¹ پاسخ ملایم خشم را فرو می‌نشاند، امّا پاسخ سخت، خشم را برمی‌انگیزاند.

¹Eine sanfte Antwort dämpft den Grimm; ein verletzendes Wort aber reizt zum Zorn.

² از زبان شخص دانا حکمت می‌چکد، ولی از دهان شخص نادان حماقت بیرون می‌آید.

²Die Zunge der Weisen gibt gute Lehren; aber der Toren Mund schwatzt viel dummes Zeug.

³ خدا همه‌جا را زیر نظر دارد و ناظر کارهای مردمان نیک و بد می‌باشد.

³Die Augen des HERRN sind überall; sie erspähen die Bösen und die Guten.

⁴ سخنان خوب حیات می‌بخشند، امّا حرفهای بد باعث دلشکستگی می‌شود.

⁴Eine heilsame Zunge ist ein Baum des Lebens; aber Verkehrtheit in ihr verwundet den Geist.

⁵ شخص نادان نصیحت والدین خود را بی‌اهمیّت می‌شمارد، ولی فرزند عاقل تأدیب آنها خود را می‌پذیرد.

⁵Ein dummer Junge verschmäht die väterliche Zucht; wer aber auf die Zurechtweisung achtet, der wird klug.

⁶ خانهٔ شخص صادق از ثروت پُر است، امّا دسترنج مردم بدکار برای آنها تلخکامی به بار می‌آورد.

⁶Im Hause des Gerechten ist viel Vermögen; im Einkommen des Gottlosen aber ist Zerrüttung.

⁷ دانش توسط اشخاص دانا منتشر می‌شود نه به وسیلهٔ مردم نادان که در آنها راستی نیست.

⁷Die Lippen der Weisen säen Erkenntnis; das Herz der Narren aber ist unaufrichtig.

⁸ خداوند از قربانی‌های مردم بدکار متنفّر است، امّا از دعای درستکاران خشنود می‌گردد.

⁸Der Gottlosen Opfer ist dem HERRN ein Greuel; das Gebet der Aufrichtigen aber ist ihm angenehm.

⁹ خدا از کارهای بدکاران متنفّر است، امّا پیروان راستی را دوست می‌دارد.

⁹Der Gottlosen Weg ist dem HERRN ein Greuel; wer aber der Gerechtigkeit nachjagt, den hat er lieb.

¹⁰ کسانی‌که راه راست را ترک کرده‌اند، مجازات سختی در انتظار آنهاست، و اگر نخواهند که تأدیب و اصلاح شوند، خواهند مرد.

¹⁰Wer den Pfad verläßt, wird schwer bestraft; wer die Zucht haßt, der muß sterben.

¹¹ حتّی دنیای مردگان از نظر خدا پنهان نیست، پس آیا انسان می‌تواند افکار خود را از او پنهان کند؟

¹¹Totenreich und Abgrund sind dem HERRN bekannt; wie viel mehr die Herzen der Menschen!

¹² کسی‌که کارش مسخره کردن است، از نزدیک شدن به اشخاص دانا خودداری می‌کند، زیرا دوست ندارد که سرزنش آنها را بشنود.

¹²Der Spötter liebt die Zurechtweisung nicht; darum geht er nicht zu den Weisen.

¹³ دلِ شاد، چهره را شاداب می‌سازد، امّا دلِ غمگین، روح را افسرده می‌کند.

¹³Ein fröhliches Herz macht das Angesicht heiter; aber durch Betrübnis wird der Geist niedergeschlagen.

¹⁴ شخص عاقل تشنهٔ معرفت است، امّا شخص نادان خود را با حماقت سیر می‌کند.

¹⁴Das Herz der Verständigen trachtet nach Erkenntnis; aber der Mund der Narren weidet sich an der Dummheit.

¹⁵ زندگی برای شخص فقیر سراسر زحمت است، همه‌چیز به نظرش بد می‌آید، امّا اگر دلش شاد باشد، از زندگی لذّت می‌برد.

¹⁵Ein Unglücklicher hat lauter böse Tage, aber ein frohmütiger hat immerdar Festmahl.

¹⁶ دارایی کم همراه با خداترسی بهتر است از ثروت هنگفتِ با اضطراب.

¹⁶Besser wenig mit der Furcht des HERRN, als großer Reichtum und ein unruhiges Gewissen dabei!

¹⁷ خوردن نان و سبزی در جایی که محبّت هست بهتر است از خوردن کباب در جایی که نفرت وجود دارد.

