¹Filho meu, se ficaste por fiador do teu próximo, se te empenhaste por um estranho,

¹Mia filo! se vi garantiis por via proksimulo Kaj donis vian manon por aliulo,

²estás enredado pelos teus lábios; estás preso pelas palavras da tua boca.

²Tiam vi enretigxis per la vortoj de via busxo, Kaptigxis per la vortoj de via busxo.

³Faze pois isto agora, filho meu, e livra-te, pois já caíste nas mãos do teu próximo; vai, humilha-te, e importuna o teu próximo;

³Tiam, mia filo, agu tiel kaj savigxu, CXar vi falis en la mano de via proksimulo: Iru, vigligxu, kaj petegu vian proksimulon;

⁴não dês sono aos teus olhos, nem adormecimento �s tuas pálpebras;

⁴Ne lasu viajn okulojn dormi Kaj viajn palpebrojn dormeti;

⁵livra-te como a gazela da mão do caçador, e como a ave da mão do passarinheiro.

⁵Savu vin, kiel gazelo, el la mano, Kaj kiel birdo el la mano de la birdokaptisto.

⁶Vai ter com a formiga, ó preguiçoso, considera os seus caminhos, e sê sábio;

⁶Iru al la formiko, vi maldiligentulo; Rigardu gxian agadon, kaj sagxigxu.

⁷a qual, não tendo chefe, nem superintendente, nem governador,

⁷Kvankam gxi ne havas estron, Nek kontrolanton, nek reganton,

⁸no verão faz a provisão do seu mantimento, e ajunta o seu alimento no tempo da ceifa.

⁸GXi pretigas en la somero sian panon, GXi kolektas dum la rikolto sian mangxon.

⁹o preguiçoso, até quando ficarás deitador? quando te levantarás do teu sono?

⁹GXis kiam, maldiligentulo, vi kusxos? Kiam vi levigxos de via dormo?

¹⁰um pouco para dormir, um pouco para toscanejar, um pouco para cruzar as mãos em repouso;

¹⁰Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kusxado;

¹¹assim te sobrevirá a tua pobreza como um ladrão, e a tua necessidade como um homem armado.

¹¹Kaj venos via malricxeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.

¹²O homem vil, o homem iníquo, anda com a perversidade na boca,

¹²Homo sentauxga, homo malbonfarema, Iras kun busxo malica,

¹³pisca os olhos, faz sinais com os pés, e acena com os dedos;

¹³Donas signojn per la okuloj, aludas per siaj piedoj, Komprenigas per siaj fingroj;

¹⁴perversidade há no seu coração; todo o tempo maquina o mal; anda semeando contendas.

¹⁴Perverseco estas en lia koro, li intencas malbonon; En cxiu tempo li semas malpacon.

¹⁵Pelo que a sua destruição virá repentinamente; subitamente será quebrantado, sem que haja cura.

¹⁵Tial subite venos lia pereo; Li estos rompita subite, kaj neniu lin sanigos.

¹⁶Há seis coisas que o Senhor detesta; sim, há sete que ele abomina:

¹⁶Jen estas ses aferoj, kiujn la Eternulo malamas, Kaj sep, kiujn Li abomenegas.

¹⁷olhos altivos, língua mentirosa, e mãos que derramam sangue inocente;

¹⁷Arogantaj okuloj, mensogema lango, Kaj manoj, kiuj versxas senkulpan sangon,

¹⁸coração que maquina projetos iníquos, pés que se apressam a correr para o mal;

¹⁸Koro, kiu preparas malbonfarajn intencojn, Piedoj, kiuj rapidas kuri al malbono,

¹⁹testemunha falsa que profere mentiras, e o que semeia contendas entre irmãos.

¹⁹Falsa atestanto, kiu elspiras mensogojn; Kaj tiu, kiu semas malpacon inter fratoj.

²⁰Filho meu, guarda o mandamento de, teu pai, e não abandones a instrução de tua mãe;

²⁰Konservu, mia filo, la ordonon de via patro, Kaj ne forjxetu la instruon de via patrino.

²¹ata-os perpetuamente ao teu coração, e pendura-os ao teu pescoço.

²¹Ligu ilin por cxiam al via koro, Volvu ilin sur vian kolon.

²²Quando caminhares, isso te guiará; quando te deitares, te guardará; quando acordares, falará contigo.

²²Kiam vi iros, ili gvidos vin; Kiam vi kusxigxos, ili vin gardos; Kaj kiam vi vekigxos, ili parolos kun vi.

²³Porque o mandamento é uma lâmpada, e a instrução uma luz; e as repreensões da disciplina são o caminho da vida,

²³CXar moralordono estas lumingo, kaj instruo estas lumo, Kaj edifaj predikoj estas vojo de vivo,

²⁴para te guardarem da mulher má, e das lisonjas da língua da adúltera.

²⁴Por gardi vin kontraux malbona virino, Kontraux glata lango de fremdulino.

²⁵Não cobices no teu coração a sua formosura, nem te deixes prender pelos seus olhares.

²⁵Ne deziregu en via koro sxian belecon, Kaj ne kaptigxu per sxiaj palpebroj.

²⁶Porque o preço da prostituta é apenas um bocado de pão, mas a adúltera anda � caça da própria vida do homem.

²⁶CXar la kosto de publikulino estas nur unu pano; Sed fremda edzino forkaptas la grandvaloran animon.

²⁷Pode alguém tomar fogo no seu seio, sem que os seus vestidos se queimem?

²⁷CXu iu povas teni fajron en sia sino tiel, Ke liaj vestoj ne brulu?

²⁸Ou andará sobre as brasas sem que se queimem os seus pés?

²⁸CXu iu povas marsxi sur ardantaj karboj, Ne bruligante siajn piedojn?

²⁹Assim será o que entrar � mulher do seu proximo; não ficará inocente quem a tocar.

²⁹Tiel ankaux estas kun tiu, kiu venas al la edzino de sia proksimulo; Neniu, kiu sxin ektusxas, restas sen puno.

³⁰Não é desprezado o ladrão, mesmo quando furta para saciar a fome?

³⁰Oni ne faras grandan honton al sxtelanto, Se li sxtelas por sin satigi, kiam li malsatas;

³¹E, se for apanhado, pagará sete vezes tanto, dando até todos os bens de sua casa.

³¹Kaj kiam oni lin kaptas, li pagas sepoble; La tutan havon de sia domo li fordonas.

³²O que adultera com uma mulher é falto de entendimento; destrói-se a si mesmo, quem assim procede.

³²Sed kiu adultas kun virino, tiu estas sensagxa; Tiu, kiu faras tion, pereigas sian animon;

³³Receberá feridas e ignomínia, e o seu opróbrio nunca se apagará;

³³Batojn kaj malhonoron li ricevas, Kaj lia honto ne elvisxigxas;

³⁴porque o ciúme enfurece ao marido, que de maneira nenhuma poupará no dia da vingança.

³⁴CXar furiozas la jxaluzo de la edzo; Kaj li ne indulgas en la tempo de la vengxo.

³⁵Não aceitará resgate algum, nem se aplacará, ainda que multipliques os presentes.

³⁵Li rigardas nenian kompenson, Kaj li ne akceptas, se vi volas ecx multe donaci.