1Þá leit hann upp og sá auðmenn leggja gjafir sínar í fjárhirsluna.
1He looked up, and saw the rich people who were putting their gifts into the treasury.
2Hann sá og ekkju eina fátæka leggja þar tvo smápeninga.
2He saw a certain poor widow casting in two small brass coins. literally, “two lepta.” 2 lepta was about 1% of a day’s wages for an agricultural laborer.
3Þá sagði hann: ,,Ég segi yður með sanni, þessi fátæka ekkja gaf meira en allir hinir.
3He said, “Truly I tell you, this poor widow put in more than all of them,
4Hinir allir lögðu í sjóðinn af allsnægtum sínum, en hún gaf af skorti sínum, alla björg sína.``
4 for all these put in gifts for God from their abundance, but she, out of her poverty, put in all that she had to live on.”
5Einhverjir höfðu orð á, að helgidómurinn væri prýddur fögrum steinum og heitgjöfum. Þá sagði Jesús:
5As some were talking about the temple and how it was decorated with beautiful stones and gifts, he said,
6,,Þér horfið á þetta, en þeir dagar munu koma, að hér stendur ekki eftir steinn yfir steini, er eigi sé niður brotinn.``
6 “As for these things which you see, the days will come, in which there will not be left here one stone on another that will not be thrown down.”
7En þeir spurðu hann: ,,Meistari, hvenær verður þetta? Og hvert mun tákn þess, að það sé að koma fram?``
7They asked him, “Teacher, so when will these things be? What is the sign that these things are about to happen?”
8Hann svaraði: ,,Varist að láta leiða yður í villu. Margir munu koma í mínu nafni og segja: ,Það er ég!` og ,Tíminn er í nánd!` Fylgið þeim ekki.
8He said, “Watch out that you don’t get led astray, for many will come in my name, saying, ‘I am he or, I AM ,’ and, ‘The time is at hand.’ Therefore don’t follow them.
9En þegar þér spyrjið hernað og upphlaup, þá skelfist ekki. Þetta á undan að fara, en endirinn kemur ekki samstundis.``
9 When you hear of wars and disturbances, don’t be terrified, for these things must happen first, but the end won’t come immediately.”
10Síðan sagði hann við þá: ,,Þjóð mun rísa gegn þjóð og ríki gegn ríki,
10Then he said to them, “Nation will rise against nation, and kingdom against kingdom.
11þá verða landskjálftar miklir og drepsóttir og hungur á ýmsum stöðum, en ógnir og tákn mikil á himni.
11 There will be great earthquakes, famines, and plagues in various places. There will be terrors and great signs from heaven.
12En á undan öllu þessu munu menn leggja hendur á yður, ofsækja yður, færa yður fyrir samkundur og í fangelsi og draga yður fyrir konunga og landshöfðingja sakir nafns míns.
12 But before all these things, they will lay their hands on you and will persecute you, delivering you up to synagogues and prisons, bringing you before kings and governors for my name’s sake.
13Þetta veitir yður tækifæri til vitnisburðar.
13 It will turn out as a testimony for you.
14En festið það vel í huga að vera ekki fyrirfram að hugsa um, hvernig þér eigið að verjast,
14 Settle it therefore in your hearts not to meditate beforehand how to answer,
15því ég mun gefa yður orð og visku, sem engir mótstöðumenn yðar fá staðið í gegn né hrakið.
15 for I will give you a mouth and wisdom which all your adversaries will not be able to withstand or to contradict.
16Jafnvel foreldrar og bræður, frændur og vinir munu framselja yður, og sumir yðar munu líflátnir.
16 You will be handed over even by parents, brothers, relatives, and friends. They will cause some of you to be put to death.
17Og þér munuð hataðir af öllum vegna nafns míns,
17 You will be hated by all men for my name’s sake.
18en ekki mun týnast eitt hár á höfði yðar.
18 And not a hair of your head will perish.
19Verið þrautseigir og þér munuð ávinna sálir yðar.
19 “By your endurance you will win your lives.
20En þegar þér sjáið herfylkingar umkringja Jerúsalem, þá vitið, að eyðing hennar er í nánd.
20 “But when you see Jerusalem surrounded by armies, then know that its desolation is at hand.
