Kekchi

Spanish: Reina Valera (1909)

Esther

2

1Mokon chic nak ac xnumeß xjoskßil li rey Asuero, quijulticoß re lix Vasti li quicuan chokß rixakil. Quijulticoß re li quixbânu ut quijulticoß ajcuiß re chanru nak quirisi chokß reina.
1PASADAS estas cosas, sosegada ya la ira del rey Assuero, acordóse de Vasthi, y de lo que hizo, y de lo que fué sentenciado contra ella.
2Ut eb li nequeßcßanjelac chiru li rey queßxye: —Tento takasiqßueb li tukß ixk chßinaßuseb li mâjiß cuanjenakeb riqßuin cuînk chokß re li rey.
2Y dijeron los criados del rey, sus oficiales: Busquen al rey mozas vírgenes de buen parecer;
3Li rey tixxakabeb li teßxic saß chixjunileb li tenamit li cuanqueb rubel xcuanquil chixsicßbaleb li tukß ixk li cßajoß xchßinaßusaleb. Teßcßamekß chak Susa li tukß ixk saß li rochoch li rey ut teßqßuehekß chi cuânc saß li naßajej li nequeßcuan cuiß li ixk. Teßcanabâk saß xcuênt laj Hegai li na-iloc reheb li ixk. Aßan li eunuco li nacßanjelac chiru li rey. Ut aßan tâqßuehok reheb chixjunil li cßaßak re ru re teßxtikib ribeb chi châbil.
3Y ponga el rey personas en todas las provincias de su reino, que junte todas las mozas vírgenes de buen parecer en Susán residencia regia, en la casa de las mujeres, al cuidado de Hegai, eunuco del rey, guarda de las mujeres, dándoles sus atavíos;
4Ut li tukß ixk li kßaxal tâcuulak chiru li rey, aßan li tâqßuehekß chokß reina chokß rêkaj lix Vasti, chanqueb. Ut quixcßul xchßôl li rey li naßleb aßin. Ut quixbânu joß quiyeheß re.
4Y la moza que agradare á los ojos del rey, reine en lugar de Vasthi. Y la cosa plugo en ojos del rey, é hízolo así.
5Aran Susa cuan jun li cuînk aj judío aj Mardoqueo xcßabaß. Aßan ralal laj Jair. Laj Jair, aßan li ralal laj Simei. Laj Simei, aßan li ralal laj Cis. Eb aßan xcomoneb li ralal xcßajol laj Benjamín.
5Había un varón Judío en Susán residencia regia, cuyo nombre era Mardochêo, hijo de Jair, hijo de Simi, hijo de Cis, del linaje de Benjamín;
6Eb aßan xcomoneb li qßuila tenamit li queßisîc Jerusalén xban laj Nabucodonosor, lix reyeb laj Babilonia. Rochbeneb laj Jeconías lix reyeb laj Judá nak queßcßameß aran Babilonia.
6El cual había sido trasportado de Jerusalem con los cautivos que fueron llevados con Jechônías rey de Judá, á quien hizo trasportar Nabucodonosor rey de Babilonia.
7Quicuan jun lix rabin li rican laj Mardoqueo. Nak quicam lix naß xyucuaß li xkaßal, laj Mardoqueo quixxoc ut quixqßuiresi joß jun tzßakal xrabin, xHadasa xcßabaß. Ester nayeman ajcuiß re. Cßajoß xchßinaßusal li xkaßal aßan.
7Y había criado á Hadassa, que es Esther, hija de su tío, porque no tenía padre ni madre; y era moza de hermosa forma y de buen parecer; y como su padre y su madre murieron, Mardochêo la había tomado por hija suya.
8Nak qui-el resil li chakßrab li quixqßue li rey, nabaleb li tukß ixk queßchßutubâc saß li tenamit Susa saß li rochoch li rey. Ut laj Hegai aßan li na-iloc reheb. Saß xyânkeb li tukß ixk cuan lix Ester.
8Sucedió pues, que como se divulgó el mandamiento del rey y su acuerdo, y siendo reunidas muchas mozas en Susán residencia regia, á cargo de Hegai, fué tomada también Esther para casa del rey, al cuidado de Hegai, guarda de las mujeres.
