1Lepszy jest kęs suchego chleba a w pokoju, niżeli pełen dom nabitego bydła ze swarem.
1Лучше кусок сухого хлеба, и с ним мир, нежели дом, полный заколотого скота, с раздором.
2Sługa roztropny będzie panował nad synem, który jest ku haóbie; a między braćmi będzie dzielił dziedzictwo.
2Разумный раб господствует над беспутным сыном и между братьями разделит наследство.
3Tygiel srebra a piec złota doświadcza; ale Pan serc dośwadcza.
3Плавильня – для серебра, и горнило – для золота, а сердца испытывает Господь.
4Zły pilnuje warg złośliwych, a kłamca słucha języka przewrotnego.
4Злодей внимает устам беззаконным, лжец слушается языка пагубного.
5Kto się naśmiewa z ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; a kto się raduje z upadku czyjego, nie ujdzie pomsty.
5Кто ругается над нищим, тот хулит Творца его; кто радуется несчастью, тот не останется ненаказанным.
6Korona starców są synowie synów ich, a ozdoba synów są ojcowie ich.
6Венец стариков – сыновья сыновей, и слава детей – родители их.
7Nie przystoi mowa poważna głupiemu, dopieroż księciu usta kłamliwe.
7Неприлична глупому важная речь, тем паче знатному – уста лживые.
8Jako kamieó drogi, tak bywa dar wdzięczny temu, który go bierze; do czegokolwiek zmierzy, zdarzy mu się.
8Подарок – драгоценный камень в глазах владеющего им: куда ни обратится он, успеет.
9Kto pokrywa przestępstwo, szuka łaski; ale kto wznawia rzeczy, rozłącza przyjaciół.
9Прикрывающий проступок ищет любви; а кто снова напоминает о нем, тот удаляет друга.
10Więcej waży gromienie u roztropnego, niżeli sto plag u głupiego.
10На разумного сильнее действует выговор, нежели на глупого сто ударов.
11Uporny tylko złego szuka, dla tego poseł okrutny będzie naó zesłany.
11Возмутитель ищет только зла; поэтому жестокий ангел будет посланпротив него.
12Lepiej jest człowiekowi spotkać się z niedźwiedzicą osierociałą, niżeli z głupim w głupstwie jego.
12Лучше встретить человеку медведицу, лишенную детей, нежели глупца с его глупостью.
13Kto oddaje złem za dobre, nie wynijdzie złe z domu jego.
13Кто за добро воздает злом, от дома того не отойдет зло.
14Kto zaczyna zwadę, jest jako ten, co przekopuje wodę; przetoż niż się zwada rozsili, zaniechaj go.
14Начало ссоры – как прорыв воды; оставь ссору прежде, нежели разгорелась она.
15Kto usprawiedliwia niezbożnego, a winnym czyni sprawiedliwego, oba jednako są obrzydliwością Panu.
15Оправдывающий нечестивого и обвиняющий праведного – оба мерзость пред Господом.
16Cóż po dostatku w ręku głupiego, ponieważ do nabycia mądrości rozumu nie ma?
16К чему сокровище в руках глупца? Для приобретения мудрости у него нет разума.
17Wszelkiego czasu miłuje przyjaciel, a w ucisku stawia się jako brat.
17Друг любит во всякое время и, как брат, явится во время несчастья.
18Człowiek głupi daje rękę, czyniąc rękojemstwo przed twarzą przyjaciela swego.
18Человек малоумный дает руку и ручается заближнего своего.
19Kto miłuje zwadę, miłuje grzech; a kto wynosi usta swe, szuka upadku.
19Кто любит ссоры, любит грех, и кто высоко поднимает ворота свои, тот ищет падения.
20Przewrotny w sercu nie znajduje dobrego; a kto jest przewrotnego języka, wpadnie we złe.
20Коварное сердце не найдет добра, и лукавый язык попадет в беду.
21Kto spłodził głupiego, na smutek swój spłodził go, ani się rozweseli ojciec niemądrego.
21Родил кто глупого, – себе на горе, и отец глупого не порадуется.
22Serce wesołe oczerstwia jako lekarstwo; ale duch sfrasowany wysusza kości.
22Веселое сердце благотворно, как врачевство, а унылый дух сушит кости.
23Niezbożny potajemnie dar bierze, aby podwrócił ścieszki sądu.
23Нечестивый берет подарок из пазухи, чтобы извратить пути правосудия.
24Na twarzy roztropnego znać mądrość; ale oczy głupiego aż na kraju ziemi.
24Мудрость – пред лицем у разумного, а глаза глупца – на конце земли.
25Syn głupi żałością jest ojcu swemu, a gorzkością rodzicielce swojej.
25Глупый сын – досада отцу своему и огорчение для матери своей.
26Zaiste nie dobra, winować sprawiedliwego, albo żeby przełożeni kogo dla cnoty bić mieli.
26Нехорошо и обвинять правого, и бить вельмож за правду.
27Kto zawściąga mowy swe, jest umiejętnym; drogiego ducha jest mąż rozumny.
27Разумный воздержан в словах своих, и благоразумный хладнокровен.
28Gdy głupi milczy, za mądrego poczytany bywa; a który zatula wargi swoje, za rozumnego.
28И глупец, когда молчит, может показаться мудрым, и затворяющий уста свои – благоразумным.