur minn ber engan ávöxt.
14For if I pray in another language, my spirit prays, but my understanding is unfruitful.
15Hvernig er því þá farið? Ég vil biðja með anda, en ég vil einnig biðja með skilningi. Ég vil lofsyngja með anda, en ég vil einnig lofsyngja með skilningi.
15What is it then? I will pray with the spirit, and I will pray with the understanding also. I will sing with the spirit, and I will sing with the understanding also.
16Því ef þú vegsamar með anda, hvernig á þá sá, er skipar sess hins fáfróða, að segja amen við þakkargjörð þinni, þar sem hann veit ekki, hvað þú ert að segja?
16Otherwise if you bless with the spirit, how will he who fills the place of the unlearned say the “Amen” at your giving of thanks, seeing he doesn’t know what you say?
17Að vísu getur þakkargjörð þín verið fögur, en hinn uppbyggist ekki.
17For you most certainly give thanks well, but the other person is not built up.
18Ég þakka Guði, að ég tala tungum öllum yður fremur,
18I thank my God, I speak with other languages more than you all.
19en á safnaðarsamkomu vil ég heldur tala fimm orð með skilningi mínum, til þess að ég geti frætt aðra, en tíu þúsund orð með tungum.
19However in the assembly I would rather speak five words with my understanding, that I might instruct others also, than ten thousand words in another language.
20Bræður, verið ekki börn í dómgreind, heldur sem ungbörn í illskunni, en fullorðnir í dómgreind.
20Brothers, don’t be children in thoughts, yet in malice be babies, but in thoughts be mature.
21Í lögmálinu er ritað: Með annarlegu tungutaki og annarlegum vörum mun ég tala til lýðs þessa, og eigi að heldur munu þeir heyra mig, segir Drottinn.
21In the law it is written, “By men of strange languages and by the lips of strangers I will speak to this people. Not even thus will they hear me, says the Lord.” Isaiah 28:11-12
22Þannig er þá tungutalið til tákns, ekki þeim sem trúa, heldur hinum vantrúuðu. En spámannlega gáfan er ekki til tákns fyrir hina vantrúuðu, heldur þá sem trúa.
22Therefore other languages are for a sign, not to those who believe, but to the unbelieving; but prophesying is for a sign, not to the unbelieving, but to those who believe.
23Ef nú allur söfnuðurinn kæmi saman og allir töluðu tungum, og inn kæmu fáfróðir menn eða vantrúaðir, mundu þeir þá ekki segja: ,,Þér eruð óðir``?
23If therefore the whole assembly is assembled together and all speak with other languages, and unlearned or unbelieving people come in, won’t they say that you are crazy?
24En ef allir töluðu af spámannlegri gáfu, og inn kæmi einhver vantrúaður eða fáfróður þá sannfærðist hann og dæmdist af öllum.
24But if all prophesy, and someone unbelieving or unlearned comes in, he is reproved by all, and he is judged by all.
25Leyndardómar hjarta hans verða opinberir, og hann fellur fram á ásjónu sína og tilbiður Guð og lýsir því yfir, að Guð er sannarlega hjá yður.
25And thus the secrets of his heart are revealed. So he will fall down on his face and worship God, declaring that God is among you indeed.
26Hvernig er það þá, bræður? Þegar þér komið saman, þá hefur hver sitt fram að færa: Sálm, kenningu, opinberun, tungutal, útlistun. Allt skal miða til uppbyggingar.
26What is it then, brothers? When you come together, each one of you has a psalm, has a teaching, has a revelation, has another language, has an interpretation. Let all things be done to build each other up.
27Séu einhverjir, sem tala tungum, mega þeir vera tveir eða í mesta lagi þrír, hver á eftir öðrum, og einn útlisti.
27If any man speaks in another language, let it be two, or at the most three, and in turn; and let one interpret.
28En ef ekki er neinn til að útlista, þá þegi sá á safnaðarsamkomunni, sem talar tungum, en tali við sjálfan sig og við Guð.
28But if there is no interpreter, let him keep silent in the assembly, and let him speak to himself, and to God.
29En spámenn tali tveir eða þrír og hinir skulu dæma um.
29Let the prophets speak, two or three, and let the others discern.
30Fái einhver annar, sem þar situr, opinberun, þá þagni hinn fyrri.
30But if a revelation is made to another sitting by, let the first keep silent.
31Því að þér getið allir, hver á eftir öðrum, talað af spámannlegri andagift, til þess að allir hljóti fræðslu og uppörvun.
31For you all can prophesy one by one, that all may learn, and all may be exhorted.
32Andar spámanna eru spámönnum undirgefnir,
32The spirits of the prophets are subject to the prophets,
33því að Guð er ekki Guð truflunarinnar, heldur friðarins. Eins og í öllum söfnuðum hinna heilögu
33for God is not a God of confusion, but of peace. As in all the assemblies of the saints,
34skulu konur þegja á safnaðarsamkomunum, því að ekki er þeim leyft að tala, heldur skulu þær vera undirgefnar, eins og líka lögmálið segir.
34let your wives keep silent in the assemblies, for it has not been permitted for them to speak; but let them be in subjection, as the law also says.
35En ef þær vilja fræðast um eitthvað, þá skulu þær spyrja eiginmenn sína heima. Því að það er ósæmilegt fyrir konu að tala á safnaðarsamkomu.
35If they desire to learn anything, let them ask their own husbands at home, for it is shameful for a woman to chatter in the assembly.
36Eða er Guðs orð frá yður komið? Eða er það komið til yðar einna?
36What? Was it from you that the word of God went out? Or did it come to you alone?
37Ef nokkur þykist spámaður vera eða gæddur gáfum andans, hann skynji, að það, sem ég skrifa yður, er boðorð Drottins.
37If any man thinks himself to be a prophet, or spiritual, let him recognize the things which I write to you, that they are the commandment of the Lord.
38Vilji einhver ekki við það kannast, þá verður ekki við hann kannast.
38But if anyone is ignorant, let him be ignorant.
39Þess vegna, bræður mínir, sækist eftir spádómsgáfunni og aftrið því ekki, að talað sé tungum.En allt fari sómasamlega fram og með reglu.
39Therefore, brothers, desire earnestly to prophesy, and don’t forbid speaking with other languages.
40En allt fari sómasamlega fram og með reglu.
40Let all things be done decently and in order.