¹Enn sagði hann við lærisveina sína: ,,Maður nokkur ríkur hafði ráðsmann, og var sá sakaður við hann um það, að hann sóaði eigum hans.

¹He also said to his disciples, “There was a certain rich man who had a manager. An accusation was made to him that this man was wasting his possessions.

²Hann kallaði hann fyrir sig og sagði við hann: ,Hvað er þetta, er ég heyri um þig? Gjör reikningsskil ráðsmennsku þinnar, því þú getur ekki verið ráðsmaður lengur.`

² He called him, and said to him, ‘What is this that I hear about you? Give an accounting of your management, for you can no longer be manager.’

³Ráðsmaðurinn sagði þá við sjálfan sig: ,Hvað á ég að gjöra, fyrst húsbóndi minn sviptir mig ráðsmennskunni? Ekki orka ég að grafa og skömm þykir mér að betla.

³ “The manager said within himself, ‘What will I do, seeing that my lord is taking away the management position from me? I don’t have strength to dig. I am ashamed to beg.

⁴Nú sé ég, hvað ég gjöri, til þess að menn taki við mér í hús sín, þegar ég verð sviptur ráðsmennskunni.`

⁴ I know what I will do, so that when I am removed from management, they may receive me into their houses.’

⁵Hann kallaði nú á skuldunauta húsbónda síns, hvern og einn. Við þann fyrsta sagði hann: ,Hve mikið skuldar þú húsbónda mínum?`

⁵ Calling each one of his lord’s debtors to him, he said to the first, ‘How much do you owe to my lord?’

⁶Hann svaraði: ,Hundrað kvartil viðsmjörs.` Hann mælti þá við hann: ,Tak skuldabréf þitt, set þig niður og skrifa sem skjótast fimmtíu.`

⁶ He said, ‘A hundred batos 100 batos is about 395 litres or 104 U. S. gallons. of oil.’ He said to him, ‘Take your bill, and sit down quickly and write fifty.’

⁷Síðan sagði hann við annan: ,En hvað skuldar þú?` Hann svaraði: ,Hundrað tunnur hveitis.` Og hann sagði honum: ,Tak þú skuldabréf þitt og skrifa áttatíu.`

⁷ Then he said to another, ‘How much do you owe?’ He said, ‘A hundred cors 100 cors = about 3,910 litres or 600 bushels. of wheat.’ He said to him, ‘Take your bill, and write eighty.’

⁸Og húsbóndinn hrósaði rangláta ráðsmanninum fyrir að hafa breytt kænlega. Því að börn þessa heims eru kænni í skiptum við sína kynslóð en börn ljóssins.

⁸ “His lord commended the dishonest manager because he had done wisely, for the children of this world are, in their own generation, wiser than the children of the light.

⁹Og ég segi yður: Aflið yður vina með hinum rangláta mammón, svo að þeir taki við yður í eilífar tjaldbúðir, þegar honum sleppir.

⁹ I tell you, make for yourselves friends by means of unrighteous mammon, so that when you fail, they may receive you into the eternal tents.

¹⁰Sá sem er trúr í því smæsta, er einnig trúr í miklu, og sá sem er ótrúr í því smæsta, er og ótrúr í miklu.

¹⁰ He who is faithful in a very little is faithful also in much. He who is dishonest in a very little is also dishonest in much.

¹¹Ef þér reynist ekki trúir í hinum rangláta mammón, hver trúir yður þá fyrir sönnum auði?

¹¹ If therefore you have not been faithful in the unrighteous mammon, who will commit to your trust the true riches?

¹²Og ef þér reynist ekki trúir í því sem annars er, hver gefur yður þá það, sem yðar er?

¹² If you have not been faithful in that which is another’s, who will give you that which is your own?

¹³Enginn þjónn getur þjónað tveimur herrum. Annaðhvort hatar hann annan og elskar hinn eða þýðist annan og afrækir hinn. Þér getið ekki þjónað Guði og mammón.``

¹³ No servant can serve two masters, for either he will hate the one, and love the other; or else he will hold to one, and despise the other. You aren’t able to serve God and mammon “Mammon” refers to riches or a false god of wealth. .”

¹⁴En farísearnir, sem voru menn fégjarnir, heyrðu þetta og gjörðu gys að honum.

¹⁴The Pharisees, who were lovers of money, also heard all these things, and they scoffed at him.

¹⁵En hann sagði við þá: ,,Þér eruð þeir, sem réttlætið sjálfa yður í augum manna, en Guð þekkir hjörtu yðar. Því það, sem hátt er að dómi manna, er viðurstyggð í augum Guðs.

¹⁵He said to them, “You are those who justify yourselves in the sight of men, but God knows your hearts. For that which is exalted among men is an abomination in the sight of God.

