¹नंतर परमेश्वर वावटळींतून ईयोबशी बोलला. तो म्हणाला:

¹Then Yahweh answered Job out of the whirlwind,

²“जो मूर्खासारखा बोलत आहे तो हा अज्ञानी मनुष्य कोण आहे?

²“Who is this who darkens counsel by words without knowledge?

³ईयोब, स्वत:ला सावर आणि मी जे प्रश्र विचारतो त्याची उत्तरे द्यायला तयार हो.

³Brace yourself like a man, for I will question you, then you answer me!

⁴“ईयोब, मी पृथ्वी निर्माण केली तेव्हा तू कुठे होतास? तू स्वत:ला इतका शहाणा समजत असशील तर मला उत्तर दे.

⁴“Where were you when I laid the foundations of the earth? Declare, if you have understanding.

⁵तू जर एवढा चलाख असशील तर जग इतके मोठे असावे हे कुणी ठरवले ते सांग. मोजायच्या दोरीने ते कुणी मोजले का?

⁵Who determined its measures, if you know? Or who stretched the line on it?

⁶पृथ्वीचा पाया कशावर घातला आहे? तिची कोनशिला कुणी ठेवली?

⁶Whereupon were its foundations fastened? Or who laid its cornerstone,

⁷जेव्हा ते घडले तेव्हा पहाटेच्या ताऱ्यांनी गायन केले आणि देवपुत्रांनी आनंदाने जयजयकार केला.

⁷when the morning stars sang together, and all the sons of God shouted for joy?

⁸“ईयोब, जेव्हा समुद्र पृथ्वीच्या पोटातून बाहेर पडला तेव्हा दरवाजे बंद करुन त्याला कुणी अडवला?

⁸“Or who shut up the sea with doors, when it broke forth from the womb,

⁹त्यावेळी मी त्याला मेघांनी झाकले आणि काळोखात गुंडाळले.

⁹when I made clouds its garment, and wrapped it in thick darkness,

¹⁰मी समुद्राला मर्यादा घातल्या आणि त्याला कुलुपांनी बंद केलेल्या दरवाजाबाहेर थोपविले.

¹⁰marked out for it my bound, set bars and doors,

¹¹मी समुद्राला म्हणालो, ‘तू इथपर्यंतच येऊ शकतोस या पलिकडे मात्र नाही. तुझ्या उन्मत्त लाटा इथेच थांबतील.’

¹¹and said, ‘Here you may come, but no further. Here your proud waves shall be stayed?’

¹²“ईयोब, तुझ्या आयुष्यात तू कधीतरी पहाटेला आरंभ करायला आणि दिवसाला सुरु व्हायला सांगितलेस का?

¹²“Have you commanded the morning in your days, and caused the dawn to know its place;

¹³ईयोब, तू कधी तरी पहाटेच्या प्रकाशाला पृथ्वीला पकडून दुष्ट लोकांना त्यांच्या लपायच्या जागेतून हुसकायला सांगितलेस का?

¹³that it might take hold of the ends of the earth, and shake the wicked out of it?

¹⁴पहाटेच्या प्रकाशात डोंगरदऱ्या नीट दिसतात. दिवसाच्या प्रकाशात ह्या जगाचा आकार अंगरख्याला असलेल्या घडीप्रमाणे ठळक दिसतात. ओल्या मातीवर उमटलेल्या ठशाप्रमाणे त्या जागा दिसतात.

¹⁴It is changed as clay under the seal, and stands forth as a garment.

¹⁵दुष्ट लोकांना दिवसाचा प्रकाश आवडत नाही. प्रकाश दैदीप्यमान असतो तेव्हा त्यांना त्यांच्या वाईट गोष्टी करता येत नाहीत.

¹⁵From the wicked, their light is withheld. The high arm is broken.

¹⁶“ईयोब, सागराला जिथे सुरुवात होते तिथे अगदी खोल जागेत तू कधी गेला आहेस का? समुद्राच्या तळात तू कधी चालला आहेस का?

¹⁶“Have you entered into the springs of the sea? Or have you walked in the recesses of the deep?

¹⁷ईयोब, मृत्युलोकात नेणारे दरवाजे तू कधी पाहिलेस का? काळोख्या जगात नेणारे दरवाजे तू कधी बघितलेस का?

¹⁷Have the gates of death been revealed to you? Or have you seen the gates of the shadow of death?

¹⁸ईयोब, ही पृथ्वी किती मोठी आहे ते तुला कधी समजले का? तुला जर हे सर्व माहीत असेल तर मला सांग.

¹⁸Have you comprehended the earth in its breadth? Declare, if you know it all.

¹⁹“ईयोब, प्रकाश कुठून येतो? काळोख कुठून येतो?

¹⁹“What is the way to the dwelling of light? As for darkness, where is its place,

²⁰ईयोब, तू प्रकाशाला आणि काळोखाला ते जिथून आले तेथे परत नेऊ शकशील का? तिथे कसे जायचे ते तुला माहीत आहे का?

²⁰that you should take it to its bound, that you should discern the paths to its house?