9Laj Hegai quixqßue retal nak châbil lix Ester ut quisahoß xchßôl riqßuin. Joßcan nak junpât quixqßue chixjunil li cßaßru re, re nak tixtikib rib chi châbil ut quixqßue li châbil tzacaêmk re. Quixqßue cuukub li tukß ixk li kßaxal châbileb li cuanqueb saß li rochoch li rey re nak teßcßanjelak chiru lix Ester. Ut quixqßue jun xnaßaj lix Ester kßaxal châbil re nak tâcuânk aran rochbeneb li cuukub chi tukß ixk.
9Y la moza agradó en sus ojos, y halló gracia delante de él; por lo que hizo darle prestamente sus atavíos y sus raciones, dándole también siete convenientes doncellas de la casa del rey; y pasóla con sus doncellas á lo mejor de la casa de las mujeres.
10Lix Ester incßaß quixye bar xtenamit chi moco quixye nak aßan xcomoneb laj Israel xban nak ac yebil re xban laj Mardoqueo nak incßaß tixye.
10Esther no declaró su pueblo ni su nacimiento; porque Mardochêo le había mandado que no lo declarase.
11Rajlal cutan nanumeß laj Mardoqueo chiru lix nebâl li rochoch li rey bar cuanqueb cuiß li tukß ixk re xnaubal chanru lix Ester, ma sa saß xchßôl ut ma châbileb riqßuin.
11Y cada día Mardochêo se paseaba delante del patio de la casa de las mujeres, por saber cómo iba á Esther, y qué se hacía de ella.
12Nak toj mâjiß nequeßxcßut rib chiru li rey, tento nak teßxyîb rib chiru jun chihab joß cßaynakeb xbânunquil eb li ixk aßan. Li xbên cuakib po teßxyul li aceite mirra chirixeb ut li cuakib po chic teßxqßue li sununquil ban chirixeb. Nak acak xeßrakeß xyîbanquil ribeb, chi xjunjûnkaleb teßcßamekß riqßuin li rey.
12Y como llegaba el tiempo de cada una de las mozas para venir al rey Assuero, al cabo de haber estado ya doce meses conforme á la ley acerca de las mujeres (porque así se cumplía el tiempo de sus atavíos, esto es, seis meses con óleo de mirra, y seis meses
13Ut li tukß ixk, li tâxic riqßuin li rey, tento nak tâqßuehekß re chixjunil li cßaßru târaj re xyîbanquil rib chi kßaxal châbil re nak tâxic saß li rochoch li rey.
13Entonces la moza venía así al rey: todo lo que ella decía se le daba, para venir con ello de la casa de las mujeres hasta la casa del rey.
14Chiru kßojyîn tâxic riqßuin li rey ut cuulajak chic tâxic saß lix naßajeb li ixk li ac xeßcuan riqßuin li rey. Li eunuco aj Saasgaz aßan li na-iloc reheb. Ut li ixk incßaß chic tâxic riqßuin li rey cui incßaß tâcuulak chiru li rey ut cui incßaß tâbokekß xban.
14Ella venía á la tarde, y á la mañana se volvía á la casa segunda de las mujeres, al cargo de Saasgaz eunuco del rey, guarda de las concubinas: no venía más al rey, salvo si el rey la quería, y era llamada por nombre.
15Nak quicuulac xkßehil, quicßameß lix Ester riqßuin li rey. Mâcßaß quixtzßâma. Caßaj cuiß quirocsi li cßaßru quiqßueheß re xban laj Hegai li eunuco li na-iloc reheb li tukß ixk. Ut chixjunileb li queßiloc re lix Ester, cßajoß nak queßsahoß xchßôl riqßuin. Lix Ester li quiqßuiresîc xban laj Mardoqueo, aßan xrabin laj Abihail.
15Y llegado que fué el tiempo de Esther, hija de Abihail tío de Mardochêo, que él se había tomado por hija, para venir al rey, ninguna cosa procuró sino lo que dijo Hegai eunuco del rey, guarda de las mujeres: y ganaba Esther la gracia de todos los que la v
16Saß li xlaje po Tebet xcßabaß re li xcuuk chihab roquic chokß rey laj Asuero, nak quicßameß lix Ester riqßuin li rey.
