¹ اینها نیز از امثال سلیمان است که کاتبان حزقیا، پادشاه یهودا آنها را نوشته‌اند:

¹Auch das sind Sprüche Salomos, welche hinzugesetzt haben die Männer Hiskias, des Königs von Juda:

² عظمت خدا در پوشاندن اسرار اوست، امّا عظمت پادشاه در جستجو کردن امور.

²Es ist Gottes Ehre, eine Sache zu verbergen, aber der Könige Ehre, eine Sache zu erforschen.

³ پی بردن به افکار پادشاه مانند پی بردن به بلندی آسمان و عمق زمین، غیر ممکن است.

³Die Höhe des Himmels und die Tiefe der Erde und der Könige Herz ist unergründlich.

⁴ ناخالصی را از نقره جدا کن تا زرگر بتواند از آن ظرفی بسازد.

⁴Man entferne die Schlacken vom Silber, so macht der Goldschmied ein Gefäß daraus!

⁵ مأموران شریر پادشاه را از او دور کن تا تخت او در عدالت پایدار بماند.

⁵Man entferne auch die Gottlosen vom König, so wird sein Thron durch Gerechtigkeit feststehen!

⁶ وقتی به حضور پادشاه می‌روی، خود را شخص بزرگی مپندار و در جای بزرگان منشین،

⁶Rühme dich nicht vor dem König und tritt nicht an den Platz der Großen;

⁷ چون بهتر است به تو گفته شود: «بالاتر بنشین»، تا اینکه تو را در برابر چشمان بزرگان در جای پایین‌تر بنشانند.

⁷denn es ist besser, man sage zu dir: «Komm hier herauf!» als daß man dich vor einem Fürsten erniedrige, den deine Augen gesehen haben.

⁸ وقتی با همسایه‌ات اختلاف داری، با شتاب به دادگاه نرو، زیرا اگر در آخر ثابت شود که حق با او بوده است، تو چه خواهی کرد؟

⁸Gehe nicht rasch gerichtlich vor; denn was willst du hernach tun, wenn dein Nächster dich zuschanden macht?

⁹ وقتی با همسایه‌ات دعوا می‌کنی، رازی را که از دیگران شنیده‌ای فاش نکن،

⁹Erledige deine Streitsache mit deinem Nächsten; aber das Geheimnis eines andern offenbare nicht!

¹⁰ زیرا در این صورت دیگر کسی به تو اطمینان نخواهد کرد و بدنام خواهی شد.

¹⁰Er möchte dich sonst beschimpfen, wenn er es vernimmt, und du könntest deine Verleumdung nicht verantworten.

¹¹ سخنی که بجا گفته شود، مانند نگین طلاست که در ظرف نقره‌ای نشانده شده باشد.

¹¹Wie goldene Äpfel in silbernen Schalen, so ist ein Wort, gesprochen zur rechten Zeit.

¹² نصیحت شخص دانا برای گوش شنوا، مانند حلقهٔ طلا و جواهر، با ارزش است.

¹²Wie ein goldener Ring und ein köstliches Geschmeide, so paßt eine weise Mahnung zu einem aufmerksamen Ohr.

¹³ خدمتکار امین همچون آب سرد در گرمای تابستان، روح آقای خود را تازه می‌کند.

¹³Wie die Kühle des Schnees in der Sommerhitze, so erfrischt ein treuer Bote den, der ihn gesandt hat: er erquickt die Seele seines Herrn.

¹⁴ کسی‌که دَم از سخاوت می‌زند، امّا چیزی به کسی نمی‌بخشد، مانند ابر و بادی است که باران نمی‌آورد.

¹⁴Wie Wolken und Wind ohne Regen, so ist ein Mensch, der lügenhafte Versprechungen macht.

¹⁵ شخص صبور می‌تواند حتّی حاکم را قانع سازد و زبان نرم می‌تواند هر مانع قوی را از بین بردارد.

¹⁵Durch Geduld wird ein Richter überredet, und die weiche Zunge zerbricht Knochen.

¹⁶ اگر به عسل دست یافتی، به اندازهٔ کافی بخور، وگرنه آن را استفراغ خواهی کرد.

¹⁶Hast du Honig gefunden, so iß dein Teil; doch daß du davon nicht übersatt werdest und ihn ausspeien mußt!

¹⁷ بیش از حد به خانهٔ همسایه‌ات نرو، مبادا از تو متنفّر شود.

¹⁷Betritt nur selten das Haus deines Freundes, damit er deiner nicht überdrüssig werde und dich hasse!

¹⁸ شهادت دروغ برضد همسایه، مانند تبر و شمشیر و تیرِ تیز، صدمه می‌زند.

¹⁸Ein Hammer, ein Schwert, ein spitzer Pfeil: so ist ein Mensch, der gegen seinen Nächsten falsches Zeugnis ablegt.

¹⁹ اعتماد کردن به شخص خائن در زمان سختی، مانند جویدن غذا با دندان لق و دویدن با پای شکسته است.

¹⁹Auf einen treulosen Menschen ist am Tage der Not ebensoviel Verlaß wie auf einen bösen Zahn und auf einen wankenden Fuß.

²⁰ آواز خواندن برای شخص غمگین، مانند لخت شدن در هوای سرد و پاشیدن نمک بر زخم است.

²⁰Wie einer, der an einem kalten Tage das Kleid auszieht oder Essig auf Natron gießt, so ist, wer einem mißmutigen Herzen Lieder singt.

²¹ اگر دشمنت گرسنه باشد، به او غذا بده و اگر تشنه باشد، او را آب بنوشان.

²¹Hungert deinen Feind, so speise ihn mit Brot; dürstet ihn, so tränke ihn mit Wasser!

²² این کار تو او را شرمنده می‌سازد و خداوند به تو پاداش می‌دهد.

²²Denn damit sammelst du feurige Kohlen auf sein Haupt, und der HERR wird dir's vergelten.

²³ همان‌طور که باد شمال باران می‌آورد، بدگویی هم خشم و عصبانیّت به بار می‌آورد.

²³Nordwind erzeugt Regen und Ohrenbläserei verdrießliche Gesichter.

²⁴ سکونت در گوشهٔ بام، بهتر است از زندگی کردن با زن غرغرو در یک خانه.

²⁴Besser in einem Winkel auf dem Dache wohnen, als mit einem zänkischen Weibe in einem gemeinsamen Hause!

²⁵ خبر خوشی که از دیار دور می‌رسد، همچون آب سردی برای آدم تشنه است.

²⁵Wie kühles Wasser eine dürstende Seele, so erquickt eine gute Botschaft aus fernem Lande.

²⁶ سازش آدم درستکار با شخص شریر مانند آلوده کردن منبع آب و گِل آلود ساختن چشمه است.

²⁶Ein getrübter Brunnen und ein verdorbener Quell: so ist ein Gerechter, der vor einem Gottlosen wankt.

²⁷ همان‌طور که زیاده روی در خوردن عسل ضرر دارد، انتظار شنیدن تعریف و تمجید از مردم نیز ناپسند است. کسی‌که بر نفس خویش تسلّط ندارد، مثل شهر بی‌دیوار، ناامن است.

²⁷Viel Honig essen ist nicht gut; aber etwas Schweres erforschen ist eine Ehre.

²⁸ کسی‌که بر نفس خویش تسلّط ندارد، مثل شهر بی‌دیوار، ناامن است.

²⁸Wie eine Stadt mit geschleiften Mauern, so ist ein Mann, dessen Geist sich nicht beherrschen kann.