²¹ईयोब, तुला या सर्व गोष्टी नक्कीच माहीत असतील. तू खूप वृध्द आणि विद्वान आहेस मी तेव्हा या गोष्टी निर्माण केल्या तेव्हा तू जिवंत होतास होय ना?”

²¹Surely you know, for you were born then, and the number of your days is great!

²²“ईयोब, मी ज्या भांडारात हिम आणि गारा ठेवतो तिथे तू कधी गेला आहेस का?

²²Have you entered the treasuries of the snow, or have you seen the treasures of the hail,

²³मी बर्फ आणि गारांचा साठा संकटकाळासाठी, युध्द आणि लढाईच्या दिवसांसाठी करुन ठेवतो.

²³which I have reserved against the time of trouble, against the day of battle and war?

²⁴ईयोब, सूर्य उगवतो त्या ठिकाणी तू कधी गेला आहेस का? पूर्वेकडचा वारा जिथून सर्व जगभर वाहातो तिथे तू कधी गेला आहेस का?

²⁴By what way is the lightning distributed, or the east wind scattered on the earth?

²⁵जोरदार पावसासाठी आकाशात पाट कोणी खोदले? गरजणाऱ्या वादळासाठी कुणी मार्ग मोकळा केला?

²⁵Who has cut a channel for the flood water, or the path for the thunderstorm;

²⁶वैराण वाळवंटात देखील कोण पाऊस पाडतो?

²⁶To cause it to rain on a land where no man is; on the wilderness, in which there is no man;

²⁷निर्जन प्रदेशात पावसाचे खूप पाणी पडते आणि गवत उगवायला सुरुवात होते.

²⁷to satisfy the waste and desolate ground, to cause the tender grass to spring forth?

²⁸ईयोब, पावसाला वडील आहेत का? दवबिंदू कुठून येतात?

²⁸Does the rain have a father? Or who fathers the drops of dew?

²⁹हिमाची आई कोण आहे? आकाशातून पडणाऱ्या हिमकणास कोण जन्म देतो?

²⁹Out of whose womb came the ice? The gray frost of the sky, who has given birth to it?

³⁰पाणी दगडासारखे गोठते. सागराचा पृष्ठभागदेखील गोठून जातो.

³⁰The waters become hard like stone, when the surface of the deep is frozen.

³¹“ईयोब, तू कृत्तिकांना बांधून ठेवू शकशील का? तुला मृगशीर्षाचे बंध सोडता येतील का?

³¹“Can you bind the cluster of the Pleiades, or loosen the cords of Orion?

³²ईयोब, तुला राशीचक्र योग्यवेळी आकाशात आणता येईल का? किंवा तुला सप्तर्षीना त्यांच्या समूहासह मार्ग दाखवता येईल का?

³²Can you lead forth the constellations in their season? Or can you guide the Bear with her cubs?

³³ईयोब, तुला आकाशातील नियम माहीत आहेत का? तुला त्याच नियमांचा पृथ्वीवर उपयोग करता येईल का?

³³Do you know the laws of the heavens? Can you establish its dominion over the earth?

³⁴“ईयोब, तुला मेघावर ओरडून त्यांना तुझ्यावर वर्षाव करायला भाग पाडता येईल का?

³⁴“Can you lift up your voice to the clouds, That abundance of waters may cover you?

³⁵तुला विद्युतलतेला आज्ञा करता येईल का? ती तुझ्याकडे येऊन. ‘आम्ही आलो आहोत काय आज्ञा आहे?’ असे म्हणेल का? तुझ्या सांगण्याप्रमाणे ती तुला हवे तिथे जाईल का?

³⁵Can you send forth lightnings, that they may go? Do they report to you, ‘Here we are?’

³⁶“ईयोब, लोकांना शहाणे कोण बनवतो? त्यांच्यात अगदी खोल शहाणपण कोण आणतो?

³⁶Who has put wisdom in the inward parts? Or who has given understanding to the mind?

³⁷ईयोब, ढग मोजण्याइतका विद्वान कोण आहे? त्यांना पाऊस पाडायला कोण सांगतो?

³⁷Who can number the clouds by wisdom? Or who can pour out the bottles of the sky,

³⁸त्यामुळे धुळीचा चिखल होतो आणि धुळीचे लोट एकमेकास चिकटतात.

³⁸when the dust runs into a mass, and the clods of earth stick together?

³⁹“ईयोब, तू सिंहासाठी अन्न शोधून आणतोस का? त्यांच्या भुकेल्या पिल्लांना तू अन्न देतोस का?

³⁹“Can you hunt the prey for the lioness, or satisfy the appetite of the young lions,

⁴⁰ते सिंह त्यांच्या गुहेत झोपतात. ते गवतावर दबा धरुन बसतात आणि भक्ष्यावर तुटून पडतात.

⁴⁰when they crouch in their dens, and lie in wait in the thicket?

⁴¹ईयोब, डोंब कावळ्याला कोण अन्न देतो? जेव्हा त्याची पिल्ले देवाकडे याचना करतात आणि अन्नासाठी चारी दिशा भटकतात तेव्हा त्यांना कोण अन्न पुरवितो?

⁴¹Who provides for the raven his prey, when his young ones cry to God, and wander for lack of food?