21Þá flýi þeir, sem í Júdeu eru, til fjalla, þeir sem í borginni eru, flytjist burt, og þeir sem eru á ekrum úti, fari ekki inn í hana.
21 Then let those who are in Judea flee to the mountains. Let those who are in the midst of her depart. Let those who are in the country not enter therein.
22Því þetta eru refsingardagar, þá er allt það rætist, sem ritað er.
22 For these are days of vengeance, that all things which are written may be fulfilled.
23Vei þeim, sem þungaðar eru, og þeim sem börn hafa á brjósti á þeim dögum, því að mikil neyð mun þá verða í landinu og reiði yfir lýð þessum.
23 Woe to those who are pregnant and to those who nurse infants in those days! For there will be great distress in the land, and wrath to this people.
24Þeir munu falla fyrir sverðseggjum og herleiddir verða til allra þjóða, og Jerúsalem verður fótum troðin af heiðingjum, þar til tímar heiðingjanna eru liðnir.
24 They will fall by the edge of the sword, and will be led captive into all the nations. Jerusalem will be trampled down by the Gentiles, until the times of the Gentiles are fulfilled.
25Tákn munu verða á sólu, tungli og stjörnum og á jörðu angist þjóða, ráðalausra við dunur hafs og brimgný.
25 There will be signs in the sun, moon, and stars; and on the earth anxiety of nations, in perplexity for the roaring of the sea and the waves;
26Menn munu gefa upp öndina af ótta og kvíða fyrir því, er koma mun yfir heimsbyggðina, því að kraftar himnanna munu bifast.
26 men fainting for fear, and for expectation of the things which are coming on the world: for the powers of the heavens will be shaken.
27Þá munu menn sjá Mannssoninn koma í skýi með mætti og mikilli dýrð.
27 Then they will see the Son of Man coming in a cloud with power and great glory.
28En þegar þetta tekur að koma fram, þá réttið úr yður og lyftið upp höfðum yðar, því að lausn yðar er í nánd.``
28 But when these things begin to happen, look up, and lift up your heads, because your redemption is near.”
29Hann sagði þeim og líkingu: ,,Gætið að fíkjutrénu og öðrum trjám.
29He told them a parable. “See the fig tree, and all the trees.
30Þegar þér sjáið þau farin að bruma, þá vitið þér af sjálfum yður, að sumarið er í nánd.
30 When they are already budding, you see it and know by your own selves that the summer is already near.
31Eins skuluð þér vita, þegar þér sjáið þetta verða, að Guðs ríki er í nánd.
31 Even so you also, when you see these things happening, know that the Kingdom of God is near.
32Sannlega segi ég yður: Þessi kynslóð mun ekki líða undir lok, uns allt er komið fram.
32 Most certainly I tell you, this generation will not pass away until all things are accomplished.
33Himinn og jörð munu líða undir lok, en orð mín munu aldrei undir lok líða.
33 Heaven and earth will pass away, but my words will by no means pass away.
34Hafið gát á sjálfum yður, að hjörtu yðar þyngist ekki við svall og drykkju né áhyggjur þessa lífs og komi svo dagur sá skyndilega yfir yður
34 “So be careful, or your hearts will be loaded down with carousing, drunkenness, and cares of this life, and that day will come on you suddenly.
35eins og snara. En koma mun hann yfir alla menn, sem byggja gjörvalla jörð.
35 For it will come like a snare on all those who dwell on the surface of all the earth.
36Vakið því allar stundir og biðjið, svo að þér megið umflýja allt þetta, sem koma á, og standast frammi fyrir Mannssyninum.``
36 Therefore be watchful all the time, praying that you may be counted worthy to escape all these things that will happen, and to stand before the Son of Man.”
37Á daginn var hann að kenna í helgidóminum, en fór og dvaldist um nætur á Olíufjallinu, sem svo er nefnt.Og allt fólkið kom árla á morgnana til hans í helgidóminn að hlýða á hann.
37Every day Jesus was teaching in the temple, and every night he would go out and spend the night on the mountain that is called Olivet.
38Og allt fólkið kom árla á morgnana til hans í helgidóminn að hlýða á hann.
38All the people came early in the morning to him in the temple to hear him.