16Fué pues Esther llevada al rey Assuero á su casa real en el mes décimo, que es el mes de Tebeth, en el año séptimo de su reinado.
17Ut li rey Asuero nak quiril ru lix Ester, cßajoß nak quicuulac chiru ut aßan li kßaxal quixra chiruheb chixjunileb li ixk li ac queßcuulac riqßuin. Quixqßue lix corona saß xjolom ut quixqßue chokß reina chokß rêkaj lix Vasti.
17Y el rey amó á Esther sobre todas las mujeres, y halló gracia y benevolencia delante de él más que todas las vírgenes; y puso la corona real en su cabeza, é hízola reina en lugar de Vasthi.
18Li rey quixbânu jun li ninkße re xqßuebal xlokßal lix Ester ut quixbokeb saß li ninkße chixjunileb li nequeßcßanjelac chiru. Incßaß qßui li tumin quixpatzß reheb li junjûnk chi tenamit. Quixqßue ban xmâtaneb joß quiraj li rey.
18Hizo luego el rey gran banquete á todos sus príncipes y siervos, el banquete de Esther; y alivió á las provincias, é hizo y dió mercedes conforme á la facultad real.
19Nak queßchßutubâc cuißchic xcaß sut li tukß ixk, laj Mardoqueo chunchu aran chire li oquebâl re li rochoch li rey.
19Y cuando se juntaban las vírgenes la segunda vez, Mardochêo estaba puesto a la puerta el rey.
20Lix Ester incßaß quixye reheb bar xtenamit chi moco quixye reheb nak aßan xcomoneb laj judío xban nak joßcan quiyeheß re xban laj Mardoqueo. Aßan naxbânu li cßaßru naxye laj Mardoqueo joß quixbânu nak toj cuan chiru.
20Y Esther, según le tenía mandado Mardochêo, no había declarado su nación ni su pueblo; porque Esther hacía lo que decía Mardochêo, como cuando con él se educaba.
21Nak chunchu chire li oquebâl re li rochoch li rey, laj Mardoqueo quirabi li cßaßru yôqueb chixyebal chi ribileb rib laj Bigtán ut laj Teres. Li cuib chi cuînk aßan, aßaneb li nequeßcuan saß li oquebâl chi cßacßalênc. Cßajoß xjoskßileb ut yôqueb xcßûbanquil chanru nak teßxcamsi li rey.
21En aquellos días, estando Mardochêo sentado á la puerta del rey, enojáronse Bigthán y Teres, dos eunucos del rey, de la guardia de la puerta, y procuraban poner mano en el rey Assuero.
22Nak quirabi nak teßraj teßxcamsi li rey, laj Mardoqueo quixye re lix Ester. Ut lix Ester quixye re li rey li cßaßru quirabi ut quixye ajcuiß nak laj Mardoqueo, aßan li quiyehoc re.Queßxtzßil âtin chirix li cßaßru quixye laj Mardoqueo. Nak queßxqßue retal nak yâl li quixye, queßxtakla xyatzßbaleb li cuib chi cuînk li queßajoc xcamsinquil li rey. Ut chixjunil aßin quitzßîbâc retalil saß li hu li tzßîbanbil cuiß retalil chixjunil li nacßulman saß li tenamit aßan.
22Mas entendido que fué esto por Mardochêo, él lo denunció á la reina Esther, y Esther lo dijo al rey en nombre de Mardochêo.
23Queßxtzßil âtin chirix li cßaßru quixye laj Mardoqueo. Nak queßxqßue retal nak yâl li quixye, queßxtakla xyatzßbaleb li cuib chi cuînk li queßajoc xcamsinquil li rey. Ut chixjunil aßin quitzßîbâc retalil saß li hu li tzßîbanbil cuiß retalil chixjunil li nacßulman saß li tenamit aßan.
23Hízose entonces indagación de la cosa, y fué hallada cierta; por tanto, entrambos fueron colgados en una horca. Y escribióse el caso en el libro de las cosas de los tiempos delante del rey.