¹⁶Lögmálið og spámennirnir ná fram til Jóhannesar. Þaðan í frá er flutt fagnaðarerindi Guðs ríkis, og hver maður vill ryðjast þar inn.

¹⁶ The law and the prophets were until John. From that time the Good News of the Kingdom of God is preached, and everyone is forcing his way into it.

¹⁷En það er auðveldara, að himinn og jörð líði undir lok, en einn stafkrókur lögmálsins falli úr gildi.

¹⁷ But it is easier for heaven and earth to pass away, than for one tiny stroke of a pen in the law to fall.

¹⁸Hver sem skilur við konu sína og gengur að eiga aðra, drýgir hór, og hver sem gengur að eiga konu, sem skilin er við mann, drýgir hór.

¹⁸ Everyone who divorces his wife, and marries another, commits adultery. He who marries one who is divorced from a husband commits adultery.

¹⁹Einu sinni var maður nokkur ríkur, er klæddist purpura og dýru líni og lifði hvern dag í dýrlegum fagnaði.

¹⁹ “Now there was a certain rich man, and he was clothed in purple and fine linen, living in luxury every day.

²⁰En fátækur maður, hlaðinn kaunum, lá fyrir dyrum hans og hét sá Lasarus.

²⁰ A certain beggar, named Lazarus, was laid at his gate, full of sores,

²¹Feginn vildi hann seðja sig á því, er féll af borði ríka mannsins, og jafnvel hundar komu og sleiktu kaun hans.

²¹ and desiring to be fed with the crumbs that fell from the rich man’s table. Yes, even the dogs came and licked his sores.

²²En nú gjörðist það, að fátæki maðurinn dó, og báru hann englar í faðm Abrahams. Ríki maðurinn dó líka og var grafinn.

²² It happened that the beggar died, and that he was carried away by the angels to Abraham’s bosom. The rich man also died, and was buried.

²³Og í helju, þar sem hann var í kvölum, hóf hann upp augu sín og sá Abraham í fjarska og Lasarus við brjóst hans.

²³ In Hades or, Hell , he lifted up his eyes, being in torment, and saw Abraham far off, and Lazarus at his bosom.

²⁴Þá kallaði hann: ,Faðir Abraham, miskunna þú mér, og send Lasarus, að hann dýfi fingurgómi sínum í vatn og kæli tungu mína, því ég kvelst í þessum loga.`

²⁴ He cried and said, ‘Father Abraham, have mercy on me, and send Lazarus, that he may dip the tip of his finger in water, and cool my tongue! For I am in anguish in this flame.’

²⁵Abraham sagði: ,Minnstu þess, barn, að þú hlaust þín gæði, meðan þú lifðir, og Lasarus böl á sama hátt. Nú er hann hér huggaður, en þú kvelst.

²⁵ “But Abraham said, ‘Son, remember that you, in your lifetime, received your good things, and Lazarus, in the same way, bad things. But now here he is comforted and you are in anguish.

²⁶Auk alls þessa er mikið djúp staðfest milli vor og yðar, svo að þeir, er héðan vildu fara yfir til yðar, geti það ekki, og eigi verði heldur komist þaðan yfir til vor.`

²⁶ Besides all this, between us and you there is a great gulf fixed, that those who want to pass from here to you are not able, and that none may cross over from there to us.’

²⁷En hann sagði: ,Þá bið ég þig, faðir, að þú sendir hann í hús föður míns,

²⁷ “He said, ‘I ask you therefore, father, that you would send him to my father’s house;

²⁸en ég á fimm bræður, til þess að vara þá við, svo þeir komi ekki líka í þennan kvalastað.`

²⁸ for I have five brothers, that he may testify to them, so they won’t also come into this place of torment.’

²⁹En Abraham segir: ,Þeir hafa Móse og spámennina, hlýði þeir þeim.`

²⁹ “But Abraham said to him, ‘They have Moses and the prophets. Let them listen to them.’

³⁰Hinn svaraði: ,Nei, faðir Abraham, en ef einhver kæmi til þeirra frá hinum dauðu, mundu þeir gjöra iðrun.`En Abraham sagði við hann: ,Ef þeir hlýða ekki Móse og spámönnunum, láta þeir ekki heldur sannfærast, þótt einhver rísi upp frá dauðum.```

³⁰ “He said, ‘No, father Abraham, but if one goes to them from the dead, they will repent.’

³¹En Abraham sagði við hann: ,Ef þeir hlýða ekki Móse og spámönnunum, láta þeir ekki heldur sannfærast, þótt einhver rísi upp frá dauðum.```

³¹ “He said to him, ‘If they don’t listen to Moses and the prophets, neither will they be persuaded if one rises from the dead.’”