¹ دل پادشاه در دست خداوند است و او آن را مانند آب جوی، به هر سو که بخواهد، هدایت می‌کند.

¹Gleich Wasserbächen ist des Königs Herz in der Hand des HERRN; er leitet es, wohin er will.

² تمام کارهای انسان در نظر خودش درست است، امّا انگیزه‌ها را خداوند می‌بیند.

²In eines jeglichen Augen ist sein Weg recht; aber der HERR wägt die Herzen.

³ عدالت و انصاف بیشتر از تقدیم قربانی‌ها خداوند را خشنود می‌سازد.

³Recht und Gerechtigkeit üben ist dem HERRN lieber als Opfer.

⁴ چشم مغرور و دل متکبّر، چراغ شرارت است و گناه محسوب می‌گردد.

⁴Hohe Augen und ein aufgeblasenes Herz, das Ackern der Gottlosen ist Sünde.

⁵ نقشهٔ با دقّت، انسان را توانگر می‌کند، امّا عجله باعث فقر می‌شود.

⁵Die Überlegungen des Fleißigen sind nur zum Vorteil, aber wer allzusehr eilt, hat nur Schaden davon.

⁶ ثروتی که از راه دروغگویی به دست می‌آید، همچون بخار به هوا می‌رود و باعث هلاکت می‌گردد.

⁶Wer mit lügenhafter Zunge Schätze erwirbt, der jagt nach Wind und sucht den Tod.

⁷ ظلم اشخاص بدکار آنها را نابود می‌کند، چون نمی‌خواهند از راستی پیروی کنند.

⁷Die Gewalttätigkeit der Gottlosen rafft sie weg; denn sie weigern sich, das Rechte zu tun.

⁸ راه شخص گناهکار کج است، امّا آدم پاک در راه راست قدم برمی‌دارد.

⁸Wer schuldbeladen ist, muß krumme Wege gehen; wer aber lauter ist, der handelt redlich.

⁹ سکونت در گوشهٔ بام بهتر است از زندگی با زن ستیزه جو، در یک خانهٔ مشترک.

⁹Es ist besser, in einem Winkel auf dem Dach zu wohnen, als mit einem zänkischen Weib in einem gemeinsamen Haus.

¹⁰ شخص بدکار ظلم را دوست دارد و حتّی همسایه‌اش از دست او در امان نیست.

¹⁰Die Seele des Gottlosen begehrt nach Bösem, sein Nächster findet keine Gnade vor ihm.

¹¹ وقتی مسخره‌کنندگان تنبیه می‌شوند، نادانان درس عبرت می‌گیرند، چون شخص دانا را نصیحت کنی، از آن پند می‌گیرد.

¹¹Durch Bestrafung des Spötters wird der Alberne gewitzigt, und wer auf den Weisen achtet, wird belehrt.

¹² خدای عادل کارهای خانهٔ مردم بدکار را می‌بیند و آنها را واژگون کرده هلاک می‌سازد.

¹²Der Gerechte Gott achtet auf des Gottlosen Haus, er stürzt die Gottlosen ins Unglück.

¹³ کسی‌که فریاد فقیران را نشنیده می‌گیرد، فریاد او نیز در روز تنگدستی شنیده نخواهد شد.

¹³Wer sein Ohr vor dem Geschrei des Armen verstopft, der wird auch keine Antwort kriegen, wenn er ruft.

¹⁴ آتش خشم را می‌توان با هدیهٔ پنهانی خاموش کرد، رشوه در خفا نیز غضب را فرو می‌نشاند.

¹⁴Eine heimliche Gabe besänftigt den Zorn, und ein Geschenk im Busen den heftigsten Grimm.

¹⁵ اجرای عدالت، درستکاران را شاد می‌سازد، امّا شریران را پریشان می‌گرداند.

¹⁵Es ist eine Freude für die Gerechten, wenn Recht geschafft wird; aber für die Übeltäter ist es ein Schrecken.

¹⁶ مرگ در انتظار کسانی است که از راه راست منحرف می‌شوند.