¹⁷Besser ein Gericht Kraut mit Liebe, als ein gemästeter Ochse mit Haß!

¹⁸ شخص تندخو نزاع برپا می‌کند، ولی شخص صبور دعوا را فرو می‌نشاند.

¹⁸Ein zorniger Mann erregt Hader; aber ein Langmütiger stillt den Zank.

¹⁹ راه شخص تنبل با خار پوشیده است، امّا راه آدم درستکار هموار است.

¹⁹Der Weg des Faulen ist wie mit Dornen verzäunt; aber der Pfad der Redlichen ist gebahnt.

²⁰ فرزندان دانا پدران خود را خوشحال می‌سازند، امّا فرزندان احمق مادران خود را تحقیر می‌کنند.

²⁰Ein weiser Sohn macht seinem Vater Freude; ein dummer Mensch aber verachtet seine Mutter.

²¹ آدم احمق از کارهای احمقانه لذّت می‌برد، امّا شخص دانا از راه راست منحرف نمی‌شود.

²¹Torheit ist dem Unvernünftigen eine Wonne; ein verständiger Mann aber wandelt geradeaus.

²² نقشه‌ای که بدون مشورت کشیده شود، با شکست مواجه می‌گردد؛ امّا مشورت زیاد باعث موفّقیّت می‌شود.

²²Durch Mangel an Besprechung werden Pläne vereitelt; wo aber viele Ratgeber sind, da kommen sie zustande.

²³ جواب درست لذّت‌بخش است و سخنی که به جا گفته شود چه نیکوست.

²³Es freut einen Mann, wenn man ihm antwortet; und wie gut ist ein Wort, geredet zur rechten Zeit!

²⁴ راه مردم دانا به سوی حیات بالا می‌رود و آنها را از سقوط در دنیای مردگان باز می‌دارد.

²⁴Der Weg des Lebens geht aufwärts für den Klugen, um den Scheol zu vermeiden, welcher drunten liegt.

²⁵ خداوند خانهٔ مردم متکبّر را ویران می‌کند، امّا از دارایی بیوه زنان حفاظت می‌نماید.

²⁵Der HERR reißt das Haus der Stolzen nieder; aber die Grenze der Witwe setzt er fest.

²⁶ خداوند از نقشه‌های پلید متنفّر است، ولی افکار پاک را می‌پسندد.

²⁶Böse Anschläge sind dem HERRN ein Greuel, aber freundliche Reden sind ihm rein.

²⁷ کسی‌که دنبال سود نامشروع می‌رود، به خانوادهٔ خود لطمه می‌زند؛ امّا کسی‌که از رشوه نفرت دارد، زندگی خوبی خواهد داشت.

²⁷Wer unrecht Gut begehrt, verstört sein Haus; wer aber Geschenke haßt, der wird leben.

²⁸ آدم خوب پیش از جواب دادن فکر می‌کند، امّا شخص بد زود جواب می‌دهد و مشکلات به بار می‌آورد.

²⁸Das Herz des Gerechten überlegt die Antwort; aber ein gottloses Maul stößt böse Worte aus.

²⁹ خداوند از مردم بدکار دور است، ولی دعای اشخاص نیک را می‌شنود.

²⁹Der HERR ist fern von den Gottlosen, aber das Gebet der Gerechten erhört er.

³⁰ دیدن روی شاد و خندان و شنیدن خبر خوش به انسان خوشی و سلامتی می‌بخشد.

³⁰Ein freundlicher Blick erfreut das Herz, eine gute Botschaft stärkt das Gebein.

³¹ کسی‌که انتقادهای اصلاح کننده را قبول کند، داناست.

³¹Ein Ohr, das gern den Lebenserfahrungen lauscht, hält sich inmitten der Weisen auf.

³² کسی‌که تأدیب را نپذیرد، خود را حقیر می‌سازد؛ ولی هر که آن را بپذیرد، دانایی کسب می‌کند. خداترسی به انسان حکمت می‌آموزد و فروتنی برای او عزّت و احترام به بار می‌آورد.

³²Wer der Zucht entläuft, verachtet seine Seele; wer aber auf Zurechtweisung hört, erwirbt Verstand.

³³ خداترسی به انسان حکمت می‌آموزد و فروتنی برای او عزّت و احترام به بار می‌آورد.

³³Die Furcht des HERRN ist die Schule der Weisheit, und der Ehre geht Demut voraus.