¹⁶Ein Mensch, der vom Wege des Verstandes abirrt, wird ruhen in der Versammlung der Schatten.

¹⁷ کسی‌که عیاشی را دوست دارد، فقیر می‌شود و شخص میگسار و عیاش هرگز ثروتمند نخواهد شد.

¹⁷Wer Vergnügen liebt, muß Mangel leiden; wer Wein und Öl liebt, wird nicht reich.

¹⁸ مردم بدکار در همان دامی که برای اشخاص درستکار نهاده‌اند، گرفتار می‌شوند.

¹⁸Der Gottlose wird den Gerechten ablösen, und der Betrüger kommt an des Redlichen Statt.

¹⁹ سکونت در بیابان بی‌آب و علف بهتر است از زندگی کردن با زن ستیزه جو.

¹⁹Besser ist's in der Wüste zu wohnen, als bei einem zänkischen und ärgerlichen Weib.

²⁰ خانهٔ شخص دانا پر از ناز و نعمت است، امّا نادان هرچه به دست می‌آورد، برباد می‌دهد.

²⁰Ein wertvoller Schatz und Öl ist in der Wohnung des Weisen; aber ein törichter Mensch vergeudet es.

²¹ درستکار و مهربان باش تا عمر طولانی و با عزّت داشته باشی.

²¹Wer darnach trachtet, gerecht und gnädig zu sein, der findet Leben, Gerechtigkeit und Ehre.

²² یک شخص دانا می‌تواند شهر مردان قوی را تسخیر کند و قلعهٔ اعتمادشان را فروریزد.

²²Ein Weiser erobert die Stadt der Starken und stürzt die Macht, darauf sie sich verließ.

²³ هر که مواظب سخنان خود باشد، جان خود را از مصیبت نجات می‌دهد.

²³Wer seinen Mund hütet und seine Zunge bewahrt, der erspart seiner Seele manche Not.

²⁴ کسانی‌که دیگران را مسخره می‌کنند، مغرور و متکبّرند.

²⁴Ein übermütiger und vermessener Mensch (Spötter wird er genannt) handelt in frevelhaftem Übermut.

²⁵ آرزوی شخص تنبل که از کار کردن خودداری می‌کند باعث هلاکت او می‌شود.

²⁵Der Faule muß Hungers sterben, da er mit seinen Händen nicht arbeiten will.

²⁶ او تمام روز در خواب و خیال به سر می‌برد، امّا شخص درستکار سخاوتمند است و از بخشیدن به دیگران دریغ نمی‌کند.

²⁶Es kommen täglich neue Begehren; aber der Gerechte gibt und hält nicht zurück.

²⁷ خداوند از قربانی‌های مردم بدکار نفرت دارد، مخصوصاً اگر با نیّت بد تقدیم کنند.

²⁷Das Opfer der Gottlosen ist dem HERRN ein Greuel, zumal wenn man es mit Bosheit darbringt.

²⁸ شاهد دروغگو نابود خواهد شد، امّا سخنان شخص راستگو پذیرفته می‌شود.

²⁸Ein Lügenzeuge geht zugrunde; aber ein Ohrenzeuge darf immer wieder reden.

²⁹ آدم بدکار بی‌پروا عمل می‌کند، امّا شخص درستکار جوانب امر را می‌سنجد.

²⁹Der Gottlose macht ein freches Gesicht; aber der Gerechte hat einen sichern Gang.

³⁰ هیچ حکمت و بصیرت و نقشه‌ای نمی‌تواند برضد خداوند عمل کند. انسان اسب را برای روز جنگ آماده می‌کند، امّا پیروزی را خداوند می‌بخشد.

³⁰Es hilft keine Weisheit, kein Verstand und kein Rat wider den HERRN.

³¹ انسان اسب را برای روز جنگ آماده می‌کند، امّا پیروزی را خداوند می‌بخشد.

³¹Das Roß wird gerüstet auf den Tag der Schlacht; aber der Sieg ist des HERRN.